Auditorlik riski, uning elementlari va ularni baxolash. Jizzax Politexnika Instituti ''Iqtisodiyot va menejment'' kafedrasi

Auditorlik riski, uning elementlari va ularni baxolash.
Jizzax Politexnika Instituti ''Iqtisodiyot va menejment'' kafedrasi
o'qituvchisi Turumova Dildora Abdumannonovna
Jizzax Politexnika Instituti talabasi Rayimqulova Muxlisa Oybek qizi
Annotatsiya.
Faraz qilaylik,auditor biror korxona tekshirganda, auditor saibiy xulosa bersa yoki xulosa berishdan voz kechsa o'zini xavf-hatarga qo‘ymasligi mumkin. Ammo bu noto‘g‘ri fikr, chunonchi, auditor uchun bu holda mijozlani yo'qotish xavfi vujudga keladi. Bundan tashqari, auditor har qanday, hatto, mijoz-korxona moliyaviy hisobotini to'liq tasdiqlaydigan xulosa berganida ham, u shartnoma majburiyatlari bilan bog'Iiq xavf-xatami o‘z zimmasiga oladi.
Auditorlik riski– bu auditorlik tekshiruvi natijalari boyicha auditorlar tomonidan sub`ektiv aniqla-nadigan, moliyaviy hisobotda, uning ishonchliligi tasdiq-langanidan song xatolar mavjudligini tan olish yoki moliyaviy hisobotda bunday kamchiliklar haqiqatan ham yoq bolgan-da, unda kamchiliklar mavjud deb tan olinish ehtimolidir. Bundan tashqari, auditor har qanday, hatto, mijoz-korxona moliyaviy hisobotini toliq tasdiqlaydigan xulosa berganida ham, u shartnoma majburiyatlari bilan boғliq xavf-xatarni oz zimmasiga oladi. Auditorlik faoliyatida uchraydigan bunday xavf- xatarlar yigindisini keyinchalik auditorlik risklarning maqbul toplami deb atash mumkin. Demak, auditorlik risklarning maqbul toplami deganda, otkazilgan auditorlik tekshiruvlari natijasida yanglish mulohazaga kelish va natijada, notug'ri auditorlik xulosasi tuzish ehtimoli(xavfi) tushuniladi.
Kalit so'zlar: auditorlik riski, ichki xo'jalik riski, nazorat riski, aniqlanmaslik riski, tahliliy risk tanlashdagi risk, A t = S t x IVt X M U , D AR = I R x C R x D R
Yuqorida bayon etilganidek, auditorlik risklarining maqbul to’plami bir qancha risklardan iborat. Umumiy auditorlik amaliyotida auditorlik risklarining maqbul to’plamiga quyidagicha yondashuv ishlab chiqilgan va ular ingliz tilidagi abbreviaturasi (bosh harflari) bo’yicha quyidagi formula ko’rinishida ifodalangan:DAR= IR*CR*DR
DAR (Desired audit risk) – ARMT (auditorlik risklarning maqbul to’plami);
IR (Internal risk) – IXR (ichki xo’jalik riski);
SR (Control risk) – NR (nazorat riski);
DR (Detection rick) – AR (aniqlanmaslik ya’ni xatolar va moliyaviy hisobotdagi kamchiliklarning aniqlanmaslik riski). Demak, auditorlik risklarining maqbul to’plami (ARMT) ni va uni tashkil etuvchi tarkibiy qismlar (IXR; NR; AR)ni batafsil bayon qilish va mohiyatini o’rganish uchun quyidagi formula ko’rinishida ifodalaymiz hamda uning tarkibiy qismlarini alohida ko’rib chiqamiz:
ARMT= IXR*NR*AR