120
KAYNAKLAR
Aristoteles (2014a), Nikomakhos’a Etik, çev. Saffet Babür, Ankara: BilgeSu
Yayıncılık.
Aristoteles (2014b), Politika, çev. Mete Tunçay, İstanbul: Remzi Kitabevi.
Arrighi, G. (2009), Adam Smith Pekin’de, çev. İbrahim Yıldız, İstanbul: Yordam
Kitap.
Bastiat, F. (1864), Economic Harmonies, New Jersey: D. Van Nostrand Company.
Bentham, J. (2010), An Introduction to the Principles of Morals and Legislation,
http://www.earlymoderntexts.com/pdfs/bentham1780.pdf.
Bentham, J. (1952), Jeremy Bentham’s Economic Writings Volume I, Werner Stark
(yay. haz.), London: George Allen & Unwin Ltd.
Bentham, J. (2005), Jeremy Bentham’s Economic Writings Volume III, Werner Stark
(yay. haz.), Taylor and Francis e-Library.
Berg, M. (2005), The Age of Manufactures 1700-1820, Taylor and Francis e-Library.
Blaug, M. (1997), Economic Theory in Retrospect, Cambridge: Cambridge University
Press.
Blaug, M. (2001), “No History of Ideas, Please, We’re Economists”, Journal of
Economic Perspectives, 15(1): 145-164.
Buğra, A. (2011), İktisatçılar ve İnsanlar, İnstanbul: İletişim Yayınları.
Buğra, A. (2012), “Bir Toplumsal Dönüşümü Anlama Çabalarına Katkı: Bugün
Türkiye’de E. P. Thompson’ı Okumak”, Thompson, E. P., İngiliz İşçi Sınıfının
Oluşumu içinde, çev. Uygur Kocabaşoğlu, İstanbul: Birikim Yayınları.
Clark, J. B. (1956), The Distribution of Wealth, New York: Kelley & Millan.
121
Cole, G. D. H., (1966), A Short History of The British Working Class Movement 1789-
1947, London: George Allen & Unwin Ltd.
Crafts, N. (2000), “The Industrial Revolution”, Floud, R. ve McCloskey D. (der.), The
Economic History of Britain Since 1700 Volume 1: 1700-1860 içinde,
Cambridge: Cambridge University Press.
Davies, N. (2011), Avrupa Tarihi, çev. Burcu Çığman, Elif Topçugil, Kudret
Emiroğlu, Suat Kaya, Ankara: İmge Kitabevi.
Dobb, M. H. (1960), Political Economy and Capitalism, London: Routledge & Kegan
Paul Ltd.
Dobb, M. H. (1992), Kapitalizmin Gelişimi Üzerine İncelemeler, çev. F. Akar,
İstanbul: Belge Yayınları.
Dobb, M. H. (2002), Theories of Value and Distribution Since Adam Smith,
Cambridge: Cambridge University Press.
Dowd, D. (2013), Kapitalizm ve Kapitalizmin İktisadı, çev. Cihan Gerçek, İstanbul:
Yordam Kitap.
Engels, F. (2013), İngiltere’de Emekçi Sınıfların Durumu, çev. Oktay Emre, İstanbul:
Ayrıntı Yayınları.
Epstein, C. A. (1991), “The Theory and Practice of the Just Wage”, Journal of
Medieval History, 17: 53-69.
Eres, B. (2014), “Hıdrellezde Bir İktisat Fikir Telakkisi: Rekabet Nazariyesi”, İktisat
Dergisi, 527: 17-24.
Eres, B. (2015), “Kral Süleyman’ın Melun Mührü ya da Dünya Kapitalizminin
Kabalası”, İktisat Dergisi, 529: 67-75.
122
Faulkner, N. (2014), Marksist Dünya Tarihi, çev. Tuncel Öncel, İstanbul: Yordam
Kitap.
