Aylaklığa Övgü
Yüklə 4,04 Mb. Pdf görüntüsü
|
| dalI olduğunu
ispat etmek için kitaplar yazar; Kuzey A v rupa uygarlığının kaynağının Tötonlar değil de, Keltler olduğuna dair, Fransız antropologları arkeolojik kanıtlar ortaya atarlar; Houston Chamberlain uzun uzadıya ka nıtlar getirerek, Dante’mn Alman olduğunu, İsa’nın Ya hudi olmadığını iddia eder. Irk üzerinde önemle durul ması. Hint asıllı İngilizler arasında öteden beri çok sık rastlanan bulaşıcı bir hastalıktır ve emperyalist İngilte re’ye bu hastalığı bulaştıran da Rudyard Kipling’dir. Bu nunla birlikte, Yahudi düşmanlığının Ortaçağ’dan beri var olduğu Almanya’da bu düşmanlığa düzmece bir ta rihsel gerekçe sağlanmasında bellibaşlı sorumlu her ne kadar bir İngiliz, yani Houston Chamberlain ise de, Yahu di düşmanlığı öğesi İngiltere’de hiçbir zaman önem kaza namamıştır. İşin içine politika girmese, ırk hakkında politik ba kımdan önem taşıyan hiçbir şeyin bilinmediğini söyle mek yeterdi. Irklar arasında yaratılıştan gelen birtakım anlıksal ayrılıklar bulımdufrı bir ihtimal olarak kabul edi lebilir; ancak, bu aynhkiann neler olduğunu henüz bil miyoruz Yetişkin bir insanda çevrenin etkileri kalı+sal etkileri maskeler. Aynca, çtşiîîi Avrupnlılav arasındaki ırksal ayrılıklar, beyaz, san ve kara deıiü adamlar ara sındaki ırksal aynhkldrdan daba belirsizdir: çaşitli nıo- dem Avrupa uluslarının kesinlikle birbirinden ayırdedi- lebilmesine yarayacak belirgin fiziksel özellikler yoktur, çünkü bu ulusların hepsi de çeşitli ırkların karışımından türemişlerdir. Anlıksal üstünlüğe gelince, her uygar ulus bu alanda kendisinin üstün olduğunu, görünüşte akla ya kın nedenlere dayanarak savunabilir ki, bu da hiçbirinin savının geçerli olmadığım tamtlar. Yahudilerin A l ınanlardan aşağı olması olanak dahilindedir, ama Alman ların Yahudilerden aşağı olması da aynı derecede olanak dahilindedir. Darwin-taklidi anlaşılmaz bir dili bu soru na uygulamak baştan aşağı bilimdışı bir iştir. İlerde edi neceğimiz bilgiler ne olursa olsun, şimdiki halde, bir ırkı başka bir ırktan üstün tutmak için hiçbir haklı neden gös terilemez. Fichte’den başlayarak bu akım bütünüyle, gurur ok şayıcı oluşlarından başka işe yarar hiçbir yanlan bulun mayan inançlar yoluyla kendini beğenme duygusu ve ik tidar tutkusunu destekleme yönteminden ibarettir. Fich- te’nin kendisi Napoleon’a üstün hissetmesini sağlayacak bir doktrine ihtiyacı vardı; Nietsche de Cariyle da sakat tılar, o yüzden, bu kusurlarını kapatacak şeyi imgelem dünyasında aradılar; Rudyard Kipling döneminin İngiliz emperyalizmi, İngiltere’nin endüstri üstünlüğünü kay betmekten duyduğu utancın bir ürünüydü; zamanımız daki Hitler çılgınlığı ise, Alman egosu’nun Versailles’dan esen soğuk hava akımları karşısında kendini içinde ısıt tığı, mitoslardan meydana gelmiş bir mantodur. Gururu öldürücü yara almış hiçbir insan aklı başında düşünemez ve eğer bütün bir ulus delirirse, bunun kabahatini, o ulu su bile bile küçük düşürmüş olanlar yalnız kendilerinde aramalıdırlar. Bu, beni üzerinde durmakta olduğumuz usdışı (irra- tional), hattâ usa-karşı (anti-rational) doktrinin geniş y ı ğınlar tarafından kabul edilmesi sonucunu doğuran ne denlere getiriyor, öteden beri çoğu zamanlar, çeşit