Virchow Triadı
Hiperkoagülobilite, staz, endotel yaralanması.
Klepotaj
Epigastrik
bölgeye (mide üzerine) hızlı hızlı bastırıldığında, çalkantı sesi gelmesidir. Pilor stenozu bulgusudur.
Borborygmi
Gurultu. Bağırsak seslerinin çıplak kulakla duyulması.
Virchow Nodülü
Sol supraklaviküler lenf nodülü. Karından gelen lenfatik akımı aldığı için karın içinde ve özellikle de ilerlemiş mide kanserinde metastatik büyüme olur. İlk Alman
patolog Rudolf Virchow (1821–1902) mide kanseri ile bu bağlantıyı tanımlamıştır (1848).
Sister Mary Joseph nodülü
Göbekte palpabl nodül. En çok mide kanseri metastazına bağlıdır. Pankreas, kolon, over ve uterus kanserlerinde de görülebilir. İlk,
cerrahi
hemşiresi Sister Mary
Joseph Dempsey (Julia Dempsey; 1856-1939) tarafından fark edilmiş, yanında çalıştığı cerrah William J. Mayo’ ya bildirmiş, o da bunu 1928 yılında makale olarak
yayımlatmıştır.
Irish Nodülü
Mide kanserinde sol aksillada görülen metastatik lenf nodu.
Blummer Rafı (Shelf)
ide kanserinin rektouterin (Douglas) veya rektovezikal
fossa
ya metastazını gösterir. Rektal tuşede, metastaz önde raf gibi hissedilir.
Fötor hepatikus
Karaciğer yewtmezliğinin son döneminde hastanın nefesindeki gaita benzeri kötü kokudur. Genellikle hepatik ansefalopati de eşlik eder. Portosistemik şantlarla
karaciğeri bypass ederek dolaşıma karışan tiyoller, amonyak ve keton bu kokunun nedenidir.
Ksantoma - ksantolezma (xanthoma-xanthelesma)
Vücuddun herhangi bir yerindeki sarı, ciltaltı kolesterol birikintilerine ksantom, göz kapağında olanlara ksantolesma denir. Genellikle hiperlipidemi,
kronik
safra yolu
obstrüksiyonları ve primer bilier sirozda görülür.
Kayser–Fleischer Halkası
Wilson hastalığında görülen irisin çevresindeki koyu kahverengi halkadır. Korneada bakır birikimine bağlıdır.
Palmar Eritem
Avuç içinde kızarıklık. Çoğunlukla
portal hipertansiyon
,
kronik
karaciğer hastalığı, gebelik, polisitemi,tirotoksikozda görülür.
Flapping teremor (Asterixis)
Eller bilekten ekstansiyona getirildiğinde ortaya çıkan kaba tremor. Daha çok
kronik
karaciğer hastalığında görülmekle birlikte tüm metabolik ensefalopatilerde
(KBY,KKY solunum yetmezliği gibi) ortaya çıkabilir.
PA Akci
ğ
er Grafisi (.../.../...) :
EKG (.../.../...) :
Biyokimya (Normal De
ğ
erleri)
Glukoz (75-105 mg/dl)
Glukoz (Normal Değeri: 75-105 mg/dl)
Üre (10-40 mg/dl)
BUN (5-20 mg/dl
Üre (Normal Değeri: 10-40 mg/dl)
BUN (Normal Değeri: 5-20 mg/dl
Üre ve BUN düzeyi böbrek sağlığını gösterir. Protein sindirimi ile açığa çıkan amaonyak, üreye dönüştürülürür (üre siklusu) ve böbreklerle atılır.
BUN ve ürenin arttığı durumlar: GFR düşmesi (böbrek yetmezliği, hipovolemi, dehidratasyon, kanama, şok), fazla proteinli diyet.
