Asalari oilalarining mahsuldorligini oshirishda oziqlantirishning ahamiyati

“Interpretation and researches”
International scientific journal volume 1 issue 1 
35 
gektar) o‘rik bog‘da o‘rik mevasini asalarilar yordamida changlanishi qayd etildi. 
asalarilar meva hosil bo‘lishini 5,4 martaga oshirganligi isbotlandi. 
Madaniy o‘simliklardan, ayniqsa paxta, kanop, kungaboqar, mevali va sabzavot 
ekinlari va boshqalar asalarilar uchun eng yaxshi ozuqa va asal yig‘ish manbai 
hisoblanadi. 
Xulosa qilib aytganda, Surxondayoda ekilayotgan barcha paxta navlarini gullari 
nektar ajratadi. Ulardan 23 ta navlarini nektar miqdori birinchi marta aniqlangan. 
O‘rta hisobda paxta o‘simligining bir gektar hisobiga nektarini mahsuldorligi 25 - 30 
kg ni tashkil qiladi. Paxta navlari hasharotlar va asalarilar bilan chetdan changlanadi. 
Shuning uchun har bir gektar paxta maydonlari gullagan paytlarida asalarilarning 
bo‘lishi maqsadga muvofiq bo‘ladi. Keng maydonlardagi paxta dalalaridan gullash 
davrida qimatbaho nektar va toza asal manbai sifatida samarali foydalanish zarur. 
Rag‘batlantiruvchi oziqaviy qo‘shimchalar sifatida (Vita-Max-A+)premiksi 
asalari oilalarini oziqlantirishda asosiy asal yig‘ish davrigacha asalarilar soni 2540% 
ga ko‘payadi va ularning asal mahsuldorligi 33-31 kg/ga yuqori, rentabellik darajasi 
32-34%, nazorat guruhdagilarga nisbatan yuqori, samaradorlik ham ustun bo‘ladi. 
Asalarichilik xo‘jaliklarida mustahkam oziqa bazasini tiklab, rag‘batlantiruvchi 
oziqa qo‘shimchalaridan foydalanish birinchi kunlarda asalari oilalarini rivojlantirib, 
ko‘p miqdorda yosh ona asalari va paketli oilalarni chiqarish va asosiy asal yig‘ish 
davrigacha yordamchi ona asalari shoxobchalarini shakllantirish lozim. 
 
Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati: 
1.
A.I. Isamuhamedov. “Asalarichilik”. T. O'qituvchi, 1995. 
2.
A.I.Isamuxamedov, X.K.Nikadambaev. “Asalarichilikni rivojlantirish 
asoslari”. 2013. 
3.
Z. Siddiqov. “Asalarichilikda intensiv usullar”. Toshkent, 2017. 
4.
Sh.R.Suyarqulov. “Asalarichilik» uslubiy qo„llanma”. Farg„ona, 2009. 
5.
G.X. Xamidov Asalarichilik istikbollari. "O‘zbekiston" Toshkent 1972. 
6.
Xamidov G.X O‘zbekistonning asosiy asal shirali o‘simliklari. Toshkent 
1969. 
7.
Xamidov G.X. O‘zbekistonning o‘simliklar qoplami va undan samarali 
foydalanish. Toshkent, 1980.