çeşit peygamber çıkıp, çeşit çeşit doktrinler vaazetmişlerdir, ama halk yığınları tarafından en çok tutulan doktrinlerin, zamanın koşullarının yarattığı ruh hallerine özellikle h i tap eden bir yanlan bulunsa gerekti. Çağdaş irrasyona- listlerin karakteristik doktrinleri ise, daha öncede gördü ğümüz gibi şunlardır: düşünce ve duyguyu karşıya alarak İRADE’ye önem verilmesi; iktidann yüceltilmesi; gözlem ci ve tümevanmlı deneye başvurmaksızın, önermelerin sezgisel yoldan «gerçek kabul edilmesi». Bu kafa duru mu, uçak gibi modem makinalan kullanma alışkanlığına sahip kişilerle, güçleri eskisine oranla azalmış olup da, es ki üstünlüklerinin kendilerine geri verilmesi için akla ya kın bir neden bulamayanlarda görülen doğal bir tepkidir. Endüstriyalizm ve savaş, bir yandan mekanik güç alış kanlığını verirken, bir yandan da İktisadî ve politik gü cün büyük ölçüde yer değiştirmesine yol açmış ve dola yısıyla büyük gruplan, kendi kendini pratik yoldan ka bul ettirme ruh durumu içinde bırakmıştır. Faşizmi geliş tiren ortam da işte bu ruh durumudur. 1930’daki dünyayla 1820’deki dünyayı karşılaştırdı ğımız zaman, sanayicilerin ücretli işçilerin, kadınların, ülkelerinin resmi dininden olmayanlann ve Yahudilerin güçlerinde bir artış olduğunu görürüz. Buna karşılık hü- kümdarlann, aristokratların, din adamlannın, orta sını fın ve kadınlar karşısında erkeklerin güçlerinde kayıp vardır.. Büyük sanayiciler daha önceki herhangi bir dö neme oranla çok daha güçlü olmalarına rağmen, Sosya lizm tehdidi ve daha çok da Moskova korkusu yüzünden kendilerini güvensizlik içinde hissetmişlerdir. Savaşta egemen gruplar — generaller, amiraller, havacılar ve si lah yapımcılan— da aynı durumdaydılar: bunlar savaş anında güçlü olmakla birlikte, ‘muzır Bolşevik taifesi’ ve savaş karşıtlan tarafından tehdit ediliyorlardı. Daha ön ce yenilgiye uğramış bulunan gruplar — krallar ve soylu lar, küçük, esnaf, yaratılışları itibariyle dinsel hoşgörü nün karşısında olanlar ve erkeklerin kadınlara egemen ol duğu günleri özleyenler— kesinlikle yere serilmiş görü nüyorlardı; İktisadî ve kültürel gelişmelerin bu grupla ra çağdaş dünyada bir yer bırakmadığı düşünülüyordu. Pek tabii ki, bunlar hoşnutsuz ve sayıca çok kalabalıktı lar. Nietsche felsefesi psikolojik bakımdan bunların an- lıksal gereksinmelerine uyarlandı ve sanayicilerle mili taristler bunu, yenilgiye uğramış gruplan bir parti — sa nayiden ve savaştan başka her şeye karşı gösterilecek or taçağ usulü tepkiyi destekleyecek olan bir parti— içinde birbirine kaynatmakta araç olarak kullandılar. Sanayi ve savaş alanında teknik olarak ne varsa hepsi çağdaş ola caktı, ama iktidarın paylaşılması ile, Sosyalistleri mevcut, sanayi kaptanları için tehlikeli kılan barış sonrası çaba larının paylaşımı çağdaş olmayacaktı. Bu şekilde, Nazi felsefesi içindeki usdışı öğelerin varlık nedeni, politik anlamda, artık varolmalan için bir sebep kalmamış bulunan grupların desteğine duyulan ge reksinmelere dayanırken, aklı başmda öğeler de sanayi cilerle militaristlere dayanmaktadır. Önce saydığımız öğeler «usdışıdır», zira meselâ küçük esnafın, kendi umut- lanyla fantastik inançlarının kendilerini kopkoyu umut suzluktan kurtaracak bir sığınaktan başka