Normal karaciğer beşinci interkostal aralık ile kosta yayı arasındadır.
Elinize sağ iliak
fossa
ya yerleştirin. Nefes alırken bekleyin. Nefes verirken birkaç santimetre yukarı kaydırın. Hasta nefes alırken karaciğerin elinize çarpmasını
bekleyin. Kosta yayına kadar karaciğer elinize çarpmazsa, karaciğer nonpalpabl demektir, normali de budur. Normalde de (nadiren) karaciğer kosta yayına 1-2
santim geçebilir.
Dalak
Dalak boyutu iki katına çıktığında palpe edilebilir.
Dalak büyürken önce Traube alanı kapanır sonra palpabl olur.
Dalak palpasyonu da aynı karaciğerdeki gibidir.
Böbrekler
Böbrekler retro
periton
eal organlardir.
Çok zayıf hastalar dışında palpe edilemezler.
Her iki böbreğin muayenesinde de sol el lomber bölgeye konur, sağ elle rektus
lateral
inden bastırılır. Hastaya nefes alıp vermesi söylenir. Böbrek palpabl ise
ellerimizin arasından yukarı aşağı kayar.
Perküsyon
Karaciğer
Perküsyon hem interkostal aralıklarda hem de karında yapılarak karaciğerin sınırları belirlenir.
Dalak
Traube alanı kapalı (mat ses) ise, aşağo doğru devan edilir, dalağın sınırları bulunur.
Asit
Ksifoid
den, pubise doğru ve sağ - sol iliak
fossa
lara doğru oşınsal perküsyonlar yapılır. Timpanik sesin, mat sese döndüğü noktalar kalemle işaretlenir.
Açıklığı yukarı bakan matite
assit
, aşağı bakan matite kitle, hidropik mesane ya da gebelik göstergesidir.
Pozisyonla yer değiştiren matite: Hastayı sağına ya da soluna döndürünce matite olan bölgelerden timpan ses geliyorsa, içeride
asit
olduğu doğrulanmış olur.
Sensation des flots (dalgalanma hissi). Bir yardımcı karın ortasına vertikal olarak elinin kenarıyla bastırır. Muayeneyi yapan kişi sağ taraftan bir fiske vurur,
dalgalanma hissini solda hisseder (ya da tersi).
Ballotman (buz bulgusu, signe de glaçon). Eliniz karına temas halindeyken, elinizi kaldırmadan vuruyormuş gibi hızlıca bastırın.
Asit
işinde yüzen kitleler, büyümüş
karaciğer yada dalak elinize çarpar.
Oskültasyon
5-10 saniyede bir bağırsak sesi duyulması normaldir.
İskemi
k durumlarda (mezenterik iskemi) karında hiç ses duyulmaz (mezar sessizliği).
Periton
itte ve diğer paralitik ileus durumlarda bağırsak sesleri azalmıştır.
İnestinal obstrüksiyonunda, bağırsak sesleri artar ve metalik ses duyulur.
Anorektal Muayene
Hem
anorektal
hastalıkların tanısı (hemoroid, fissür, apse, fistül, kanser), hem de komşu organların (
periton
un en derin kısmı, prostat, pelvik apandisit vd pelvik
periton
irritasyonu durumlarda hassasiyet, rektosel, Blumer shelf (rafı)) muayenesi yapıldığı için karın muayenesinin bir parçası kabul edilmelidir.
4 pozisyonda yapılabilir.
1.
Sol yan pozisyon (Sims pozisyonu). Hasta soluna yatar. Sol bacak (allttaki) düz, sağ bacak (üstteki) fleksiyondadır.
2.
Diz dirsek pozisyonu. Prostat muayenesi bu pozisyonda daha kolay yapılır.
3.
Dorsal pozisyon. Bimanuel palpasyon yapılabilir.
4.
Litotomi
pozisyonu. Rektal, vajinal ve bimanuel muayeneler için uygundur.
Klinik uygulamalarda ilk iki pozisyonda daha çok kullanılır.
Karın Muayenesinde Saptanan Özel Bulgular ve İsimlendirmeler
Cullen Belirtisi
Göbek çevresinde ödem ve ekimoz. İlk olarak bir jinekolog olan Thomas Stephen Cullen (1869–1953) tarafından, rüptüre ektopik gebelikte tanımlanmıştır (1916).
Daha çok
akut
hemorajik pankreatitlerde görülür.
Semptom
un ortaya çıkması 24-28 saat alır. Grey Turner
belirti
si eşlik edebilir.