BUN ve ürenin düştüğü durumlar:Karaciğer yetmezliği, anabolik durum, uygunsuz ADH sendromu
Kreatinin (0,5-1 mg/dl)
Kreatinin (Normal Değeri: 0,5-1 mg/dl)
Böbrek sağlığını gösterir. Kreatinin vücuttaki kas metabolizması ile açığa çıkan bir atıktır. Kreatinden oluşur. Kan düzeyi açlık ve tokluktan etkilenmez. Böbrekten
atılımla birlikte üretim de önemlidir. Kas kitlesi fazla olanlarda daha fazla, yaşlı ve malnütrisyonu olanlarda daha düşük çıkar.
BUN/Kreatinin oranı >15 ise prerenal (dehidratasyon, şok vb) yada postrenal (obstüksiyon), <15 ise renal kaynaklı (KBY) olduğunu gösterir.
Trigliserit (50-200 mg/dl)
Total Kolesterol (110-200 mg/dl)
HDL-Kolesterol (40-80 mg/dl)
LDL-Kolesterol (85-125 mg/dl)
Trigliserit (Normal Değeri: 50-200 mg/dl)
Total Kolesterol (Normal Değeri: 110-200 mg/dl)
HDL-Kolesterol (Normal Değeri: 40-80 mg/dl)
LDL-Kolesterol (Normal Değeri: 85-125 mg/dl)
Bu testlere lipid profili/paneli de denir. Total kolesterol ve HDL-kolesterol tokken de ölçülebilir ancak genelde tüm lipid profili istendiğinden 12 saatlik açlık
gereklidir. Kan lipidleri başlıca iki çeşittir. Trigliserid ve kolesterol. Lipidler suda çözünmedikleri için proteinlere bağlı olarak taşınırlar (lipoproteinler).
Hiperlipidemidi (dislipidemi) kolesterol ve-veya trigliserid ve LDL seviyelerinin yükselmesidir. Kardiovasküler hastalıklar için büyük risk oluştururlar. HDL kollesterol
kalp damar hastalıklarından koruyucudur (iyi huylu kolesterol). Bu testlere lipid profili/paneli de denir. Doğru ölçüm için 12 saatlik açlık gereklidir.
LDH (50-150 U/L)
Laktat dehidrogenaz (LDH) (Normal Değeri: 50-150 U/L)
Test
Normal
Bozulmuş Glukoz Regülasyonu
Diabet
AKŞ
<100
100-125
≧126
OGTT
<140
140-199
≧200
HbA1c(%)
<5,7
5,7-6,4
≧6,5
Laktat dehidrogenaz (LDH) laktat ile privatın birbirlerine dönüşümünü katalizleyen enzimdir. Vücuttaki tüm hücrelerde bulunur.
En yüksek konsantrasyonda,kalp, karaciğer, kas, böbrek, akciğer ve kan da (eritrosit) bulunur ve bunların hastalıklarında yükselir. Megaloblastik
anemi
, pernisiyöz
anemi
, Hodgkin hastalığı, karın içi ve akciğer kanserleri, şok ve hipokside ciddi derecede yükselir.
Miyokard enfarktüsü (MI), akciğer embolisi, lösemi, hemolitik
anemi
infeksiyoz mononükleaz, karaciğer ve böbrek hastalıklarında orta-hafif yükselme olur.
Karaciğer hastalıklarındaki Laktat dehidrogenaz (LDH) artışı, aspartat aminotransferaz (AST) ve alanin aminotransferaz daki artışlar kadar değildir.
Eritrosit içindeki Laktat dehidrogenaz (LDH), serumdakinden kat kat fazladır. İn vitro hemolizin (pnömatik tüp, aşırı çalkalanma, tarvmatik kan alma) en hassas
göstergesidir. Diğer bir deyişle hemolizli kanda çalışılmamalıdır.