bir şey olmadı ğını algılamalan pek mümkün değildi; buna karşılık, sa nayicilerle militaristlerin umutlan Faşizm yoluyla bel ki gerçekleşebilirdi, ama Faşizm’den başka bir yolla asla. Sanayicilerle militaristlerin umutlarının ancak uygarlı ğın yıkımı pahasma gerçekleşebileceği olgusu, sanayici lerle militaristlere usdışı bir nitelik kazandınr. Bu adam lar, bu akımın içinde kafa bakımından en mükemmel, ama töre bakımından en berbat öğeleri meydana getirir ler, geri kalanlar ise,, şan, şeref, kahramanlık, fedakârlık düşleriyle gözleri kamaştırılmış olduğundan, ötekilerin ciddî çıkarlarım göremeyip, bir heyecan tufanı içinde kendi çıkarlarına zıt amaçlara alet olmuşlardır. Nazilik denen akıl hastalığı işte budur. Faşizmi destekleyen sanayicilerle militaristlerden ak- lıbaşında kişiler diye söz ettim, ama bunların akıllılıkları görelidir. Thyssen, Nazi akımı yoluyla hem Sosyalizmi öldürebileceği, hem de pazarını alabildiğine genişletebile ceği inancı içindedir. Ancak, onun haklı olduğunu düşün mek için ortada, kendisinin 1914’deki öncellerini haklı gösterecek nedenlerden fazlası yoktur. Thyssen, Alman ların kendine güven duygularıyla milliyetçilik duyguları nı, tehlikeli bir noktaya gelene kadar alevlendirmek zo- runluğu içindedir, bunun en akla yakın görünen sonucu ise başarısız bir savaştır. Savaşın başında büyük başarı lar kazansalar bile, bu Almanlara kesin zaferi sağlama yacaktır; yirmi yıl önce olduğu gibi, Alman Hükümeti şimdi de Amerika’yı unutuyor. Gericiliği desteklemesi umulabileceği halde, bütünüyle Nazilerin karşısında olan çok önemli bir öğe vardır; bu öğe, örgütlenmiş dindir. Na- zilerde en yüksek noktasına ulaşan akımın felsefesi, bir bakıma, Protestantizmin mantıksal bir gelişmesidir. Fich- te ile Carlyle’in ahlakçılıkları Calvin tarzı ahlakçılıktır. Bütün hayatı boyunca Roma Kilisesine karşı çıkmış olan Mazzini ise, tam anlamıyla Luther gibi, insan vicdanının yanılmazlığına inanıyordu. Nietsche büyük bir tutkuyla bireyin değerine inanıyor ve kahramanın otoriteye bo yun eğmemesi gerektiğini düşünüyordu; bu düşüncesiyle Nietsche, isyankâr Protestan ruhunun daha gelişmiş bir biçimini ortaya koymuş oluyordu. Protestan Kiliselerinin Nazi akımını hoş karşılamaları beklenebilirdi, nitekim bir dereceye kadar öyle de yaptılar. Ne var ki, Protestan- tizm, Katolosizmle paylaştığı bütün bu öğelerde, yeni fel sefeyi kendisine karşı buldu. Nietsche koyu bir Hıristi yanlık karşıtıdır, Houston Chamberlain ise, Hıristiyanlı ğın, Levant’lı ne idiiğü bellisiz kozmopolitler arasında ortaya çıkan soysuzlaşmış bir kör inanç olduğu izlenimini yaratmaya çalışır. Alçakgönüllülüğün, insanın komşusu nu sevmesi gerektiği ve zayıfların da hak sahibi oldukla rı inancının reddedilmesi İncil öğretilerine aykırıdır; Y a hudi karşıtlığını ise, hele uygulamayla birlikte kuramsal da olduğu zaman, Yahudi asıllı bir dinle bağdaştırmak kolay değildir. Bu nedenlerden ötürü, Nazilikle Hıristi yanlığın dostluk kurmaları zordur ve aralarındaki uzlaş mazlığın da Naziliğin çökmesine yol açması olasılığı pek uzak değildir. Modem mantıksızlık akidesinin ister Almanya’da, is ter başka yerde, Hıristiyanlığın herhangi geleneksel bir biçimiyle uzlaşmaz oluşunun bir başka nedeni