Grey Turner Belirtisi
İngiliz cerrah George Grey Turner tanımlamıştır (1919). Lomber bölgede ekimoz. Retro
periton
eal kanamanın bir göstergesidir. Ortaya çıkması 24-48 saat alır.
Genellikle
akut
pankreatite bağlıdır. Rüptüre ektopik gebelik ve aort enevrizmalarında da görülebilir.
Diastazis Rekti (Diastasis Recti, Abdominal Seperation)
Karın ön duvarındaki rektus abdominus kaslarının birbirinden ayrılmasıdır. Göbek üzerinde (
ksifoid
le umblikus arasında), orta hatta uzunlamasına bir
fıtık
gibi görünür.
Em çok gebeler (ve doğun sonrası) ile yeni doğanlarda görülür. Hastalık kabul edilmez,
komplikasyon
a da neden olmaz. Çok büyükse, kozmetik nedenlerle ameliyat
edilebilir. Abdominoplastiyle beraber Linea alba hattında, plikasyon yapılır.
Laparoskopi
k olarak da uygulanan teknikler mevcuttur.
Kurba
ğ
a Karnı
Karında
asit
var ve cilt gevşekse, hasta yatarken karın yanlara yayılır ve ortası düzdür.
Traube Alanı
Ludwig Traube tarafından tanımlanmıştır. Solda, sınırları 6. kaburga (veya
ksifoid
hizasından çekilen yatay çizgi), ön aksiller çizgi ve kosta yayıdır. Bu alan dalağın
izdüşümüdür. Dalak normal büyüklükte iken (max 125 mm), önündeki mide fundusu nedeniyle perküsyonda timpanik ses alınır. Dalak büyüdüğünde bu ses
submatite-matiteye döner. Daha da büyürse dalak palpe edilebilir hale gelir.
Kaput Meduza (Caput Medusae)
Genişlemiş ve uzamış yüzeyel
epigastrik
venler, göbekten çıkarlar (rekanalize umblikal vem).
Portal hipertansiyon
un bir bulgusudur. Meduza başı. Yunan
mitolojisindeki tanrıça Athena tarafından saçları zehirli yılana dönüştürülen Medusa'ya atfen isimlendirilmiştir.
Murphy Bulgusu
Karaciğer palpasyonu yaparken, hassas safra kesesinin elimize çarpması sonucu hastanın nefes almayı kesmesidir.
Akut
kolesistin bir bulgusudur. Beraberinde sağ
üst kadran ağrısı ve hassasiyeti eşlik eder. İlk, Amerikalı cerrah John Benjamin Murphy (1857–1916) tanımlamıştır.
McBurney Noktası
Spina iliaka
anterior
superiordan üçte bir uzaklıktaki nokta (göbeğe). Apendiksin çekumdan çıktığı noktadır. Apandisitte bu noktada ağrı, hassasiyet ve defans olur.
McBurney
İ
nsizyonu
McBurney noktasından geçen oblik insizyon.
Kesi
nin 1/3 ü McBurney noktasının üstünde, 2/3’ü altında kalacak şekilde yapılır.
Sensation des flots (dalgalanma hissi)
Bir yardımcı karın ortasına vertikal olarak elinin kenarıyla bastırır. Muayeneyi yapan kişi sağ taraftan bir fiske vurur, dalgalanma hissini solda hisseder (ya da tersi).
Ballotman (buz bulgusu, signe de glaçon)
Eliniz karına temas halindeyken, elinizi kaldırmadan vuruyormuş gibi hızlıca bastırın.
Asit
işinde yüzen kitleler, büyümüş karaciğer yada dalak elinize çarpar.
Charcot Triadı
Kolanjit
belirti
sidir. Sağ üst kadran ağrısı, sarılık ve ateş. İlk, Fransız nörolog Jean-Martin Charcot (1825–1893) tanımlamıştır.
Courvoisier-Terrier Bulgusu (Courvoisier Kanunu)
Hassas olmayan hidropik safra kesesi, şişliğin safra taşındal olmadığını ifade eder ve sarılık eşlik eder. Pankreas, safra yolları ve safra kesesi kanserini düşündürür.
İlk olarak, İsviçreli cerrah Ludwig Georg Courvoisier (1843 – 1918) tanımlamıştır.
Sandblom Triadı
Hemobilide görülür. Melena, obstrüktif ikter, bilier kolik.
Saint Triadı
Safra kesesi taşı, divertikülozis,
hiatus
herni
si.