Finley, M. I. (2007), Antik Çağ Ekonomisi, çev. Hatice Palaz Erdemir, İstanbul:
Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
Foley, D. (1999), Notes on The Theoretical Foundation of Political Economy,
http://herzog.economia.unam.mx/jarojas/poleconprintFoley.pdf, Erişim tarihi
13.04.2015.
Fontana, G. L. (2006a), “The Economic Development of Europe in The Nineteenth
Century (III) – The Process of Industrialization”, Antonio Di Vittorio (der.), An
Economic History of Europe içinde, Taylor and Francis e-Library, 176-207.
Fontana, G. L. (2006b), “The Economic Development of Europe in The Nineteenth
Century (IV) – International Exchange and Monetary Systems”, Antonio Di
Vittorio (der.), An Economic History of Europe içinde, Taylor and Francis e-
Library, 222-238.
Freeman, M., Louçã, F. (2013), Zaman Akıp Giderken: Sanayi Devrimlerinden Bilgi
Devrimine, çev. Osman S. Binatlı, İstanbul: İthaki Yayınları.
Gulbenkian Komisyonu (2014), Sosyal Bilimleri Açın, çev. Şirin Tekeli, İstanbul:
Metis Yayınları.
Haney, L. H. (1949), History of Economic Thought, New York: The Macmillan
Company.
Harman, C. (2010), Halkların Dünya Tarihi, çev. Uygur Kocabaşoğlu, İstanbul:
Yordam Kitap.
Hauptmann, G. (2001), Dokumacılar, çev. Hüseyin Salihoğlu, Ankara: İmge Kitabevi.
123
Hayek, F. A. (2009), “Carl Menger”, Menger, C., İktisadın Prensipleri içinde, çev. A.
Kemal Çelebi, Ankara: Liberte Yayınları.
Hägg, C. (1983), “Just Price and Equal Opportunity”, Journal of Business Ethics 2:
269-272.
Himmelfarb, G. (1985), The Idea of Poverty, Wiltshire: Redwood Burn Ltd.
Hobsbawm, E. J. (1968), Labouring Men: Studies in the History of Labour, London:
Weidenfeld and Nicolson.
Hobsbawm, E. J. (2005), Sanayi ve İmparatorluk, çev. Abdullah Ersoy, Ankara: Dost
Kitabevi Yayınları.
Hobsbawm, E. J. (2008), Devrim Çağı: Avrupa 1789-1848, çev. Bahadır Sina Şener,
Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
Hobsbawm, E. J. (2009), Sermaye Çağı 1848-1875, çev. Bahadır Sina Şener, Ankara:
Dost Kitabevi Yayınları.
Hunt, E. K. (2009), İktisadi Düşünce Tarihi, çev. Müfit Günay, Ankara: Dost Kitabevi
Yayınları.
Irzık, G. ve Buğra, A., “İnsan Doğası, İnsan İhtiyaçları ve İktisat”,
http://mimoza.marmara.edu.tr/~dumludag/wp-
content/G%C3%BCrol%20Irz%C4%B1k%20-
%20Ay%C5%9Fe%20Bu%C4%9Fra%20%C4%B0ktisat.doc, erişim tarihi
11.08.2014.
Jevons, W. S. (1965), The Theory of Political Economy, New York: Augustus M.
Kelley.
Karahanoğulları, Y. (2009), Marx’ın Değeri Ölçülebilir Mi?, İstanbul: Yordam Kitap.
124
Kaymak, M. (2008), 1873-1896 Krizi: Kapitalizmin Uluslararasılaşması ve Osmanlı
İktisadiyatı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Kazgan, G. (2011), İktisadi Düşünce veya Politik İktisadın Evrimi, İstanbul: Remzi
Kitabevi.
Keynes, J. M. (1991), The General Theory of Employment, Interest, and Money, New
York, Harcourt Brace & Company.
Keynes, J. M. (2008), Genel Teori – İstihdam, Faiz ve Paranın Genel Teorisi, çev.
