Bu xarakteristikaların köməyilə layihə rəhbərləri özü- özlərini
qiymətləndirə bilər. Bu qiymət müstəqil ekspertin qiyməti kimi də
qəbul oluna bilər.
4.4.2.
Layihə menecerinin etik kodeksi
Layihə meneceri öz şərəfli vəzifəsini yerinə yetirməklə
iqtisadiyyatm inkişafında böyük rol oynayır. Bu səbəbdən layihə
meneceri öz işini peşəkar səviyyədə qurmalı, bütün etik normalara
riayət etməli və komandanm üzvlərinin, tərəfdaşlarının,
podradçılarm, sifarişçinin etimadmı qazanmalıdır [11].
/.
Peşəkar layihə meneceri yüksək standartların tələblərinə
cavab verməli və fəaliyyəti üzrə:
• öz hərəkətlərinə cavab verməlidir;
■
müvafiq təhsilə, təcrübəyə və ya peşəkarlıq
səviyyəsinə malik olduğu halda layihələri idarəetməyi
və müəyyən məsuliyyəti öz üzərinə götürməyi
bacarmalıdır;
■
peşəkar işgüzarlığım həmişə yüksək səviyyədə
saxlamaq və ixtisasartırmanın və peşəkar sertifikat
almağın əhəmiyyətini dərk etməlidir;
■
öz peşəsinin qədrini bilməli və onun nüfuzunu
saxlamalıdu*;
■
təcrübə mübadiləsində aktiv iştirak etməli və digər
həmkarlanm bu işə cəlb etməlidir;
■
ölkənin qanunlarma riayət etməlidir;
■
bu Kodeksə uyğım olaraq öz fəaliyyətini həyata
keçirməlidir və öz həmkarlanm bu kimi işlərdə
mükafatlandırmalıdır.
175
2.
Layihələrin idarə edilməsi prosesində peşəkar menecer:
■
maksimum səmərəliyi təmin etməli və xərcləri
minimumlaşdırmalıdır;
■
ayrılmış
büdcə
və
müəyyənləşmiş
müddət
çərçivəsində layihəni keyfiyyətli və peşəkar şəkildə
yerinə yetirmək üçün layihələrin idarə edilməsi
metodlan və vasitələrinin tətbiq etməlidir;
■
komanda üzvlərini, əməkdaşlan və həmkarları dini,
cinsi,
yaş
və
sosial
əlamətlərinə
görə
fərqləndirməməlidir;
■
komanda üzvlərini zərərli fiziki və psixioloji
təsirlərdən qorumalıdır;
■
komanda üzvlərini normal iş şəraiti ilə təmin
etməlidir;
■
öz ünvanına tənqidi konstruktiv qəbul etməli və
başqalarının hərəkətlərinə tənqidi yanaşmalıdır;
■
komanda üzvlərinə, əməkdaşlanna və həmkarla- nna
peşəkarlıq səviyyəsinin inkişaf etdirilməsin- do
kömək etməlidir.
5.
Layihələrin idarə edilməsi sahəsində peşəkar menecer
layihə sahibinə və sifarişçiyə münasibətdə:
■
peşəkar və işgüzar şəraitdə onlann maraqlarını
vicdanla təmsil etməli;
■
layihənin bütün mt^sələləri üzrə məlumatların
kvimmersiya sirri olduğunu nəzərə alaraq onların
məxfiliyini təmin etməli;
■
sifarişçilərin, sahibkarların, peşəkar mütəxəssislərin
və ictimai təşkilatlann maraqlarının kəsişdiyini və
münaqişə mənbəyinə çeviriləcəyini əv-
176
w
V.
vəlcədən hiss etməli və onlan məlumatlandırmalıdır;
■
hər hansı bir hədiyyənin alınmasına, rüşvətə, əmək
haqqmdan əlavə ödəmələr yol verməməlidir;
■
layihənin keyfiyyəti, büdcəsi və müddəti haqqında
obyektiv və real hesabat verməlidir.
4.
