Arı-başkanlık sistemi, gerek terminoloji gerekse ülkelerin sınıflandırılması bakımından
Yüklə 0,56 Mb. Pdf görüntüsü
|
Polonya TBMM Araştırma Hizmetleri Başkanlığı 154 155 hükümete tanınan ayrıcalıkları savunmak için göze alınacağını söylemiştir. Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliğinin başka bir uçağı kiralaması ile Hükümetin hamlesi başarısızlıkla sonuçlanmıştır. 140 Cumhurbaşkanı ile beraber Başbakan, Dışişleri ve Maliye Bakanları da, ağırlıklı olarak dünya mali krizine karşı alınacak tedbirlerin ele alınacağı Zirve’ye katılmıştır. Cumhurbaşkanı’nın yanı sıra Başbakanın da katılımı Avrupa medyasında yankı bulmuştur. 141 Başbakan Tusk, Ekim 2008’de Anayasa Mahkemesine başvurarak AB Konseyi oturumunda Polonya’yı hangi devlet organının temsil etmesi gerektiği ve Polonya delegasyonunun bileşimini kimin tespit edebileceğinin açıklığa kavuşturulmasını istemiştir. Anayasa Mahkemesi, 20 Mayıs 2009’da verdiği kararında anayasa maddeleri ışığında yoruma gitmiş ve cumhurbaşkanının gelecekte, Anayasanın 126. maddesi çerçevesinde verdiği yetki dolayısıyla (Anayasanın gözetilmesini garanti etme, devletin egemenlik ve güvenliği ile topraklarının dokunulmazlığını ve bütünlüğünü koruma) ülkenin güvenlik politikası ile ilgili temel sorunlar ve devletin egemenliği söz konusu olduğunda AB Konseyi oturumlarına katılabileceğini, Avrupa politikasının açık olarak hükümet tarafından belirlendiğini ve Cumhurbaşkanının, AB Konseyi oturumuna katılması durumunda bunun kapsam ve şeklini belirleme yetkisine bakanlar kurulunun sahip olduğunu ifade etmiştir. 142 Cumhurbaşkanı Kaczynski ile Başbakan Tusk arasındaki dışişlerinde problemli işbirliği içişlerinde de özellikle cumhurbaşkanının veto hakkına yansımıştır. Özelleştirme yanında emeklilik sistemi, sağlık ve eğitim konularına dair Hükümetin reform politikası Cumhurbaşkanı tarafından güçleştirilmiştir. Parlamentoda vetoyu aşabilmek için gerekli olan üye tamsayısının üçte beş çoğunluğunu sağlayamayan Koalisyon Hükümeti bu durumda ya Hukuk ve Adalet Partisinin oylarına -düşük bir ihtimal- ya da Demokratik Sol İttifak’ın oylarına ihtiyaç duymaktaydı. 143 140 Kopka ve Schäfer, “Kohabitation nowy”, s. 4. 141 Knut Dethlefsen, “Politikblockaden und Kompetenzstreitigkeiten – Polen im Vorfeld der Präsidents- chaftswahlen 2010”, Friedrich-Ebert-Stiftung Derneği İnternet Sitesi, (29.01.2010), http://library.fes.de/pdf-files/id/06977.pdf, Erişim: 16.06.2013. s. 1. 142 Kopka ve Schäfer, “Kohabitation nowy”, s. 5; Ziemer, Das politische System Polens, s.126. 143 Kopka ve Schäfer, “Kohabitation nowy”, s. 5. Polonya TBMM Araştırma Hizmetleri Başkanlığı 154 155 Cumhurbaşkanı Kaczynski’nin, 2005-2007 arası dönemde veto hakkını sadece bir kez kullanırken (Medeni Kanun değişikliği hakkında), sonraki dönemde 17 kez 144 kullanması dikkat çekmektedir. 145 Cumhurbaşkanı’nın veto yetkisini sık sık kullanması haricinde anayasa ile kendisine tanınan kanuni düzenlemeleri anayasaya uygunluk açısından sıklıkla Mahkemeye taşıması da dikkat çekmektedir. Anayasa Mahkemesinin verdiği kararlara bakıldığında 2009 yılında sekiz, 2010 yılında beş kez bu bağlamda karar verildiği ve bunun daha önceki yıllara göre oldukça fazla olduğu göze çarpmaktadır. 