daha var dır. Yahudi dininden ilham alan Hıristiyanlık, gerçek kavramını ve bunun gerekiri olarak îman erdemini be nimsemiştir. Bu kavram ve bu erdem, bütün Hıristiyanlık erdemlerinin Victoria dönemi serbest düşünürleri ara sında var olmasını sağlayan «namuslu kuşku» içinde ya şamıştır. Gelgelelim, yavaş yavaş, bilimsel kuşkuculuğun ve reklamcılığın etkisi, gerçeğin keşfedilmesini göze ola naksız görünür bir şey, buna karşılık yalanı tanıtlamaya kârlı bir iş haline getirmiştir. Kafa dürüstlüğü işte böy- lece tepelenmiştir. Hitler, Nazi programını açıklarken, şöyle der: «Ulusal Devlet, bilime, ulusal gururu arttırma aracı gözüyle bakacaktır. Yalmz dünya tarihi değil, aynı za manda uygarlık tarihi de bu görüş açısından öğretilmeli dir. Mucit, sadece bir mucit olarak değil, ondan da faz la, bir yurttaş olarak büyük görünmelidir. Herhangi bü yük bir işe duyulacak hayranlığın yanma, o işi yapan ta lihli kişi bizim ulusumuzdan olduğu için, bir gurur duy gusu da katılmalıdır. Alman tarihindeki büyük adlar ara sından en büyüklerini seçip ayırmalı ve bunları gençli ğin önüne öyle etkileyici bir biçimde koymalıyız ki, bu ad lar sarsılmaz bir milliyetçilik duygusunun temel direkle ri olabilsinler.» Doğrunun araştırılması olarak bilim kavramı, Hit- ler’in kafasından, en ufak bir iz bile bırakmadan öyle bir kaybolmuştur ki, bu kavrama karşı kanıtlar ortaya koy mak gereğini bile duymamaktadır. Bildiğimiz gibi, bağlı lık kuramı, bir Yahudi tarafından icat edildiği için kötü sayılmaktadır. Enkizisyon, Galile’nin doktrinini gerçeğe aykırı saydığı için reddetmişti; Hitler ise, doktrinleri, doğruluk ya da yanlışlık kavramını işe katmaksızın, sırf politik gerekçelerle kabul veya reddeder. Bu görüşü icat eden zavallı William James, eğer görüşünün ne yolda kul lanıldığını bilebilseydi, dehşete düşerdi; ne var ki, nesnel gerçek kavramı bir kere reddedildikten sonra, 1907’de yazdığım gibi, «neye inanacağım?» sorununun, teoloji ya da bilim yöntemleriyle değil, «kaba kuvvete ve büyük as keri birliklerin yargılarına hitap etme yoluyla» çözülme ye çalışılacağı apaçıktır. Politikaları akla karşı başkaldır maya dayanan Devletler, bundan dolayı, kendilerim sa dece bilimle değil, aynı zamanda, gerçek Hıristiyanların bulunduğu her yerde, Kiliselerle de çatışma halinde bul salar gerektir. ' Akla karşı başkaldırmanın nedenleri arasında önem li bir öğe de, birçok enerjik ve yetenekli adamın, iktidar sevgilerine bir çıkış kapısı bulamayarak yıkıcı hale gel meleridir. Eskiden ufak Devletler daha çok sayıda ada ma politik iktidar, ufak iş alanları da daha çok sayıda adama İktisadî iktidar sağlıyordu. Büyük şehirlerde çalı şıp, büyük şehirlerin banliyölerinde oturan muazzam in san yığınlarım düşününüz. Londra’ya trenle gelirken, kos kocaman bölgeleri kaplayan ufak ufak köylerden geçilir; bu köylerde, işçi sınıfıyla aralarında bir dayanışmaya ge reksinme duymayan aileler oturur; aile erkeği, işverenin emirlerini yerine getirmek üzere sabahtan akşama kadar oturduğu yerden uzakta bulunduğu için, yerel işlerde hiç bir rol almaz; inisiyatifi için biricik çıkış kapısı, hafta son larında evinin arka bahçesini çapalamaktan ibarettir. Bu adam, politik bakımdan, işçi sınıfından yana bütün