Atatürk üNİversitesi TÜRKİyat araştirmalari enstiTÜSÜ dergiSİ Sayı / Number 57 Güz / Autumn 2016
Yüklə 16,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Manas Üniversitesindeki Eski Türk Kültür ve Uygarlığı İle ilgili Eserler
- Arkeoloji - Etnografya Laboratuvarı Müzesindeki Eserler
1506 * TAED
57
Cengiz ALYILMAZ
Foto 15: Manas Üniversitesindeki folklor ekiplerinden birinin görüntüsü Foto 16: Manas’ın Kızları Kırgız halk oyunlarını icra ederlerken Kırgızistan - Türkiye Manas Üniversitesindeki Eski Türk Kültür ve Uygarlığı İle İlgili Eserler Üzerine TAED
57* 1507
Foto 17: Manas Üniversitesi musiki ekiplerinden birinin dinleti öncesindeki görüntüsü Foto 18: Manas Üniversitesinin kopuzcularından birkaçının icra sırasındaki görüntüsü 1508 * TAED
57
Cengiz ALYILMAZ
Manas Üniversitesindeki eski Türk kültür ve uygarlık eserlerini; Arkeoloji Müzesindeki Eserler, Taş Babalar, Diğer Eserler başlıkları altında incelemek mümkündür:
Müzeler, hem farklı dönemlerde insan toplulukları (boylar, soylar, milletler) tarafından vücuda getirilen yaşayışa ve inanışa ait somut objelerin hem de evrendeki diğer canlı ve cansız varlıkların saklandıkları ve sergilendikleri mekânlardır. Tarihe, bilime, kültüre, sanata, edebiyata, dile… ait varlıkların korunup sergilendikleri müzeler her yaşta ve her seviyede insanın bilgilendirilmesinde ve bilinçlendirilmesinde de önemli rol oynayan eğitim öğretim kurumlarıdır. Bu sebeple insanlar atalarına ait mirası korumak ve eğitim öğretim materyali olarak kullanmak için önceleri şehirlerde, kasabalarda, köylerde; sonraları ise, eğitim kurumlarında (okullarda ve üniversitelerde) müzeler açmışlardır.
11
11 Manas Üniversitesinde görev yaptığım süre içinde bu müzenin temelini oluşturmak için Edebiyat Fakültesi binası içindeki odalardan birini müze olarak düzenlemiş; öğrencilerime yaptırmış olduğum (Kök)türk harfli objeleri ve Kırgızlara ait bazı otantik dokümanları orada teşhir etmiştim. 2005 yılında Manas Üniversitesinden ayrıldıktan sonra Kırgızistan - Türkiye Manas Üniversitesindeki Eski Türk Kültür ve Uygarlığı İle İlgili Eserler Üzerine TAED
57* 1509
Foto 20: Manas Üniversitesi yüksek lisans öğrencileri 12
lisans öğrencileri tarafından yapılan ve üzerlerinde (Kök)türk harfli yazılar bulunan bazı objelerle Foto 21: 2004 yılında Manas Üniversitesindeki yüksek lisans öğrencileriyle yazıt bilimi dersinde (Foto: Negizbek ŞABDANALİYEV)
bu oda ihtiyaca binaen kapatılmış; söz konusu envanterin tarihî eser niteliği taşıyanları Manas Üniversitesindeki “Arkeoloji - Etnografya Müzesi”ne taşınmış; öğrencilerim tarafından farklı objeler üzerine (Kök)türk harfli metinlerin işlendiği objeler ise konuyla ilgili hocaların odalarına nakledilmiştir. 12
Fatih SERÇE ve Gülzat NURDİNKIZI’ndan oluşan ve kendilerine tarafımdan yazıt bilimi dersi verilen yüksek lisans öğrencileri bugün Kırgızistan’daki ve Türkiye’deki farklı üniversitelerde öğretim üyesi ve öğretim görevlisi olarak çalışmaktadırlar. Bunlardan Dr. Nurdin USEEV ve Dr. Negizbek ŞABDANALİYEV’in (Kök)türk harfli yazıtlarla ilgili başarılı çalışmalar yaptıklarını gururla belirtmeliyim. 1510 * TAED
