Azərbaycan dünya əDƏbiyyatinda beynəlxalq Simpoziumun materialları
Yüklə 9,15 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- CULTURAL INHERITANCE OF AZERBAIJAN THAT BECAME AN OBJECT OF ARMENIAN AGGRESSION
- MAHMUD KAMAL İNAL TƏZKIRƏSINDƏ AZƏRBAYCANLI ŞAIRLƏR Vüsalə Musalı
AZƏRBAYCAN DÜNYA ƏDƏBIYYATİNDA Beynəlxalq Simpoziumun materialları
566 ciddi elmi araşdırmalar var. Ümumilli lider H.Əliyev Naxçıvan M.R. 75 illiyinə həsr olunmuş dövlət komissiyasının iclasındakı çıxışında Azərbaycan tarixçiləri qarşısında ümdə vəzifə kimi Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü gələcək nəsillərə çatdırmaq üçün güclü konsepsiyasının işlənib hazırlanamsını qoydu. Belə bir konsepsiya ki gələcəkdə heç bir qüvvə Azərbaycan torpaqlarının heç bir hissəsini zəbt edə bilməsin. Gələcəkdə elə əsərlər yazılmalıdır ki onlar Ermənistanın yerləşdiyi ərazinin Azərbaycanın tarixi vətəni olduğunu ardıcıl surətdə sübuta yetirsin. Beləliklə, son 200 ildə Azərbaycan xalqına qarşı aparılan mənəvi genosid yüzlərlə mədəniyyət abidəsinin məhvi ilə nəticələnib. Bu gün burada Cənubi Qafqazda tarixi vətən, ermənilərin öz müqəttəratını həll etmək hüququ şüarları altında, faktiki olaraq, işğalçı, dağıdıcı siyasət həyata keçirilir. Azərbaycan – azərbaycanlılarsız budur XX əsrin əvvəlində daşnak partiyasının irəli sürdüyü şüar ki zaman–zaman, addım–ba–addım həyata keçirilir və müəyyən nəticə verib. Bu gün Cənubi Qafqazda yeni – erməni faşizmi baş qaldırıb. O, ermənilərin regionda sivil, köklü xalq olduğunu təbliğ edir və bu pərdə altında Azərbaycanın 20% ərazisi işğal olunub, mənəvi irsinə ağır zərbə vurulub, və nə qədərki Azərbaycan torpaqları işğal altındadır bu mənəvi genosid davam edəcək.
1.
Г.А.Алиев. Газ. «Республика» 11 февраля 1999 г., №29 (493) 2.
М.С.Неймат. Корпус эпиграфических памятников Азербайджана. Баку, т.III, 2001.
3.
М.Неймат. Мемориальные памятники Азербайджана. Баку, 1981 г. 4.
В.Кулиева Роль и позиция мусульманского духовенства в социально – полити- ческой и культурной жизни Азербайджана в XIX –начале XX вв. в ракурсе армяно – азербайджанских политических отношений. Баку, 2003. 5.
В.Кулиева. Ответ на книгу Самвела Карапетян «Памятники армянской культуры в зоне Нагорного Карабаха». Ж –л «Азербайджан и азербайджанцы», 2002, № 3 – 4 6.
В.Кулиева. Ответ на книги А.Д.Папазян «Персидские документы Матенада- рана». Ж- л «Азербайджан и азербайджанцы», 2003, № 3 – 4 7.
ной культуры азербайджанского народа. Баку, 2007. 8.
Б.Мкртчян. The Mysteri of Metsamor. Ж –л «New Orient», 1967, №33 9.
Б.Пиотровский. Письмо в редакцию. Историко – филологический журнал. Ереван, 1971 г. 10.
11.
И.П.Петрушевский. Очерки по истории феодальных отношений в Азербайджане и Армении. Ленинград, 1949 г.
AZƏRBAYCAN DÜNYA ƏDƏBIYYATİNDA Beynəlxalq Simpoziumun materialları
567 CULTURAL INHERITANCE OF AZERBAIJAN THAT BECAME AN OBJECT OF ARMENIAN AGGRESSION
The development process of each nation confirm with its artificial samples. The Azerbaijan nation is a nation which arose in the place of joining of ancient and rich cultures (here means idolatry, fire worshipper, Christianity, Islam). It observes unhealthy tendency of Armenian historians from the 60 years of the XX century. The Armenian historians begin systematic work in the direction of making ancient of Armenian history with falsifying the historical facts. It appears works which falsify the history. Two of them are “The Armenian cultural monuments in the area of Nagorno Garabakh” by Samvel Karapetyan and “Treasure of Arkhaz” by Shagen Mkrteyan. These works differs only with name of authors and titles. In fact both two works do not cover any scientific academic information and it is open aggression directs to artificial monuments of Azerbaijan nation. The Albanian monuments located in the territory of Nagorno Garabakh are situated in Kalbacar, Lachin, Kubadli, Zengilan, Agdam, Jabrayil, Fuzuli regions and thus, Armenians try to prove that these territories are rich with Armenian-Christian monuments, these monuments are obvious sample which shows belonging these lands to Armenians and it is rightly occupied by Armenians. The artificial heritage of Azerbaijan nation is being appropriated shamelessly by Armenians. The Azerbaijani origin place names are just simply translating to Armenian language. So the moral genocide against Azerbaijan nation during the last 200 years is resulted with the death of hundreds cultural monuments.