ya pılanları kıskanır, ama yoksulluk hissetmesine rağmen, kendini beğenmişliği onun Sosyalizm ve sendikacılık yön temlerini benimsemesine engel olur. Oturduğu banliyö, antik çağın birçok ünlü şehirleri kadar kalabalık olabilir, ne var ki, bu banliyödeki kollektif yaşayış uyuşuktur ve adamın bu yaşayışla ilgilenecek vakti yoktur. Eğer yete ri derecede hoşnutsuzluk duyacak kadar canlılığı varsa, böyle bir adama, bir Faşist akım pekâlâ bir kurtuluş yo lu gibi gözükebilir. Aklın politikada soysuzlaşması iki etkenin sonucu dur: bir yanda, bu haliyle dünyanm kendilerine fırsatlar sağlamadığı, ama kendileri ücretli işçi olmadıkları için Sosyalizm’de de umut göremeyen sınıflar ve tipler var dır; beri yanda, çıkarları toplumun genel çıkarlarına zıt olan, dolayısıyla etkinliklerini en iyi biçimde, çeşit çeşit histerileri desteklemekle koruyabilecek, yetenekli ve güç lü adamlar vardır. Anti-Komünizm, yabancı ülkelerin si lahlanmasından duyulan korku, yabancı rekabete duyu lan nefret en önemli umacılardır. Hiçbir akıllı adamda bu gibi duygular olmaz demek istemiyorum; bu duyguların, uygulama alanındaki sorunlar üzerinde akıllıca durulma sını önleyecek biçimde kullanıldıklarım anlatmak istiyo rum. Dünyanın en çok ihtiyaç duyduğu iki şey, Sosya lizm ve barıştır, ama bunların her ikisi de, zamanımızın en güçlü adamlarının çıkarlarına aykırıdır. Sosyalizme ve barışa götüren basamakları, geniş halk yığınlarının çıkar larına aykırıymış GÎEÎ GÖSTERMEK zor değildir, bunu yapmanın en kolay yolu da kitle histerisi yaratmaktır. Sosyalizm ve barış tehlikesi ne derece büyük olursa, Hü kümetler vatandaşlarının anlıksal yaşayışlarını o kadar çok doğru yoldan çıkarırlar; zamanın İktisadî güçlükleri de ne derece büyük olursa, bu güçlükleri çekenler aldatı cı, sahte bir umut ışığı uğruna, ayartılarak anlıksal uya nıklıktan uzaklaştırılmaya o derece istekli olurlar. 1848’den beri gittikçe ilerlemekte olan milliyetçilik humması, mantıksızlık akidesinin bir biçimidir. Tek ve evrensel gerçek fikri terkedilmiş bulunuyor: şimdi İngi liz gerçeği var, Fransız gerçeği var, Alman gerçeği, K a radağlı gerçeği, Monako Prensliği gerçeği var. Aynı şe kilde, işçiler için başka gerçek, kapitalistler için başka gerçek var. Bu başka başka «gerçekler» arasında karar vermenin — eğer inandırma yolundan umut iyice kesilir se— biricik yolu olarak savaş ve propagandacılık çılgın lığı alanında rekabet kalıyor. Dünyamıza hastalık bulaş tıran,'uluslararası ve sımflararası derin düşmanlıklar hal ledilmedikçe, insanlığın akıllıca bir düşünüş alışkanlığına yeniden kavuşması kolay kolay beklenemez. Yalnız, bu rada bir güçlük vardır, d da, mantıksızlık egemen olduğu sürece, dertlerimize ancak bir şans eseri çare bulunabi leceği gerçeğidir; zira akıl, kişilik dışı oluşu dolayısıyla evrensel işbirliğini mümkün kıldığı halde, mantıksızlık, kişisel tutkuları temsil ettiği için çekişmeleri kaçınılmaz kılar. İşte bundan ötürüdür ki, akla uygunluk, evrensel ve kişilik dışı bir gerçek ölçüsüne başvurma anlamında, sadece egemen olduğu çağlarda değil, aynı zamanda ve hatta daha fazla, paylaşamadığı görüşü öldürebilmek er kekliğinden yoksun adamların boş rüyası diye hor görül düğü, reddedildiği talihsiz dönemlerde