Aparan yol kimi

Fund  Mammodo»
Kullurologiva effektivli h.iyal  to faalivvata aparan vol
Üçbucaq
 -  bərəkət, nigah.
• 
Ucu aşağı üçbucaq -  ilahənin kteik rəmzi, qadın başlanğıcı, su.
• 
Ucu  yuxan  üçbucaq  - 
fallik  rəmz,  od,  kişi 
başlanğıcı,
üçcəhətlilik rəmzi.
K vadrat
  -   Yerin  rəmzi,  sıxlıq,  statik  kamillik,  varlığın 
dünyəvi  və  maddi  aspekti  sabitlik,  təhlükəsizlik  və  etibarlılığı 
ifadə edir.
M andala
  (  kvadratla dairənin  uyğunluğu) -  dünyanın obrazı, 
antinomiyalann  aradan  qaldınlması  və  sintez,  diferensiallıq, 
birlik  yolu ilə  yüksək  intizama nail  olmaq uğrunda mübarizənin, 
ilkin  olanla  -fəzasız,  zamansız  mərkəzlə  birləşib  tamlaşma 
rəmzi.On  Ved bölməsinin rəmzi.
Sehrli  kvadrat
  -   gizli  idrakın  aşkar  edilməsi  vasitəsi  hesab 
edilir;  kosmik  nizam  enerjisini  ifadə  edən  rəqəmlərin  daxili 
harmoniyasının  və  rəqəmlərlə  yeddi  planetin 
arxetipik 
əlaqəsinin 
nümayişi.Satum,  Yupiter,  Mars,  Günəş,  və 
Veneranın  kvadratları  təbiət  fenomenləri  ilə  uzlaşan  müəyyən 
riyazi prinsipləri  nümayiş etdirir.
M ərkəzində  nöqtə olan  kvadrat
 -  mason təşkilatı, Yer, kainat, 
eləcə də  kamil insan həyatının rəmzi.
X a ç
• 
varlığın  bütün  sahələrinə  nüfuzu  mümkün  edən,  əsas  mərasim
və  hadisələrin  (Qüdsdə)  baş  verdiyi  mərkəz  ideyasını 
aktuallaşdırır (yerin mərkəzi).
X a çın  növləri
• 
anx  -   “həyat  və  rifah”,  qədim  misirdə  həyat  gücünün  rəmzi,
Ra,  Qora,  Osiris  və  s.  allahların  əlamətləri.  T-  şəklində 
olan  ilahi müdrikliyin açan, dairə - əbədilik rəmzi.
• 
svastika.
Svastika
Svastika
 qədim  şərqdə  həyat  və işıq, xeyirli taleh və rifah rəmzidir 
(sanskritdə  “xoş”  +  “güzəran”).  Günəşlə  bağlı  ən  qədim  işarələrdən 
olmaqla,  “günəş quşu”+ “fəsillərin  səcdəgahı”,  Günəşin  Yer ətrafında 
hərəkət  göstəricisi  və  ilin dörd mövsümə bölünməsi  kimi  izah edilir, 
eləcə  də  dünyanın  dörd  tərəfi 
ideyasını  da  əxz  edir.  Bu  işarə
110
Fuad  Mammadov
Kullurologiva effcktivli hnvat va faalivvala aparan vol
ikitərəfliliyi  ilə  fərqlənir,  in-yan  kimi,  saat  əqrəbi  istiqamətində  və 
əksinə hərəkətdən asılı olaraq  müxtəlif cür şərh edilir.
Saat  əqrəbi  istiqamətində  hərəkət  -  kişi,  əksinə  -  qadın  eneıjisinin 
rəmzidir.  Fəza  ölçüləri  üzrə,  güməş  istiqamətində  -  xeyir,  əksinə  - 
şər.