Uğur Selçuk Akalın, İstanbul: Kalkedon Yayınları.
Kılıçbay, M. A. (2014), “Önsöz”, Hobbes, T., Leviathan içinde, çev. Semih Lim
İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Konvitz, M. R. (1948), “An Empirical Theory of the Labor Movement”, The
Philosophical Review, 57(1): 59-76.
Kovancı, O. (2003), “Hayır Anlayışından Sosyal Devlete: İngiliz Yoksul Yasaları”,
Mülkiye Dergisi, Cilt 27, Sayı 239: 255-278.
Kurmuş, O. (2009), İktisat Tarihinin Doğuşu, İstanbul: Yordam Kitap.
Kuruç, B. (1970), Ricardo İktisadının Bazı Metod Sorunları, Ankara: Ankara
Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.
Küçükkalay, M. (2014), Dünya İktisat Tarihi, İstanbul: Beta Basın Yayım Dağıtım.
Langholm, O. (1998), The Legacy of Scholasticism in Economic Thought: Antecedents
of Choice and Power, Cambridge: Cambridge University Press.
Lenin, V. İ. (2006), Emperyalizm, Kapitalizmin En Yüksek Aşaması, çev. Cemal
Süreya, Ankara: Sol Yayınları.
125
Malthus, T. R. (1974), Principles of Political Economy, Clifton: Augustus M. Kelly
Publishers.
Malthus, T. R. (1995), An Essay on the Principle of Population, Connecticut: The
Easton Press.
Marx, K. (2008), Grundrisse, çev. ve yay. haz. Sevan Nişanyan, İstanbul: Birikim
Yayınları.
Marx, K. (2009), Kapital III. Cilt, çev. Alaattin Bilgi, Ankara: Sol Yayınları.
Marx, K. (2011), Kapital I. Cilt, çev. Mehmet Selik, Nail Satlıgan, İstanbul: Yordam
Kitap.
Marx, K. (2012a), 1844 El Yazmaları, çev. Murat Belge, İstanbul: Birikim Yayınları.
Marx, K. (2012b), Ücretli Emek ve Sermaye, Ücret Fiyat ve Kâr, çev. Sevim Belli,
Ankara: Sol Yayınları.
Marx, K. ve Engels, F. (2013), Komünist Manifesto ve Hakkında Yazılar, çev. Nail
Satlıgan, Tektaş Ağaoğlu, Olcay Göçmen, Şükrü Alpagut, İstanbul: Yordam
Kitap
Mason, P. (2009), Çalışarak Yaşamak Ya Da Savaşarak Ölmek, çev. Gözde Orhan,
Mehmet Ertan, İstanbul: Yordam Kitap.
Meek, R. (1972), “The Marginal Revolution and its Aftermath”, Hunt, E. K. ve
Schwartz, J. G. (eds.), A Critique of Economic Theory içinde, Middlesex:
Penguin Books, 83-98.
Meek, R. (1973), Studies in the Labor Theory of Value, New York: Monthly Review
Press.
Menger, C. (2009), İktisadın Prensipleri, çev. A. Kemal Çelebi, Ankara: Liberte
Yayınları.
126
Mill, J. S. (1869), “Thornton on Labour and Its Claims, Part I”, Fortnightly Review,
29: 505-518.
Mill, J. S. (2004), Principles of Political Economy, Cambridge: Hackett Publishing
Company.
Milonakis, D. ve Fine, B. (2008), From Political Economy To Economics, Taylor and
Francis e-Library.
Morris, C. (1973), The Discovery of the Individual 1050-1200, New York: Harper &
Row, Publishers.
Nell-Breuning, O. (1950), “The Concept of a Just Price”, Review of Social Economy,
8 (2): 111-122.
Noell, E. S. (2001), “In Pursuit of the Just Wage: A Comparison of Reformation and
Counter-Reformation Economic Thought”, Journal of the History of Economic
Thought, 23 (4): 467-489.
