35
tashkil etuvchi alifbo belgilari yoki belgilar birikmalarini akslantirishlar natijasida
hosil qilingan shifrmatn ham o‗z navbatida biror chekli sondagi belgilar to‗plamidan
iborat bo‗lib, bu belgilar to‗plami
shifrmatn alifbosini
tashkil etadi. Shifrlash
jarayonida bajariladigan akslantirishlar ochiq ma‘lumot alifbosi belgilari to‗plami
elementlarini shifrmatn alifbosi belgilari to‗plami elementlariga biror amal bajarish
orqali
almashtiriladi, ya‘ni to‗plamlar va ularning elementlari ustida amallar
bajariladi. Shuning uchun ham berilgan to‗plamda aniqlangan amal va to‗plamning
bu amal bilan bog‗liq xossalarini o‗rganish matematikaning asoslarini tashkil etgani
kabi kriptologiya fanining matematik asoslariga ham poydevor bo‗lishiga shubha
yo‗q. To‗plam elementlari ustida biror amal aniqlash bilan bu to‗plamda shu amal
bilan bog‗liq tizim yoki tuzilma aniqlanadi. To‗plamda aniqlangan amallar soni va
ularning xossalariga ko‗ra to‗plam elementlari
gruppa, halqa, maydon
va shu kabi
algebraik tizim (tuzilma, struktura)lar
deb ataluvchi tizimlarni tashkil etadi. Bu
algebraik tizimlar bugungi kunda matematikaning turli bo‗limlarida atroflicha
o‗rganilgan bo‗lib, bu o‗rganishlarning ilmiy natijalari
kriptologiya masalalari
tadqiqini, yechish usullarini va tadbiqini ilmiy asoslash vositasining matematik
modellari negizini tashkil etadi.
Kriptografik algoritmlar akslantirishlarining matematik modellari asoslarini
chuqur va keng ilmiy o‗rganish mavjud algoritmlarni tahlil qilish va maqsadli
takomillashtirishni, kriptobardoshli va amaliy qo‗llanishi samarali bo‗lgan
yangi
algoritmlar yaratish kabi imkoniyatlarni vujudga keltiradi.
Dostları ilə paylaş: