Azərbaycan respubl kasi təhs L naz rl y azərbaycan döVLƏt qt sad un vers tet

85
 
qoyulmuşdur.  Zəngin təbii ehtiyyatlarını və mövcud sənaye potensialını bu məqsədlə 
istifadə  edən  Azərbaycan  ötən  14-15  il  ərzində  dünyanın  demək  olar  ki,  bütün 
ölkələri  ilə  ticarət  əlaqələri  yaratmışdır.  Respublikamızın  son  illərdə  xarici  ticarət 
ə
laqələrinin strukturu aşağıdakı kimi olmuşdur:  
Cədvəl 2.1 
2013-cü ildə Azərbaycan Respublikasının xarici ticarət dövriyyəsində 
xüsusi çəkisi yüksək olan ölkələr
1
 
 
xracda 
dxalda 
Milyon ABŞ dolları ilə 
Faizlə 
  Milyon ABŞ dolları ilə  
Faizlə 
taliya 
3 788,44 
25,77 
Rusiya 
1 070,93 
17,50 
ABŞ 
1 746,81 
11,88 
Türkiyə 
905,98 
14,80 
Fransa 
1 326,11 
9,02 
Almaniya 
550,97 
9,00 
srail 
1 236,20 
8,41 
Ukrayna 
511,65 
8,36 
Rusiya 
744,95 
5,07 
Çin 
484,82 
7,92 
Tayvan 
680,39 
4,63 
Böyük Britaniya 
274,77 
4,49 
Kanada 
660,65 
4,49 
ABŞ 
264,22 
4,32 
ndoneziya 
587,48 
4,00 
Yaponiya 
146,21 
2,39 
Malayziya 
395,01 
2,69 
taliya 
142,12 
2,32 
Gürcüstan 
387,56 
2,64 
Belarus 
136,66 
2,23 
Digər 
3 144,90 
21,40 
Digər 
1 631,40 
26,67 
Cəmi 
14 698,50 
100,00 
Cəmi 
6 119,73 
100,00 
 
Azərbaycan  Respublikası  Dövlət  Gömrük  Komitəsindən  verilən  məlumata 
görə, müvafiq dövrdə Azərbaycan Respublikasının xarici ticarət dövriyyəsinin həcmi 
20818,23  mln.  ABŞ  dolları,  o  cümlədən  idxalın  həcmi  6119,73  mln.  ABŞ  dolları, 
ixracın  həcmi  14698,50  mln.  ABŞ  dolları  təşkil  etmiş,  xarici  ticarət  saldosu  isə 
müsbət 8578,77 mln. ABŞ dolları olmuşdur.  
Azərbaycan Respublikasının Dövlət Gömrük Komitəsinin məlumatına əsasən, 
2013-cü  il  ərzində  Azərbaycan  Respublikasının  MDB  ölkələri  ilə  ümumi  ticarət 
dövriyyəsinin həcmi 2 961,60 mln. ABŞ dolları, o cümlədən idxalın həcmi 1 825,63 
mln. ABŞ dolları, ixracın həcmi isə 1 135,97 mln. ABŞ dolları təşkil etmişdir. 
2013-cü il ərzində MDB ölkələrinin Azərbaycan Respublikasının xarici ticarət 
dövriyyəsindəki payı 14,23%, o cümlədən idxalda 29,83%, ixracda isə 7,73% təşkil 
etmişdir.  Azərbaycan  Respublikası  Dövlət  Gömrük  Komitəsindən  verilən  məlumata 
ə
sasən,  2013-cü  il  ərzində  Azərbaycan  Respublikasının  GUAM  dövlətləri  ilə  xarici 
                                                            
1
 Azərbaycanın Statistik Göstəriciləri, Bakı, 2013
 

---

ticarət  dövriyyəsinin  h
574,37  mln.  ABŞ  dolları,  ixracın h
ticarət saldosu isə müsb
 
Şə
kil 2.1 Az
dinamikasının s
2013-cü  il  ərzində
ölkə  ilə  aparılmış  ticar
olmuşdur. Bu müddət ərzind
ixrac, 6599354,7 min AB
idxal əməliyyatları üzrə
cümlədən, respublikaya 32762,5 min AB
hökumət  və  beynəlxalq  t
texniki  yardım  kimi  daxil  olmu
yatlarının həcmi 45,05% (6623418,9 min AB
isə 7,78% (476244,3 min AB
Müvəqqəti  ixrac  rejimind
mal  ix-rac  edilmiş,  509133,4  min  AB
idxal  edilmişdir.  2012
                                                          