Özel, H. (2001), “İktisadi Analiz Tarihine Nasıl Yaklaşmak Gerekir?” H.Ü. İktisadi
ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19 (2): 19-38.
Öziş, M. (2001), Merkantilist İktisadi Düşüncenin Gelişimi: Onyedinci Yüzyıl İngiltere
Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Platon, (2011), Devlet, çev. Sabahattin Eyüboğlu, M. Ali Cimcoz, İstanbul: Türkiye İş
Bankası Kültür Yayınları.
Polanyi, K. (2011), Büyük Dönüşüm / Çağımızın Siyasal ve Ekonomik Kökenleri, çev.
Ayşe Buğra, İstanbul: İletişim Yayınları.
127
Ricardo, D. (1962), The Works and Correspondence of David Ricardo, Volume VII,
Letters 1816-1818, Sraffa, P. ve Dobb, M. (der.), Cambridge: Cambridge
University Press.
Ricardo, D. (2008), Siyasal İktisadın ve Vergilendirmenin İlkeleri, çev. Barış Zeren,
İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Savran, S. (2008), “Ekonomi Politik ve Eleştirisi”, Fikret Başkaya, Aydın Ördek
(der.), Ekonomik Kurumlar ve Kavramlar Sözlüğü: Eleştiren Bir Giriş içinde,
Ankara: Maki Basın Yayın, 277-289.
Savran, S. (2012), “Ricardo’nun Dehası ve Körlüğü”, Satlıgan, N., Savran, S., Tonak,
E. A., Kapital’in İzinde içinde, İstanbul: Yordam Kitap, 55-67.
Say, J. B. (2007), A Treatise on Political Economy, New York: Cosimo Classics.
Screpanti, E. ve Zamagni, S. (2005), An Outline of the History of Economic Thought,
New York: Oxford University Press.
Scrope, G. P. (1833), Principles of Political Economy, London: Longman.
Sen, A. (2003), Etik ve Ekonomi, çev. Ali Süha, İstanbul: Doğan Kitapçılık AŞ.
Sen, A. (2004), Özgürlükle Kalkınma, çev. Yavuz Alogan, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Senior, N. W. (1965), An Outline of the Science of Political Economy, New York:
Agustus. M. Kelley.
Smith, A., (2011), Milletlerin Zenginliği, çev. Haldun Derin, İstanbul: Türkiye İş
Bankası Kültür Yayınları.
Stabile, D. R. (2008), The Living Wage: Lessons From The History of Economic
Thought, Massachusetts: Edward Elgar Publishing.
128
Steedman, I. (1997), “Jevons’s Theory of Political Economy and The ‘Marginalist
Revolution’”, The European Journal of the History of Economic Thought, 4(1):
43-64.
Stigler, G. J. (1958), “Ricardo and The %93 Labor Theory of Value”, The American
Economic Review, 48 (3): 357-367.
Tawney, R. H. (1963), Religion and The Rise of Capitalism, New York: Mentor Books.
Thompson, E. P. (2012), İngiliz İşçi Sınıfının Oluşumu, çev. Uygur Kocabaşoğlu,
İstanbul: Birikim Yayınları.
TÜİK,
(2015),
Şubat
2015
İşgücü
İstatistikleri,
http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=18637.
Üşür, İ. (2003), “Ekonomi Politik: Zarif Mezar Taşları?”, Praksis, 10: 211-238.
Veblen, T. (1972), “Professor Clark’s Economics”, Hunt, E. K. ve Schwartz, J. G.
(eds.), A Critique of Economic Theory içinde, Middlesex: Penguin Books, 172-
185.
Yeliseyeva, N. V. (2014), Yakın Çağlar Tarihi, çev. Özdemir İnce, İstanbul: Yordam
Kitap.
Walras, L. (2014), Elements of Theoretical Economics, çev. ve ed. Walker, D. A. ve
van Daal, J., Cambridge: Cambridge University Press.
