Azərbaycan dünya əDƏbiyyatinda beynəlxalq Simpoziumun materialları
Yüklə 9,15 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Key words
- KIBRIS TÜRK ŞERINDƏ AZƏRBAYCAN Elmira Məmmədova (AMEA / Azərbaycan) Giriş
AZƏRBAYCAN DÜNYA ƏDƏBIYYATİNDA Beynəlxalq Simpoziumun materialları 106
musiqi t
əəssüratı yaradırdı. . Maraqlıdır ki, Bakıya pənah gətirən şairlərin coxu bu musiqini d ərhal duymuş və şeirlərində əks etdirmişlər.
1. Гаджиев A. "Если ты Баку не видел..." (Сбоpник стихотвоpений pусских поэтов Х1Х – ХХ столетий, посвященных Баку) Составление, вступительная статья, комментаpии и примечания пpофессоpа Агиля Гаджиев. Баку, 2005 2. Юрий Трубецкой, «Отраженный свет (Из литературного дневника)». Новое русское слово, 12 ноября 1950, с. 8. 3. 2.
А. Крученых, 15 лет русского футуризма, М. , 1928, с. 60. 4.
Н. В. Котрелев, «Вяч. Иванов — профессор Бакинского университета», Ученые записки Тартуского государственного университета, 209, 1968, 326-339. 5. “Baku” 1916, 26 6. Rus
ədəbiyyatı antologiyası. İki cilddə. I cild (poeziya). Bakı, 2007. 7.
ТрубецкойЮ. «Отраженный свет (Из литературного дневника)». Новое русское слово, 12 ноября 1950, с. 8. 8. Константин Лаппо-Данилевский: Труды А. Н. Веселовского и бакинские лекции Вяч. Иванова по поэтике. www. opoyaz. ru 9. Quliyev Q. D əlidən doğru xəbər. Bakı, 1999.
BA KU İN RUSSİAN MODERNİST POETRY Summary
It is known that in certain periods of history, some cities played an important role in the fortune of a nation. In the 20th century the movement of artisans from province to city began, and as a result, poetry became “urban”. Inherent city philosophy, city myths, poems and even novels began to develop. This period can be characterized as the movement of artisans to the Caucasus. It caused the prosperity of literary-artistic life, different genres of art and various literary movements and styles in the Caucasus and at the same time in Azerbaijan. We take a double approach to the research on the conception of Baku in Russian modernist (futurist) poetry: first, the influence of the city Baku on the life and activity of Russian modernists; second, research on the conception of Baku based on various poets’ creative works.
In 20th century Russian modernist (futurist) poetry, the attitude toward Baku had a dual character. Along with seeing the horror brought by the city life, people were looking for an extraordinary and brilliant person who could rebuild the world in that general urban chaos. Russian poets’ familiarity with Azerbaijan, and particularly with Baku, and their attempts to study the history and life of this country became very useful for their creative activity and enriched their poetic world with new qualities. (S. Gorodechki’s “Tartalshik, ” “Sabunchi, ” “Zigh;” V. Ivanov’s “Zigh;” V. Mayakovskiy’s “Baku, ” etc). On the other hand, Russian poets’ works on the subject of Azerbaijan caused the revival of the Azerbaijani literary environment and became useful in grasping the city theme in the form of poetry.
poets AZƏRBAYCAN DÜNYA ƏDƏBIYYATİNDA Beynəlxalq Simpoziumun materialları 107
KIBRIS TÜRK ŞERINDƏ AZƏRBAYCAN Elmira Məmmədova (AMEA / Azərbaycan)
Dünya ədəbiyyatında Azərbaycanmövzusuna həm qohum, həm də qohum olmayan xalqların yaradıcılığında rast gəlirik. Ədəbi əlaqələrin genoloji və tipoloji istiqam
ətlərini təyin edən bu xüsusiyyət qohum xalqlar arasında əlaqələrin daha q ədim və dərin olmasına xidmət edir. Bu baxımdan Azərbaycan və Kıbrıs türkləri arasında ədəbi-mədəni əlaqələrin tarixi çox qədimdir. Məlum olduğu kimi, Kıbrıs türkl
əri, əsasən, 1571-ci ildə Osmanlı sultanı I Səlimin dövründə adaya köçürülmüş Anadolu türkl əridir. Dolayısı ilə eyni boydan və dil qrupundan olan (Şərqi Oğuz) Az ərbaycan və Kıbrıs türklərinin ortaq tarixi keçmişi ədəbi əlaqələrin də dərin- liyind ən xəbər verir. Kıbrıs və Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatı nümunələri 1 ara-
sında olan variantlıq sonradan yazılı ədəbiyyat nümunələrində də əks olunmuşdur. Klasik Az ərbaycan ədəbiyyatının izləri Kıbrıs divan şerində görünməkdədir. Bu baxımdan Müftü Raci Əfəndiyə aid aşağıdakı qəzəl diqqəti cəlb edir: Kişveri - hüsnün şeha canana düşdü gönlümüz, Bende oldum ol güzel sultana, düşdü gönlümüz. (Kıbrıs Türk Edebiyatı, 1989: 40) Q əzəlin misraları məşhur hürufi şair İmadəddin Nəsiminin «Könlümüz» r ədifli iki rübaisini xatırlatmaqdadır və ədəbi əlaqələr baxımından əhəmiyyətlidir. (Fikr ətqızı, 2010: 31) 1. Hasib ə Şahoğlunun poeziyasında Azərbaycan Hasib
ə Şahoğlunun “Xəzərdən əsintilər” kitabınayazdığı önsözdə Rauf Denktaş bu kitabın yazılma səbəbini Azərbaycanla bağlayır: “Vatan ve insanlık sev gisi ile dolu şiirlerini zevkle okuyacaksınız ve bu güzellikler için sadece Hasibe hanıma değil onun şair ruhunu şaha kaldıran Azerbaycan`a da teşekkür edecek- siniz”. ( Şahoğlu, 2002: 6) Hasib
ə Şahoğlu Azərbaycanla bağlı şeirlər yazmağa Pakistanda fəaliyyət göst
ərdiyi müddətdə də davam etmiş, “Sən dənizdinmi əvvəldən?” kitabındakı f əsillərdən birini “Xəzər çiçəyim” adlandırmışdır. Bu başlıq altında toplanmış şeirlər arasında “Yaşılın dərinliyində” və “İzah etmək çətin” (“Anlatamadım”) kimi əvvəlki kitabda rast gəldiyimiz nümunələrlə yanaşı, “Xəzər çiçəyim”, “Qar”, “Xan sarayı”, “Küçə uşaqları”, “Odlar yurdu” adlı Azərbaycanla bağlı yeni ədəbi örn
əklər də verilmişdir.
Hasib ə Şahoğlunun “Odlar yurdu” şerində Azərbaycanın məşhur şairləri xatırlanır, füsunkar təbiəti vəsf olunur. “Həftə içi” qəzetinə verdiyi müsahibədə bu
1 Xüsusil ə də, atalar sözü, bayatı-manilər bu baxımdan diqqəti cəlb edir. Həmin manilərin bir qismi Az ərbaycan bayatıları ilə də variant təşkil edir. Onların içərisində Azərbaycanla bağlı ərazilərin adı çəkilən örnəklər də vardır: Gidiyorum Tebrize, Misafir geldim size, Bana böyle yapmayın, Bir daha gelmem size. (Maniler, 1996: 46) Yüklə 9,15 Mb. Dostları ilə paylaş:
|