Aqrar elm və İnformasiya məSLƏHƏt məRKƏZİ
Yüklə 7,85 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Cədvəl 3. Capparis spinosa növünün senopopulyasiyasının yaş (böyümə) strukturu SP № SP tipi
- ƏDƏBİYYAT
135
Cədvəl 3. Capparis spinosa növünün senopopulyasiyasının yaş (böyümə) strukturu SP № SP tipi Ontogenezin böyümə fazaları (%-lə) Indekslər J im v g 1 g 2 g 3 ss, s
ω 3 6 10 C
50,2 63,8 14,1
20,5 13,7
10 11
6,9 26,2
8,6 4,2
19,0 6 7,8 11,7 2,2
3,6 12,1
1,5 0 6,9 0,08 0,09
0,27 0,22
0,21 0,46
5 9 K 41,1
18,9 24,6
64,6 20,1
0,9 4,5
4,6 6 7,8 2,2 3,2
1,5 0 0,08 0,09 0,22
0,21 1 2 4 Y
6,34 8,40
25,1 21,7
60 20,9
8,45 6,70
12,1 19,9
27,2 21,2
21,9 26
33,1 25,8
19 33,3
9,4 7,7
11,4 0,41
0,43 0,58
0,70 0,71
0,77 8 7 T. y. 4,5
6,2 2,9
10,4 19,1
16,7 12,7
16,7 13,6
18,8 31,8
6,2 18,2
25 0,53
0,44 0,61
0,54
(C-cavan; K- keçid; Y-yetkin; T.y.-tam yetişmiş) Populyasiyaların ontogenetik spеktri histоqrаmdа öz əksini tаpmışdır.
Cədvəldən və şəkildən göründüyü kimi əsasən populyasiyalarda bitkinin ontogenezinin bütün qruplarına rast gəlinir, lakin 6 və 9-cu populyasiyada senil fazasına rast gəlinməmişdir, 3, 6 və 10-cu populyasiya - cavan, 5 ilə 9 - keçid, 1, 2, 4 - yetkin, 8 və 7-ci populyasiyalar isə tam yetkindir. Aparılan eksperimentlərdə senoloji vəziyyətinin araşdırılması zamanı 1, 2 və 4- cu populyasiyaların effektivlik indeksinin böyük olduğu müəyyən edilmişdir.
200 hektara yaxın olmuşdur. Rayonlarda bitki əsasən fitosenozlarda I və ya II 0 100
С… 0 2 0… j im v g1 g2 g3 Ss,s
136
yaruslarda, bəzən talalar şəklində rast gəlinir, bəzən isə təmiz assosiasiya yaradır. Növün fitosenoloji quruluşu və yayıldığı konkret ərazilərdə ehtiyatının təyini üçün xüsusi meydançalar işarələnmiş və model nümunələri seçilmişdir. Bitkinin məhsuldarlığı ümumi qəbul olunmuş metodikalara əsasən hesablanmışdır. Hər bir sahədə, 25-30 meydançada (ölçüsü 1x1) bitkilərin senopopulyasiyalarının qiymətləndirilməsi üçün hesablamalar aparılmışdır. Bitkilərin xammalının ehtiyatının hesablanması üçün bundan başqa hər populyasiyadan 15-20 model bitki çıxarılmış, toplanılmış və çəkilmişdir. Ərazilərin layihə örtüyü hesablanmışdır. Məhsuldarlığın öyrənilməsi sayəsində bitki resursları barədə tam məlumat əldə etmək və senopopulyasiyaların təsərrüfat əhəmiyyətini müəyyənləşdirmək mümkündür. Tədqiq edilən bitki xalq təbabətində geniş istifadə edildiyi üçün bütün yerüstü orqanları dərman məqsədilə əhali tərəfindən daha çox toplanılır. Tədqiqat işinin əsas məqsədi Capparis spinosa növündən efir yağının alınması olduğu üçün tam çiçəkləmə fazasında ehtiyatı öyrənilmişdir. Buradan belə nəticəyə gəlmək olar ki, bitkilərin ehtiyatının öyrənilməsindən öncə senopopulyasiyalar qiymətləndirilməli və effektivlik indeksi yüksək olan populyasiyalardan bitki tədarük olunmalıdır.
1.
Биологически активные вещества растительного происхождения, В трех томах, Москва, «Наука», 2001. 2.
Л.Б. Способ производства вина. А.С. 836 084 МКИ С 12, G 1/00. Б.И., 1981, №21. 3.
Л.В. Композиция ингредиентов для ароматизированного безалкогольного напитка. А.С. 921502 МКИ А 23L 2/00. Б.И., 1982, №15. 4.
qorunması və bərpası. Fəlsəfə doktoru diss. avtor., Bakı, 2012, 24 s 5.
Qurbаnоvа Е.Е. Kiçik Qafqazin şimal hissəsinin (Daşkəsən rayonu) dərman bitki ehtiyatlari və onlarin istifadə perspektivi. Biоl. еlm. nаm. … dis. аvtоrеf. Bаkı, 2009, 22 s. 6.
Лапина П.И. Методика фенологических наблюдений в ботанических садах СССР. М.: 1975, 27 с. 7.
интродуцированных в нечерноземную зону европейской части СССР. //Тезисы докл. V Всес.симп. «Основные направления н/и по интенсификации эфиромасличного производства». Кишинев, 1990- Симферополь, 1990, с.72-73 8.
Ələsgərоvа Ə.N. Аrtеmisiа L. cinsin bəzi növlərinin еfir yаğlаrının аntimiкrоb təsiri, //АMЕА-nın «Хəbərlər». Biоlоgiyа еlmləri sеriyаsı 2009, №1,2, səh 62- 67
Yüklə 7,85 Mb. Dostları ilə paylaş:
|