de, insanoğlunun iyiliği bakımından çok büyük önem taşır. BÖLÜM V I S C Y LLA VE CHARIBDYS Y A DA KOM ÜNİZM VE FAŞİZM Günümüzde pek çok kimseler, politik uygulama ala nında, aralarında seçme yapılabilecek sadece iki şık bu lunduğunu, bu şıklardan birinin Komünizm, ötekinin de Faşizm olduğunu ve bunlardan birini desteklemeyenlerin aslında ötekini desteklemekte olduklarını ileri sürmekte dirler. Kendi hesabıma ben her ikisine de karşıyım ve on altmcı yüzyılda yaşasaydım ya Protestan ya da Katolik olmaktan başka çare bulunmadığını nasıl kabul edeme yecek idiysem, Komünizm ve Faşizm şıklarını da aym şekilde kabul edemem. Elimden geldiği kadar kısa olarak önce Komünizme, sonra Faşizme daha sonra da her ikisi nin ortak yanlarına karşı olan itirazlanmı belirteceğim. Ben bir «Komünist »t en söz ettiğim zaman, Üçüncü Enternasyonalin doktrinlerini kabul eden bir kişiyi kas tederim. Bir anlamda, ilk Hıristiyanlar ve aym şekilde or taçağ mezheplerinin birçoğu Komünisttir; ne var ki, bu anlam artık ortadan kalkmış bulunmaktadır. Komünist olmayışımın nedenlerini birer birer belirteceğim. 1. Manc’ın felsefesini, hele Lenin’in M A T E R YA LİZM VE AM PİR İO - K R İT ÎS İZ M ’ini onaylayamıyorum. Gerçi idealizme daha da uzağım, ama bir materyalist de ğilim. Tarihsel değişimde diyalektik bir zorunluluk bulun duğuna inanmıyorum; bu inancı Marx, Hegel’den almış tır, ama inancı alırken, bu inancın biricik mantıksal te melini, yani «Fikir»in önceliğini bırakmıştır. Marx insan ların gelişmesindeki ikinci aşamamn bir anlamda M UT L A K A bir ilerleme olması gerektiğine inanıyordu; bu ina nışa varmak için hiçbir neden görmüyorum ben. 2. Marx’in değer kuramım ve onun ortaya koydu ğu biçimde «artık değer» kuramım henüz kabul edemiyo rum. Marx’in Ricardo’dan aldığı, «b ir malın alışveriş de ğeri, o malm üretilmesine harcanan emekle orantılıdır,» kuramının yanlışlığını yine Ricardo’nun rant kuramı göstermiş ve Marksist olmayan bütün iktisatçılar bu ku ramı çoktan bırakmışlardır. «A rtık değer» kuramı, Malt- hus’un nüfus kuramına dayanmaktadır, oysa Marx bu nüfus kuramını artık değer konusu dışında başka her yer de reddeder. Marx’in iktisadı, mantıksal bakımdan tutarlı bir bütün meydana getirmeyip, Marx’m, kapitalistlere karşı bir durum yaratmakta kendi işine gelecek biçim de, eski doktrinlerin kimini red, kimini de kabul edişin den kurulmuştur. 3. Herhangi bir inşam yanılmaz kabul etmek tehli kelidir; bunun sonucu, zorunlu olarak insanı aşın basit liğe götürür. Incil’in sözlerinden ilham alma geleneği in- sanlan bir Kutsal Kitap aramaya fazlasıyla hazır duruma getirmiştir. Ne var ki, bu durum, yani otoriteye tapınma durumu, bilimin ruhuna aykındır. / 4. Komünizm demokratik değildir. «Proletarya dik tatörlüğü» denilen şey aslında, sonradan oligarşik bir yö netici sınıf haline gelen küçük bir azınlığın diktatoryası- dır. İktidan kaybetme korkusunun etkisi altmda kalındı ğı durumlar dışında, Hükümetlere her zaman yönetici sı nıfın çıkarlarına uyacak biçimde yön verildiğim tarih bi ze göstermektedir. Bu yalnız tarihin değil, aynı zamanda ! Marx’m da öğrettiği şeydir. Komünist bir Devlette yöne- I tici sınıf, «demokratik» Devletteki kapitalist sınıftan da ha da fazla iktidara sahiptir. Komünist Devlet, silahlı kuvvetlerin bağlılığını koruyabildiği sürece iktidarını, en aşağı kapitalistlerinki kadar zararlı üstünlükleri kendine sağlamak amacıyla kullanabilir. Komünist Devlette yö netici sınıfın her zaman kamu yararına hareket edeceği ni varsaymak budalaca bir idealizmden başka bir şey ol madığı gibi, Marx’in politik psikolojisine de aykırıdır. 