Albanian monuments, Nagorno Garabakh, Cultural inheritance, cultural monuments, Armenian historians.
AZƏRBAYCAN DÜNYA ƏDƏBIYYATİNDA Beynəlxalq Simpoziumun materialları
568 MAHMUD KAMAL İNAL TƏZKIRƏSINDƏ AZƏRBAYCANLI ŞAIRLƏR Vüsalə Musalı ( Bakı Dövlət Universiteti / Azərbaycan) Ədəbiyyat tarixçisi və araşdırmaçısı Mahmud Kamal İnalın (1871 – 1957) «Kəmalüş-şüəra» adlı əsəri Fatin təzkirəsinə zeyl olaraq yazılmışdır. Əsər 1800- 1941-
ci illər arasında yaşayıb-yaratmış 556 nəfər şairin tərcümeyi-halını və əsərlərindən örnəkləri əhatə etməkdədir. İndiyə kimi əsərin dörd cildi nəşr olunmuşdur 1 . Sadəcə beşinci cild işıq üzü görməmişdir. Bu təzkirə XIX əsr Azərbaycan mühacirət ədəbiyyatının qaynağı kimi Azərbaycan ədəbiyyatşünasları üçün çox əhəmiyyətlidir. Belə ki, əsərdə səkkiz Azərbaycan şairinin həyatı və yaradıcılığı təhlil olunmuş və əsərlərindən nümunələr verilmişdir. “Kamalüş-şüəra”da haqqında məlumat verilən Azərbaycan şairlərindən biri Bəhayidir. Əhməd Bəhayi Əfəndi təqribən 1874-75-ci illərdə Təbrizdə doğulmuş və orada təhsil almışdır. 1892-93-cü illərdə İstanbula gəlmiş, orada müxtəlif işlərdə ça lışmış və 7 iyun 1925-ci ildə vəfat etmişdir. Mahmud Kamal Bəhayinin vəfatından beş il əvvəl Bəyaziddəki Ümumi Kiatabxanada işləməyə başladığını və həm də kitabxanaya aid yazıları yazdığını qeyd edir . Fərəcullah Kürdi adlı bir nəfər Misirdən İstanbula gəlmiş və bəzi əsərlərin üzünü Bəhayi Əfəndiyə köçürtdürmüşdür. Bəhayinin həyatının yoxsulluq içində keçdiyini də təzkirədən öyrənirik (İnal 1999: c. 1, s. 251). Ümumi Kitabxananın müdiri Fazili İsmayıl Əfəndi (İsmayıl Saib Səncər) onun tərcümeyi-halına dair verdiyi məlumat vərəqəsində yazır: “…Pədəri validə cəhətindən sadat-ı Hüsniyyədəndir. İranilər, Seyidin kitabətində şərəf-i siyadətin mənəvi bir əsər-i yümn-i bərəkəti bulunduğuna mütəqid olunduqlarından əksəri, anın yazısı ilə bir qitə, beyt, bir sətir dua edinməyi yümn ədd edərlərdi. Bir də bağlılara yumurta üzərinə vəfq yazardı, təsiri görülürdü. İyirmi beş sənədən bəri kəndini bilirim, xilaf-i ədəb və namus heç bir kəlam və hərəkəti vaqi olmadı”. Vəfatından sonra kitabxana müdirinin nəql etdiyinə görə, Bəhayi Mahmud Kamal İnalı gördükcə “nəzər-i niyaz ilə baxar, ah, nə olur, bənim tərcümeyi-halimi və əşarımı da kitabına yazsa” deyərmiş. Mahmud Kamal İnal Ümumi Kitibxanaya gedib-gələndə Bəhayini görür- düyünü yazır. Orta boylu, qara bığlı, əsmər, səssiz biri olduğunu qeyd edir. Bəhayi fars və türk dillərində şeirlər yazmışdır. Azərbaycan türkcəsində «Məstnamə» adlı əsəri vardır. Bəzi şeirləri “Tərəqqi” və “Məlumat” adlı qəzetlərdə çap o lunmuşdur.
1
Инал Ибнцл-Емин Мащмуд Кемал. Сон асыр Тцрк шаирлери (Кемалцш-шуара) 4 ъилдде. 1. ъ. Щаз: М. Ъунбур. Анкара: АКМЙ, 1999, Х+678; 2.ъ., щаз: М.Кайащан Юзэцл. АКМБЙ, 2000, 544; 3. ъ., щаз: Щ.Юзъан, АКМБЙ, 2000, ВЫЫ+493; 4. ъ., щаз: И.Баштуь, АКМБЙ, 2002, ВЫЫЫ+490.
Yüklə 9,15 Mb. Dostları ilə paylaş:
|