Wells, T. R. (2014), “Recovering Adam Smith’s Ethical Economics”, Real-World
Economics Review, 68: 90-97.
Wood, D. (2004), Medieval Economic Thought, Cambridge: Cambridge University
Press.
Wood, E. M. (2008), Kapitalizm Demokrasiye Karşı: Tarihsel Maddeciliğin Yeniden
Yorumlanması, çev. Şahin Artan, İstanbul: Yordam Kitap.
129
ÖZET
Bu çalışma, klasik politik iktisattan marjinalizme geçerken, iktisatçıların ücret
düşüncelerindeki dönüşümü ve bu dönüşümün maddi toplumsal dinamiklerini
incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışmada, klasik politik iktisatçıların ve “marjinal
devrim”in temsilcileri olarak kabul edilen üç iktisatçının değer ve ücret kavramlarını
nasıl ele aldıkları, dönemlerinin maddi koşullarıyla birlikte incelenmiştir. İki rakip
iktisat teorisinin, klasik teorinin ve marjinalizmin ücret düşüncelerindeki farklılık,
iktisat bilimine yaklaşımları ve değer teorilerindeki farklılıkla tutarlıdır. İktisadı bir
servet bilimi olarak tanımlayan klasik politik iktisat, ekonominin üretim alanına
yoğunlaşmıştır ve bu doğrultuda değeri, üretim maliyeti temelinde, nesnel olarak
açıklamıştır. Emek gücünün değeri olan ücret de, emekçinin yeniden üretim maliyeti,
yani geçim maddeleri miktarıyla açıklanmıştır. Marjinalizmde ise iktisat, veri
kaynakların optimum kullanımını sağlayacak tercihlerle ilgilenen bir bilimdir. İktisadi
analiz mübadele alanına odaklanmıştır ve değer, kişilerin metalara duyduğu istek ile,
öznel olarak belirlenmiştir. Ücret de, emekçinin ürettiği malın piyasada öznel olarak
belirlenen fiyatına bağlıdır. Klasik politik iktisattan anaakım değer teorisinin temelini
oluşturacak olan marjinalizme geçiş, diğer bir ifadeyle klasik analizin iktisat
bilimindeki hâkimiyetini 1880’ler ve 1890’larda marjinalizme bırakmasının öne çıkan
sebebi, tarihsel bir üretim tarzı olan kapitalizmin 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren
ulaşmış olduğu gelişim aşaması ve bu süreçte toplumsal sınıfların birbirlerine karşı
maddi ve ideolojik konumlarıdır.
Anahtar Kelimeler: Klasik politik iktisat, marjinalizm, ücret, değer, kapitalizm
130
ABSTRACT
This study aims to analyze the transformation of economists’ idea of wage and
the substantive social dynamics of this transformation during the transition period from
the classical political economy to marginalism. In this study, the classical economists’
and the three economist representatives’ of marginal revolution approaches to the
concepts of value and wage analyzed by taking into consideration the material
conditions of their terms. The difference between the ideas of wage is consistent with
the approaches to the science of economics and theories of value of the two
competitors of economic theory; classical theory and marginalism. Classical political
economy defines economics as a science of wealth and focuses on economic
production area and accordingly bases wage on the production cost, objectively. Wage
as the value of labor power explained as the reproduction cost of laborer, namely
amounts of subsistence materials. As for marginalism, economics is more interested
in with the options of optimum usage of given resources. Economic analysis focuses
on exchange area and value is determined subjectively according to the people’s
requests for commodity. And wage is connected to the subjectively determined price
of laborer’s output. The outstanding reason of the transformation of classical political
economy to marginalism, which would create the main stream theory of value, in other
words, the replacement of the dominance of the classical analysis on economics during
the 1880s and 1890s with the marginalism, is the development level of capitalism
reached during the second half of the 19
th
century and the material and ideological
positions of social classes against each other in this period.
Key Words: Classical political economy, marginalism, wage, value, capitalism
Dostları ilə paylaş: |