Azərbaycan respubl kasi təhs L naz rl y azərbaycan döVLƏt qt sad un vers tet
Yüklə 1,79 Mb. Pdf görüntüsü
|
61 haqqında AR Qanunu”-nda əks olunub. Malları gömrük məqsədləri üçün dəyərləndirən şəxs: - onların bəyan edilməsi ilə bağlı sənədləri və məlumatları həmin malların gömrük nəzarəti altında olan mallar statusunu itirməsindən sonrakı 3 (üç) il ə rzindəsaxlamalı; - gömrük orqanları tərəfindən tələb olunduqda, müəyyən edilmiş gömrük dəyərinin dəqiqliyini yoxlamaq üçün bəyanetmə ilə bağlı sənədləri və məlumatları onlara təqdim etməlidir. Malın gömrük dəyəri–maldan rüsum tutulması üçün, X Ə və gömrük statistikasının aparılması, ticarət iqtisadi münasibətlərin dövlət tənzimlənməsi, o cümlədən xarici iqtisadi əməliyyatlara valyuta nəzarəti, bu sahədə bank hesablaşmalarının həyata keçirilməsi ilə bağlı tədbirlər üçün istifadə olunan dəyəridir. Azərbaycan Respublikasının gömrük ərazisinə gətirilən malların gömrük dəyəri aşağıdakı üsullarla müəyyən edilir 1 : -gətirilən malların sövdələşmə qiyməti ilə, -eyni malların sövdələşmə qiyməti ilə, -eynicinsli malların sövdələşmə qiyməti ilə, -dəyərin toplanması üsulu ilə, -dəyərin çıxılması üsulu ilə, -ehtiyat üsulu ilə. Gömrük dəyərinin gətirilən malların sövdələşmə qiyməti ilə müəyyən edilməsi üsulu gömrük dəyərinin müəyyən edilməsinin əsas üsuludur.Əsas üsuldan istifadə edilə bilmədiyi hallarda yuxarıda göstərilən üsullardan hər biri, gömrük dəyəri ə vvəlki üsulla təyin edilə bilmədikdə, hər bir sonrakı üsulun ardıcıl olaraq istifadə edilməsi şərti ilə tətbiq olunur. Ölkənin gömrük ərazisinə gətirilən malın gömrük dəyəri, həmin mal ölkənin gömrük sərhəddindən keçirilərkən bu mal üçün faktiki ödənilmiş vəya ödənilməli olan məbləğdir. Gömrük dəyəri müəyyən olunarkən sövdələşmə qiymətində nəzərə alınmayan aşağıdakı xərclər bu qiymətə əlavə olunur: 1 ”Gömrük tarifi haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu, Bakı 1994 62 1. Malın ölkənin gömrük ərazisinə daxil olduğu yerə qədər gətirilməsi xərcləri: - nəqliyyat xərcləri, - malın yüklənmə, boşaldılma xərcləri, - sığorta xərcləri; 2.Alıcının çəkdiyi xərclər: - komisyon və broker xərcləri, - konteyner və çoxişlənən taranın dəyəri, - qablaşdırma materialları və işlərinin də dəyəri daxil olmaqla qablaşdırmanın dəyəri; 3.Alıcı tərəfindən birbaşa və dolayı yolla pulsuz, yaxud qiymətləndirilən malların istehsalı və ya aparılma üçün satılması ilə əlaqədar istifadə üçün aşağı qiymətə təqdim olunmuş mallar və xidmətlərin müvafiq hissəsi; 4. ntellektual mülkiyyət obyektlərinin istifadəsi üçün alıcının birbaşa və dolayı yolla sərf etməli olduğu xərclər; 5.Ölkə ərazisində qiymətləndirilən malların istifadə olunmasından, verilməsindən və ya təkrar satışından satıcının əldə etdiyi gəlirin bir hissəsi. Eyni malların sövdələşmə qiyməti üsulunda malın gömrük dəyərinin müəyyən edilməsi üçün eyni malların sövdələşmə qiyməti əsas götürülür. Eyni mallar dedikdə qiymətləndirilən mallarla hər cəhətdən, o cümlədən aşağıdakı parametrlərinə görə fərqlənməyən mallar başa düşülür: - fiziki xüsusiyyətlərinə görə; - keyfiyyətinə və bazarda nüfuzuna görə; - malın mənşə ölkəsinə görə; - istehsalçısına görə. Eyni malların sövdələşmə qiyməti o halda gömrük dəyərinin müəyyən olunması üçün əsas götürülə bilər ki,bu mallar: - qiymətləndirilən mallarla eyni vaxtda vəya 90 gündən çox olmamaqla həmin vaxtdan əvvəl gətirilsin; - qiymətləndirilən mallarla eyni kommersiya şərtləri ilə təxminən eyni vaxtda gətirilsin; 63 - ölkə ərazisinə gətirilmək üçün satılsın. Bu metoddan istifadə olunarkən eyni malların bir neçə qiyməti aşkar olunarsa gömrük dəyərinin müəyyən edilməsi üçün ən aşağı qiymət istifadə olunur. 2-ci üsuldan istifadə etmək mümkün olmadıqda gətirilən malların gömrük dəyəri eynicinsli malların sövdələşmə qiyməti əsasında müəyyən olunur.Eynicinsli mallar dedikdə bütün xüsusiyyətləri eyni olmasa da qiymətləndirilən mallarla eyni funksiyaları yerinə yetirən və kommersiya baxımından bir-birini əvəz edə bilən mallar başa düşülür.Bu üsuldan istifadə oluna bilməsi üçün də əvvəlki üsulda tələb olunan şərtlər ödənilməlidir. Bu zaman: - qiymətləndirilən mallarla eyni ölkədə istehsal olunmayan mallar eyni və eynicinsli hesab oluna bilməz, - malların layihələşdirilməsi, onların üzərində aparılan təcrübə- konstruktor, bədii tərtibat, dizayn, eskiz, çertyoj işləri AR ərazisində yerinə yetirilibsə belə mallar eyni və eynicinsli sayıla bilməz. Dəyərin çıxılması üsulu ilə malın gömrük dəyərini müəyyən etmək üçün mal vahidinin o qiyməti əsas götürülür ki, mallar bu qiymətlə AR ərazisində ilkin vəziyyəti dəyişdirilmədən,qiymətləndirilən malın gətirildiyi tarixdən 90 gündən gec olmayaraq satılsın. Mal vahidinin qiymətindən aşağıdakı xərclər çıxılır: - komisyon ödənişləri, mənfəətə əlavələr və eyni malların satılması ilə əlaqədar ümumi xərclər, - malların idxalı və satışı ilə əlaqədar AR-da ödənilmiş rüsumlar, vergilər yığımlar və digər ödənişlərin məbləği, -AR- da malların daşınması, yüklənməsi,boşaldılması, sığortası üçün çəkilən xərclər. Dəyərin toplanması metodu ilə gömrük dəyərinin müəyyən edilməsi zamanı malın gömrük dəyəri aşağıdakıların toplanması yolu ilə hesablanır: -materialların dəyəri və istehsalçı tərəfindən qiymətləndirilən malın istehsal xərcləri; -ixrac edən ölkədən eyni növlü malların AR-na satışı üçün səciyyəvi olan ümumi xərclər ( nəqliyyat, yükləmə,sığorta və s.). Yüklə 1,79 Mb. Dostları ilə paylaş:
|