Layihələrin idarə edilməsi sahəsində peşəkar menecer
cəmiyyətə münasibətdə:
■
ictimai təhlükəsizliyi, sağlamlığın qorunmasını
təmin etməli, ümumi maraqlara toxunan xoşagəlməz
və qanunsuz hərəkətlərə qarşı açıq çıxış etməlidir;
■
Layihələrin idarə edilməsi sahəsində əldə olunan
müvəffəqiyyətlərdə “Layihə menecerinin” rolunu
qiymətləndirməli və ictimaiyyətə çatdırmalıdır.
177
Layihələrdə
münaqişələrin
idarə edilməsi
GİRİŞ
Layihələrin idarə edilməsi prosesində münaqişə hallan
labüddür.
Layihəni
yerinə
yetirmək
üçün
strukturlar
müəyyənləşdirilir, daxili və xarici əlaqələr qurulur, iştirakçılar təyin
edilir, vəzifələr bölüşdürülür və ehtiyatlar mənimsənilməyə
başlanılır. Sadalanan bu proseslərin hər birində münaqişə elementi
mövcuddur. Bu münaqişələr şəxsi münasibətlərdən başlayaraq
təşkilatlararası münasibətlərə qədər böyüyə bilər. Bu zaman layihə
rəhbəri münaqişələrin idarə edilməsi modellərini tətbiq etməklə
layihənin dayanıqlığına təsir edən bu kimi halları aradan götürür.
Beləliklə, layihə meneceri münaqişələr menecerinə çevrilir. Bu
fəsil belə hallarm izahatı ilə bağlıdır.
Bu fəsil beş paraqrafdan təşkil olunmuşdur. Layihələrin
idarə edilməsində yaranmış münaqişələrin növləri, layihə
rəhbərinin
münaqişələrdə
rolu,
münaqişələrin
nəticələri,
münaqişənin digər işlərə təsiri və onun idarə edilməsi modelləri
kimi mövzular bu fəsildə öz əksini tapmışdır.
178
5.1.
MÜNAQİŞƏLƏRDƏ LAYİHƏ
RƏHBƏRİNİN ROLU
Layihə rəhbəri adətən münaqişələrin həll edilməsi üzrə
menecer sayılır. O, vaxtmın çox hissəsini münaqişələrə həsr edir.
Nadir hallarda layihə rəhbəri şəxsən bu və ya digər qəran dərhal
qəbul etməklə münaqişəni həll edə bilir. Əksər hallarda layihə
rəhbəri qərann qəbul edilməməsinə tələsməməlidir. O, münaqişə
yaranan tərəfləri və müvafiq vəziyyəti ö)Tənməli, sonra isə
tərəflərdən birini müdafiə etməli və ya layihənin nəticəsinə təsir
göstərmək üçün əlavə məlumat əldə etməlidir. Rəhbər bu vəziyyətdə
öz bilik və bacanqdan istifadə etməlidir. Burada çox nadir ustalıq -
heç də hammın malik olmadığı şəxsi davranış ustalığı tələb edilir.
Münaqişələrin yaranma səbəblərini dərk etmək, hakimiyyət
metodlarmdan istifadə etmək layihə rəhbərinə münaqişəli
vəziyyətində işləmək üçün çox vacibdir.
Sənayedə münaqişə ilə bağlı klassik yanaşmanın mahiyyəti
ondadır ki, münaqişə yaranmamalıdu*. Məsələn, Teylor bəyan edirdi
ki, onun təliminin nəticələri tətbiq olunsa idi, münaqişələr birdəfəlik
aradan qalxardı. Meyo təşkilatlarda münaqişələrin mövcudluğunu
etiraf etsə də, hesab edirdi ki, onlar sosial planda dağıdıcı xarakterə
malikdir; menecerlər özlərində müvafiq sosial vərdişləri aşılaya
bilsələr, münaqişələri aradan qaldıra bilərlər, bu mənada işdə
harmoniya və əməkdaşlıq şəraiti hökm sürərdi.
Yaxm zamanlarda etiraf edildi ki, münaqişəli vəziyyətin
müvafiq dərəcəsi sosial münasibətlərdə qaçılmazdır. Menecerlər
deyək ki, bu sadalanan şəxslərdən bəzilərinin tələblərini ödəməklə,
digərləri ilə münaqişəyə girə bilərlər.
179
Dostları ilə paylaş: |