Axborot texnologiyalari

Bog’lanish
deb jadvallar o’rtasidagi o’zaro ta’sirni o’rnatish qoidasiga 
aytilib, ikki turga ajratiladi: birga ko’p, ko’pga ko’p. Bizning holatda esa 
yaratilgan ma’lumotlar bazasi kutubxonasi ko’pga ko’p bog’lanish turiga kiradi, 
ya’ni bir o’quvchida bir nechta kitob bo’lishi mumkin va bir kitob nusxasi har bir 
o’quvchida bo’lishi mumkin.
Birga ko’p bog’lanishni tashkil qilishda birinchi jadvalning id-kodi 
ikkinchi jadvalda alohida ustunga.
Ko’pga ko’p bog’lanishni hosil qilishda esa ikkala jadvalning id-kodlari
uchunchi(yordamchi) jadvalga yoziladi. 
Misol uchun: 
2.3.1. «Создание» (Yaratish) zakladkasiga o’tamiz va yangi jadval yaratamiz. 
2.3.2. Konstruktor rejimiga o’tamiz, so’ngra jadvalni «Ma’lumot» nomi bilan 
saqlaymiz. 
2.3.3. Misolda ko’rsatilganidek ustunlarni nomlab chiqamiz. 

---

2.10-rasm. To’ldirilgan jadval maydoni 
2.3.4. Jadval rejimiga o’tamiz va uni quyidagidek to’ldiramiz. 
2.11-rasm. Jadval ma’lumotlari 
2.3.5. «Работа с базами данных»(Ma’lumotlar bazasi bilan ishlash) zakladkasiga 
o’tamiz va «Схема данных»(Ma’lumotlar sxemasi) tugmasini bosamiz. 
2.3.6. Ochilgan oynaga uchala jadvalimizni ketma-ket qo’shamiz. 

---

2.12-rasm. Ma’lumotlar sxemasi oynasi 
2.3.7. 
Aloqa hosil qilish
– «Книги»(Kitob) jadvalidan «Код»(Kod) punktiga 
ko’rsatkichni qo’yamiz, Sichqonchani chap tugmasini bosib turgan holda, 
«Записи»(Yozuvlar) jadvalidagi «Код книги»(Kitob kodi) punktini bog’laymiz.
2.3.8. Oynada to’liq ma’lumotlarni anglatadigan belgi(flajok) qo’yamiz. Bu 
rejimda Access «Записи»(Yozuvlar) jadvalidagi qolgan yozuvlarni chaqirmaydi, 
qaysiki «Книги»(Kitob) jadvalidagi yozuvlar bilan «Код»(Kod) maydonidagi 
o’xshash qiymatlarni ajratib olishi mumkin emas. 
“Каскадное удаление связанных записей” bandida bayroqchani 
o‘rnatsak, natijada «Книги» jadvlidan o‘chirilgan yozuv bilan birgaslikda u bilan 
bog ‘langan boshqa yozuvlar ham o ‘chiriladi.
“Каскадное обновление связанных полей” bandida bayroqchani 
o‘rnatsak, natijada «Книги» jadvlidan «Код» maydoni yangilansa, natijada 
«Записи» jadvalidagi mos yozuvlar ham avtomatik ravishda yangiladi.

---

2.13-rasm. Aloqa parametri 
2.3.9. «Создать»(Yaratish) tugmasini bosamiz 
2.3.10. «Контакты»(Aloqalar) jadvali uchun 2.4.7., 2.4.8., 2.4.9. punklarni 
qaytaramiz 
2.14-rasm. Ma’lumotlar sxemasi