Axborot texnologiyalari

4. FORMA 
Jadvallar va so’rovlar ekranga uzun yozuv ro’yhatini chiqaradi, forma esa 
aniq yozuvlar to’plamini beradi. Forma ma’lumotlarni kiritishni, tahrirlashni va 
qabul qilishni osonlashtiradi. Undan tashqari elementlarni bezash uchun 
qo’shimcha imkoniyatlar mavjud.
4.1. Forma masteri 
4.1.1. «Создание»(Yaratish) bandiga o’tamiz va «Матер форм»(Master forma)ni 
yuklaymiz 
4.1-rasm. Master formani yuklash 
4.1.2. «Таблицы и запросы» (Jadvallar va so’rovlar) ro’yhatidan Таблица: 
Контакты (Jadval: Aloqalar) ni tanlaymiz. 
4.1.3. Ro’yhatdan tanlangan maydonga hamma maydonni qo’shish uchun « >> »
tugmasini bosamiz. 
4.1.4. «Код» (Kod) maydonini belgilaymiz va uni tanlangan maydon ro’yhatidan
o’chirish uchun « < » tugmasini bosamiz. Bu maydonnming qiymati kod 

---

hisoblangani uchun foydalanuvchi uchun muhim emas, chunki formada ko’rsatib 
bo’lmaydi. 
4.1.5. «Далее > »(Keyingisi) tugmasini bosamiz. 
4.2-rasm. Master forma 
4.1.6. Keyingi oynada esa forma ko’rinishini tanlaymiz va «Далее > » tugmasini 
bosamiz. 
4.1.7. Uchinchi oynada esa formani rasmiylashtirish stilini tanlaymiz va «Далее > 
» tugmasini bosamiz. 
4.1.8. To’rtinchi oynada esa «Готово»(Tayyor) tugmasini bosamiz, bunda esa 
formani o’zgartirish imkoni bo’lmaydi. 

---

4.3-rasm. Aloqalar jadvali uchun forma 
Forma oynasida mavjud yozuvlarni tahrirlash va yangi yaratish imkoni mavjud 
4.2. Forma konstruktori 
Master yordamida yaratilgan formaning kamchiligi shundaki u bir 
ko‘rinishli va qo‘simcha tushuntirish yozuvdan iborat emas. Formani chiroyli va 
maydonni qulay tarzda joylashtirish uchun forma konstruktoridan foydalanishga 
to’g’ri keladi. Bunda forma elementlarini ma’lumotlar bilan bog’lash jarayonida 
kerklicha o’chamini o’zgartirish va kerakli joyga ko’chirish mumkin. 
4.2.1. Yuqorida 4.1 –bo’limda ko’rsatilganidek «Книги»(Kitob) jadvali uchun 
forma yaratamiz 

---

4.4-rasm. Kitob jadvali uchun Forma 
4.2.2. «Вид» (Ko’rinish) tugmasini bosamiz va konstruktor rejimiga o’tamiz. 
4.5-rasm. Forma konstruktori oynasi 
Konstruktor oynasi obyekt pozisiyani to’g’ri tanlashda yordam beruvchi bertikal va 
gorizontal setkadan iborat. «Заголовок формы»(Forma sarlavhasi ) yoki
«Область данных» (Ma’lumotlar maydoni) maydonida sichqonchani o’ng 
tugmasini bosib, Цвет заливки/фона (Fon rangi) punkti orqali maydon rangini 
o’zgartirishimiz mumkin. 
Formadagi ixtiyoriy elementni tanlab uni atrofiga ramka qilishimiz, element 
o’lchamini o’zgartirishimiz va boshqa joyga ko’chirishimiz mumkin. 

---

Har bir element o’zining xususiyatiga ega, buning uchun elementning tablab 
sichqonchani o’ng tugmasini bosamiz va Свойства(Xususiyat) punktini tanlaymiz.
4.6-rasm. Xususiyat oynasi