5. Komünizm özgürlüğü, özellikle de fikir özgürlü ğünü Faşizm dışında, bütün öbür sistemlerdekinden da ha çok bağlar. Komünist sistemde ekonomik ve politik ik tidarın tamamiyle birleşmesi, istisnalara hiçbir fırsat ta nımayan korkunç bir baskı mekanizması doğurur. Ken di güçlerinin artışı dışında her türlü değişikliğe karşı çık mak bürokratların yapılan gereği olduğundan, böyle bir sistemde ilerleme kısa zamanda olanaksız hale gelir: Cid di sayılabilecek birkaç yenilik ancak sevilmeyen kişilerin hayatta kalmasını mümkün kılan birtakım rastlantılara bağlıdır. Kepler, geçimini astroloji sayesinde sağlamıştır; Darwin, babadan kalma servetiyle geçinmişti; Marx’in geçimi ise, Engels’in Manchester proletaryasını «sömür mesinden» idi. Sevilmeyen biri olmak, ama yine de ya şayabilmek için böylesine fırsatlara’ komünizmde yer yok tur. 6. Marx da, şimdiki Komünist düşüncesi de, el işçi lerini kafa işçilerine oranla çok daha fazla yücelişlerin de haksızlık etmektedirler. Bunun sonucunda Sosyaliz min zorunluluğunu görebilecek birçok beyin işçisi karşı saflara itilmiştir; üstelik bu beyin işçilerinin örgütlen mesi de hemen hemen olanaksızdır. Sınıf aynmma, top lumsal dereceleme bakımından Marksistler uygulama ala nında, kuramsal alanda olduğundan da çok aşağıda b ir yer vermişlerdir. 7. Sınıf savaşı telkin edilmesi savaşın muhtemelen karşı güçlerin az çok dengelendiği ya da kapitalistlerin ağır bastığı bir sırada patlaması sonucunu verebilir. Eğer kapitalist güçler ağır basarsa, sonuç, bir gericilik döne mine girmek olacaktır. Her iki tarafın, güçleri kabaca denkse, modern savaş yöntemlerinin uygulanacağı böyle bir savaşın sonucu muhtemelen uygarlığın yıkımı ve ge rek kapitalizmin, gerek Komünizmin yokolması anlamı na gelecektir. Ben, demokrasinin var olduğu yerlerde, Sosyalistlerin inandırma yoluna güvenmeleri ve ancak karşı taraftakiler gayn meşru bir şekilde kaba güç uygu lamaya kalkıştıkları takdirde, bu kaba güç uygulamasını defetmek üzere zora başvurmaları gerektiği kanısında yım. Bu yöntemle Sosyalistlerin, sonuçsal savaşın kısa sürmesini ve uygarlığı mahvedecek kadar ciddi olmama sını sağlayacak kadar büyük bir üstünlük kazanmaları mümkündür. 8. Gerek Marx, gerek Komünizm öylesine büyük bir nefretle doludur ki. Komünistlerden, muzaffer olduk ları takdirde, kötü niyetli davranışlara yer vermeyecek bir rejim kurabilmeleri beklenemez. Bundan ötürü, bir baskı rejiminin gerekliliğinden yana olan kanıtlar, galip lerin gözüne, hele galibiyet şiddetli ve kuşkulu bir sava şın sonunda kazanılırsa, olduğundan da güçlü görünebilir. Böylegine bir savaştan sonra galip gelen tarafın, aklı ba şında bir yapıcı eyleme girmeye elverişli bir ruh duru mu içinde bulunması olasılığı çok zayıftır. Marksistler, ı savaşın korku sonucu meydana gelen kendine özgü bir Yüklə 4,04 Mb. Dostları ilə paylaş:
|