Ф  Çünəş  istiqamətində  (soltərəjli  )  svastika 
(  “addımlayan 
günəş”,  nanncı  rənglə  təsvir  olunur)  - 
uzunömürlülük, 
xoşbəxtlik,  əbədi  hərəkət  və  nikbinlik  rəmzidir.  Aqni  allahın 
hind-ari  rəmzi  ilə  eyniləşdirilir (Aqni  kahinləri  doğan  günəşə 
sitayiş  edərək,  onu  sağ  əlin  qaldınlması  ilə  salamlayırdılar); 
“Buddanın ürəyi”, “xeyirxahlıq” işarəsi.
Ф  Ay  (sağtərəfli)  svastika  (  ağ  rənglə  təsvir  edilir)  materiya 
üzərində  hakimlik  və  enerjinin  idarə  edilməsi  işarəsi  kimi 
mənimsənilir.Tibetin  qara bon  təriqətlərində  güc  və təcavüz 
rəmzidir.  Hitler Almaniyasında  qəbul  edilmiş antisemit işarəsi 
hesab edilir.
Svastika həm Asiyada,  həm də  xristianlığaqədərki  Avropada geniş 
yayılmışdır.Ona  Troya  qazmtılannda,  məişət  əşyalannda,  eləcə  də 
Ellin  dəfinələrində  rast  gəlinmişdir.  Svastika,  həmçinin  ezoterik 
buddizmin  rəmzidir.  Çində,  Lotos  Məktəbində  sitayiş  edilən  bütün 
səcdəgahlann 
işarəsi  kimi  istifadə  edilirdi.  İlkin  xristianlıqda.o, 
qammalaşdınlmış  xaç  kimi  məlum  olmuş  və  Genona  görə,  orta 
əsrlərin  axırlanna  qədər  xristianlığın  əlamətlərindən  biri  kimi 
işlənmişdir.
Pentaqramma  -  Solomon  ulduzu,  qüdrət,  ağıl,  kamillik  və  sin- 
rəmzidir.  Magiya, qnostisizm, okkultizm və kabbalada  istifadə edilən 
ən güclü işarə hesab olunur.  Şüalann istiqamətindən asılı olaraq, xeyir 
və  ya  şəri  rəmzləşdirə  bilər.  Sirli  şüalar  saçan  insanın 
moson 
rəmzidir.
Düzgün 
beşbucaqlı  (pentaqon)  - 
sağlamlıq,  cadugərlərdən 
qorunma  rəmzi, misir allahı  Totun  ,  Kesalkoatlın, roma Merkurisinin 
işarəsi, İsa Məsihin  beş yarasının rəmzidir.
Heksaqram  -  David  ulduzu,  Mikro  və  makro  kosmos,  kişi  və 
qadın  başlanğıclan  arasında  ahəng  və  kosmik  vəhdət;  xeyirxahlıq 
nümunəsi,  israfçılıq  və  çatışmazlıq  arasında  ortaq,  xeyirin  şərə  qarşı
111

---

Fuad Maounarfflv
Kulturologiva cfTcklivli hsvat vj foallyyota aparan yol
qoyulması;  odla  suyun  birləşməsi,  ruhun  materiya  üzərində  qələbəsi, 
Adəm Kadmonun  rəmzi.
Altıbucaqlı -  kainatın bütövlük rəmzi.
Heptoqram
Ф  Osiris,  Mars  və  Klio  (qədim  yunanların  şöhrət və tarix  ilahəsi) 
kultlan  ilə  bağlı,  dini,  sehrli  və  mistik  rəqəm,  yeddidəfəlik 
universum; 
Pərvərdigarın 
yaradıcı  düşüncəsinin  keçilməz 
materiyaya qədər  açılma mərhələləri.