146 Kabine Konseyini defalarca toplayan cumhurbaşkanlarından biri olan Kaczynski, bu toplantılarda özellikle Başbakan Tusk ile olan anlaşmazlığını dile getirmiştir. Bu görüşmeler arasında Cumhurbaşkanının, 2008 yılı başlarında önem verdiği sağlık reformu konusunda olan ısrarı önemlidir. 147 Görev süresini tamamlayamadan bir uçak kazası sonucu hayatını kaybeden Kaczynski’nin cumhurbaşkanlığı boyunca selefi Kwasniewski gibi politik olarak kendisine yakın bulduğu hükümetler ile sorunsuz bir ilişki geliştirdiği, fakat kohabitasyon döneminde kendisine tanınan 144 Cumhurbaşkanının fazlasıyla kullandığı veto yetkisi içerisinde öne çıkanlardan bazıları şunlardır: - 6. yasama döneminde Cumhurbaşkanı tarafından veto edilen radyo-tv hakkındaki kanun deği- şikliği ile Sejm’de yeterli çoğunluk sağlanamadığı için hayata geçirilememiştir. Bu durum, önceki Hükümet tarafından göreve getirilen devlet radyo-tv yöneticilerinin görevden alınmasını imkansız hale getirmiştir. - Sağlık alanında, çok fazla borcu bulunan hastanelerin kurtarılması ile ilgili olarak üç kanunu veto etmiştir. - Cumhurbaşkanı, Yurttaş Platformunun 2007 seçim kampanyalarında da hedef olarak gösterdiği ve bu doğrultuda hazırladığı Adalet Bakanı ve Başsavcılık fonksiyonlarının birbirinden ayrılması hususundaki düzenlemeyi veto etmiştir. Jaroslaw Kaczynski Hükümeti dönemi başsavcılığın politize olduğu iddiaları daha görünür hale geldiği için muhalefetteki Demokratik Sol İttifak bu kanun tasarı- sını desteklemiş ve Cumhurbaşkanının vetosu aşılmıştır. Kanun böylece 31 Mart 2010’da yürürlüğe girmiştir. - Cumhurbaşkanının veto yetkisini kullanarak hayata geçmesini engellediği önemli kanunlardan bir başkası Medya Kanunudur. Tusk Hükümetinin, muhalefetteki Demokratik Sol İttifak’ın da desteğini alarak parlamentoya sunduğu Medya Kanunu tasarısı temel olarak kamu iletişim araçları hususunda radyo-tv vergilerinin kaldırılması ve kamu iletişim araçlarının finansmanının devlet bütçesi tarafın- dan karşılanması gibi yeni bir finansman uygulaması getirmekteydi. Veto edilen tasarının tekrar ele alınması aşamasında, Senatonun kanun tasarısı hakkındaki devlet bütçesinden karşılanacak miktarın alt düzeyinin belirlenmesini istemesi ve Hıristiyan değerlerinin özendirilmesi hususunda görevler yüklemesi sonucu Demokratik Sol İttifak tasarıdan desteğini çekmiştir. Diğer muhalefet partileri de Cumhurbaşkanı gibi Kanuna destek vermediği için Sejm’de Cumhurbaşkanı’nın vetosu aşılamamıştır. Kopka ve Schäfer, “Kohabitation nowy”, s. 5-6. 145 Marek Zubik, “The legislative procedure in Poland”, Avrupa Komisyonu İnternet Sitesi, http://ec.europa.eu/dgs/legal_service/seminars/pol_zubik.pdf, Erişim: 19.03.2014, s. 22; Witold Jarzynski, “Lech Kaczynski – as a ‘brake’ on the economy or a sensitive social democrat?”, LiberteWorld! İnternet Sitesi, http://liberteworld.com/2010/11/10/lech-kaczynski-%E2%80 %93-as-a-%E2%80%98brake%E2%80%99-on-the-economy-or-a-sensitive-social-democrat/, Erişim: 19.03.2014. 146 “Constitutional Tribunal decisions in years 1986-2011”, Polonya Anayasa Mahkemesi İnternet Sitesi, http://www.trybunal.gov.pl/eng/statistics/statistics_file.pdf, Erişim: 22.06.2013. 147 Ziemer, Das politische System Polens, s. 114. Yüklə 0,56 Mb. Dostları ilə paylaş:
|