AST (SGOT) (0-50 U/L)
Aspartat aminotransferaz (AST, SGOT) (Normal Değeri: 0-50 U/L)
Aspartat aminotransferaz (AST) karaciğer hastalıklarında ve özellikle parankim hasarına bağlı gelişenlerin tanı ve takibinde kullanılır. Aspartat aminotransferaz
(AST), karaciğer, kalp, iskelet kası ve böbrekte bulunur.Ciddi artışlar (en az on kat, genellile 20-50 kat, 100 kata kadar artabilir) Miyokard infarktüsünde,
akut
karaciğer hücre hasarında (viral hepatit, iskemi, toksik hepatit) yükselir.Hafif-orta artışlar muskular distrofi,
akut
pankreatit, ezilme türü kas yaralanmalarında
görülür.
ALT/AST oranı çoğu hastalıkta 1 den küçük (AST daha fazla artar) iken viral hepatitlerde 1 den büyüktür (ALT daha fazla artar).
ALT (SGPT) (0-50 U/L)
Alanin aminotrasferaz (ALT, SGPT) (Normal Değeri: 0-50 U/L)
Alanin aminotrasferaz (ALT) karaciğer
nekroz
uyla karakterize hastalıkların tanı ve takibinde kullanılır. Primer olarak karaciğerde bulunur. Karaciğer hastalığında
klinik
semptom
lardan bile önce yükselir. Alanin aminotrasferaz (ALT) karaciğer için AST den daha spesifiktir. Ancak Aspartat aminotransferaz (AST) daha geç
düşer.
Ciddi artışlar (en az on kat, genellile 20-50 kat, 100 kata kadar artabilir)
akut
karaciğer hücre hasarında (viral hepatit, iskemi, toksik hepatit) yükselir.
Total Bilirubin (0.3-1.2 mg/dl)
Direkt Bilirubin (0-0.2 mg/dl)
İndirekt Bilirubin (0.3-1 mg/dl)
Total Bilirubin (Normal değeri: (0.3-1.2 mg/dl))
Direkt bilirubin (Normal değeri: (0-0.2 mg/dl))
İ
ndirekt Bilirubin (Normal değeri: (0.3-1 mg/dl))
Sarılık ve karaciğer fonksiyonlarını değerlendirmede kullanılır.
Bilirubin
in %85 i hemoglobin yıkımından, %15 i eritrosit prekürsörlerinin kemik iliğinde yıkımından ve diğer hem içeren bileşiklerden oluşur. Periferde oluştuktan
sonra, hepatositler bilurubini alır, glukuronik
asit
ile konjuge eder ve mono ve diglukuronid olarak safraya salgılar.
Sarılığa neden olan hastalıklar, artmış
bilirubin
üretimi (hemoliz, inefektif eritropoez), bilirubik ekskresyonunda azalma (obstrüksiyon, hepatit) ve anormal
bilirubin
metabolizmasından (herediter ve neonatal sarılık) kaynaklanır.
Direkt bilirubin
emi yapan kalıtsal hastalıklar Dubin-Johnson ve Rotor sendromlarıdır. Yenidoğanda görülen fizyolojik sarılık indirekt hiper
bilirubin
emiye bağlıdır.
Bilier atrezide ise
direkt bilirubin
emi olur.
Crigler-Najjar sendromlarında
bilirubin
UDP-glukuronil transferaz enzim aktivitesi yoktur (tip 1) ya da azalmıştır (tip 2).
Bilirubin
ekskresyonu azalır ve indirekt
hiper
bilirubin
emi gelişir.
Hepatosellüler hastalıklarda hem konjuge hem de unkonjuge blirubin yükselir. Safra yolu tıkanmalarında (pankreas başı kanseri, safra yolu kanseri, safra kesesi
kanseri, koledok taşı)
indirekt bilirubin
de yükselmekle beraber
direkt bilirubin
artışı çok daha belirgindir.
Laboratuvarlarda total
bilirubin
ve
direkt bilirubin
ölçülür. Aradaki fark
indirekt bilirubin
olarak hesaplanır.
Total Protein (6.5-8.5 g/dL)
Albumin (3.5-5.5 g/dL)
Globulin (2.6-4.6 g/dL)
Total Protein (Normal değeri: (6.5-8.5 mg/dL))