& 
İnsanın  varlığını  xilasa  və  azadlığa  aparan  yeddi  dəfəlik 
təkamülü  :
• 
Üzvi cisim  (chat)
• 
Həyat gücü (ankh)
• 
Ulduz cismi (ka)
• 
Heyvani  cisim və ya  (hati)
• 
Şüurlu cisim (bai)
• 
Qəlb (cheubi)
• 
Ruh (kov)
Materiya aləmində həyat  hakimi:
• 
Ay dövrünün yeddi günü
• 
Həftənin yeddi günü
• 
İnsan sifətinin yeddi hissəsi
• 
Səs düzümünün yeddi notu
• 
Spektrin yeddi rəngi
• 
Zərdüştlükdə  dünyanın  yaranışının  yeddi əsası
ф  Zərdüştlükdə dünyanın yeddi xilqəti  və yeddi səcdəgahı:
• 
Axura  Məzda 
-  Müdriklik  Tanrısı, 
insanı  yaradan  və
qoruyan
• 
Aşa  Vahişta  -   Yüksək  möminlik,  dünyanı  tənzimləyən 
nizam, odu yaradan və qoruyan
• 
Vohu  Manna  -   Xoş  niyyət, 
heyvanat  aləmini  yaradan  və 
qoruyan
• 
Ameretat -  Ölümsüzlük,  bitki  aləminin  yaradan və qoruyan.
• 
Xaurvatat -  Bütövlük, suyu yaradan və qoruyan.
• 
Spenta  Armaiti  -   Müqəddəs  möminlik,  torpağı  yaradan  və 
qoruyan
112
Fuad  Mammxlov
KuUurok>giva cffcktivli havat ta faalivvola aparan vol
• 
Xşatra  Vairya  -İstəkli  hakimiyyət,  göy  qübbəsini  yaradan  və 
qoruyan
Ф 
Yeddi növ səadət bəxş edən  7 yapon allahı:
• 
Uzun ömür
• 
Maddi rifah
• 
Düzlük
• 
Həyatdan məmnunluq
• 
Müdriklik
• 
Qüvvət 
Həmçinin məlumdur:
• 
Planetlərin yeddi mənası
• 
Zikkuratın  yeddi  mərtəbəsi  (  mesapatamiya  məbədləri),  ruhi 
kamilliyə yüksəlişin rəmzi
• 
Nuh gəmisinin yeddi cütü
• 
İohannın  yeddi  möhürü
• 
Yeddi cəbrayıl
• 
axirət heyvanının yeddi başı
• 
qəzəbin yeddi badəsi
Səkkizguşəli  ulduz  :
  dünyəvi  xeyirxahlıq,  rifah  və  yeni  həyatın 
əbədilik  rəmzi;  cənnət  simvolu.  Allahın ulduzlara  aid  rəmzi  Allahın 
astroloji  rəmzi  kimi,  dünya  mədəniyyəti  tarixində  ilk  dəfə  Şumerdə 
yaranmışdır.Burada  məhəbbət,  məhsuldarlıq,  ölkənin  mühafizə  və 
rifah ilahəsi olan İnanna bu kulturoloji simvolla təsvir edilirdi. Misirdə 
Sirius  “Sotis”  adlanırdı.Ona  ulduzların  şahı,  xoşbəxt  ailə  və  analıq 
rəmzi, uzaq  səfərlərdə  yol göstərən ulduz  kimi  ehtiram  edilirdi.  Onu 
“ulduzların  anası”  ,  dünyanın  hakimi,  ilin  fəsillərinin  yaradıcısı 
adlandırırdılar.  Sirius -  külək, su və məhsuldarlıq ilahəsi olan İzidanın 
ulduzu  idi.Buna görə də  simasını  dəyişərək,  gah  quşa,  gah  da əqrəbə 
çevrilən  İzida möhtəşəm qüdrət, mərhəmət və rəhmdillik  rəmzi hesab 
olunurdu.  Misirdə  ilin  əwəlni  17  iyul  tarixində,  səmada  Sirius 
görünəndən  sonra  təbiətin  canlanması,  Nil  çayının  qabardığı  zaman 
qeyd edirdilər.
London 
universitetinin 
professoru 
Meri 
Boysun
rekonstruksiyasına  görə,  Zərdüşt  kahinləri  dünyanın  yaranmasının 
dualistik  tərvirini  tərtib  edərkən,  düşünürdülər ki,  allahlar  dünyanı  7 
məhələyə  yaratmışlar  -   səma,  su,  torpaq,  bitkilər,  heyvanlar,  insan,
113

---