57
Cengiz ALYILMAZ
2004 - 2005 Öğretim Yılı’nda Kırgızistan - Türkiye Manas Üniversitesinde meslektaşım Doç. Dr. Semra ALYILMAZ ile birlikte misafir öğretim üyesi olarak çalışmış; eğitim öğretim faaliyetlerinin yanı sıra (farklı disiplinlerde akademik çalışmalarını sürdüren bilim adamlarıyla birlikte) Kırgızistan’daki anıtların, yazıtların vd. kültür ve uygarlık eserlerinin epigrafik ve fotogrametrik belgelemelerini gerçekleştirmiştik. Yüzey araştırmalarımız sırasında Kırgızistan sınırları içinde farklı Türk boy ve toplulukları tarafından vücuda getirilen pek çok eserin bulunduğunu; bunların gerekli şekilde korunamadıklarını; tarihî eserlerin rahatlıkla alınıp satılabilen objeler hâline getirildiklerini tespit etmiş; hazırlamış olduğumuz rapor, makale, bildirilerle ve ikili görüşmelerde mevcut durumun önüne geçilmesi için konunun yetkililerinin ve ilgililerinin dikkatini çekmiştik (Alyılmaz, 2006, s. 17-27). Her tarihî eser bulunduğu yerin tapu senedidir ve bulunduğu yerde korunmalıdır. Ancak bir tarihî eser bulunduğu yerde korunamıyorsa, kaybolma, çalınma, kırılıp parçalanma riski taşıyorsa o zaman kapalı mekânlara / müzelere taşınmalıdır. Bu sebeple biz Kırgızistan coğrafyasında kaybolma riski taşıyan ve korunamayan eserlerin müzelere taşınmasını; bu bağlamda söz konusu eserlerin Manas Üniversitesi Türk Uygarlığı Araştırma ve Uygulama Merkezi bünyesinde oluşturulacak bir müzede (Türk Uygarlığı Müzesinde) restorasyonlarının ve konservasyonlarının yapılarak teşhir edilebileceklerini Manas Üniversitesi Rektörlüğüne ve Kırgızistan Kültür Bakanlığı yetkililerine sözlü ve yazılı olarak bildirmiştik. Bununla da kalmayıp hem Kırgızistan’daki hem de Orta Asya’daki tarihî eserlerin ve diğer kültürel varlıkların korunması, araştırılıp incelenmesi ile ilgili olarak 2004 yılında “Orta Asya’daki Kültür ve Uygarlıkların Araştırılması” başlıklı kapsamlı bir bilimsel araştırma projesi hazırlanmış; içinde seçkin ve saygın 70 bilim adamının yer aldığı 8 araştırma grubu oluşturulmuştu. 13
Kırgızistan - Türkiye Manas Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri arasında yer alan ve senatoca onaylanan proje şu gruplardan oluşmaktaydı:
13 Projenin genel sekreterliğini Prof. Dr. Cengiz ALYILMAZ; yöneticiliğini ise, Prof. Dr. Ahmet BURAN yapmıştır. Kırgızistan Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı, Kırgızistan Bilimler Akademisi, Kırgızistan’daki ilgili kurum ve kuruluşların temsilcileriyle projenin bütün ayrıntıları görüşülmüş; projenin gerçekleştirilmesi hususunda mutabakat sağlanmış; ancak bugüne kadar uygulamaya konulamamıştır. “Orta Asya’daki Kültür ve Uygarlıkların Araştırılması” projesinin güncellenerek hayata geçirilmesi hem tarihî eserlerin ve kültürel varlıkların ortaya çıkarılıp korunmalarının yolunu açacak hem de Kırgızistan - Türkiye Manas Üniversitesinin uluslararası alanda tanıtımına katkı sağlayıp sosyal bilimler alanında marka hâline gelmesine vesile olacaktır. Yüklə 16,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|