1
 Azərbaycanın Statistik Göstəricil
0
500
1 000
1 500
2 000
2 500
3 000
3 500
sinin  həcmi  1157,17  mln.  ABŞ  dolları,  o  cüml
  dolları,  ixracın həcmi  582,8  mln.  ABŞ  dolları  t
müsbət 8,43 mln. ABŞ dolları olmuşdur. 
 
kil 2.1 Azərbaycan Respublikasının MDB ölkəl
dinamikasının səviyyəsi
1
 (milyon ABŞ dolları)
rzində  respublikanın  rezident  və  qeyri-rezidentl
ş
  ticarət  əməliyyatlarının  həcmi  27924132,5  min  AB
ə
t ərzində 21324777,7 min ABŞ dolları də
ixrac, 6599354,7 min ABŞ dolları dəyərində 6057 adda mal isə
ə
 müsbət saldo 14725423,0 min ABŞ dol
n, respublikaya 32762,5 min ABŞ dolları dəyərində 3250,2 ton 
lxalq  təşkilatların  xətti  ilə  təmənnasız  köm
texniki  yardım  kimi  daxil  olmuşdur.  2011-ci ilə nisbətən 201
cmi 45,05% (6623418,9 min ABŞ dolları), idxal 
 7,78% (476244,3 min ABŞ dolları) artmışdır. 
ti  ixrac  rejimində  ölkəmizdən  332598,5  min  AB
,  509133,4  min  ABŞ  dolları  dəyərində  mal  is
dir.  2012-ci  il  ərzində  müxtəlif  növ  nəqliyyat  vasit
                   
ə
riciləri, Bakı, 2013 
Xarici ticarət dövriyyəsinin dinamikası
(mln ABŞ dolları)
86
 
  dolları,  o  cümlədən  idxalın  həcmi 
Ş
  dolları  təşkil  etmiş,  xarici 
 
ləri ilə xarici ticarət 
Ş
 dolları) 
rezidentləri  tərəfindən  147 
cmi  27924132,5  min  ABŞ  dolları 
ə
yərində 2186 ad-da mal 
 6057 adda mal isə idxal olunmuş, ixrac-
Ş
 dol-ları təşkil etmişdir. O 
ə
 3250,2 ton əmtəə dövlət, 
ız  kömək,  humanitar  yük  və 
n 2012-ci ildə ixrac  əməliy-
 dolları), idxal əməliyyatlarının həcmi 
n  332598,5  min  ABŞ  dolları  dəyərində 
ə
  mal  isə  ölkəyə  müvəqqəti 
qliyyat  vasitələrindən  istifadə 
sinin dinamikası

---

87
 
etməklə 45644,5 min ton yük daşınmışdır. Bu da keçən ilin müvafiq dövrünə nisbətən 
110,29% təşkil etmişdir. Bunlardan 37713,5 min ton ixrac, 7931,0 min ton isə idxal 
ə
məliyyatlarının payına düşür.  xrac əməliyyatlarında əsasən dəniz (319,1 min ton), 
dəmiryolu  (3551,1  min  ton),  avtomobil  (554,0  min  ton),  hava  (195,5  min  ton)  və 
stasionar nəqletmə (boru kəməri) (33084,3 min ton) nəqliyyat vasitələrindən istifadə 
olunmuşdur.  dxal  əmə-liyyatlarında  dəniz  (933,5  min  ton),  dəmiryolu  (5339,4  min 
ton), avtomobil (1608,4 min ton), hava (22,7 min ton) nəqliyyat vasitələrinə üstünlük 
verilmişdir. 
 
Şə
kil 2.2  dxal-ixrac əməliyyatlarının  2013-cü il  ərzində  
                                    dinamikası
1
 
Qeyd  etmək  lazımdır  ki,  daşınmalarda  nəqliyyat  vasitələrindən  istifadənin 
vəziyyətinin  təhlili  yalnız  yük  görmük  bəyannamələri  (YGB)  əsasında  aparılmışdır. 
Göstərilən  müddət  ərzində  gömrük  orqanlarında  224149  (əlavə  vərəqlə  birlikdə 
311250)  ədəd  YGB  rəsmiləşdirilmişdir.  Bunlardan  40542  (əlavə  vərəqlə  birlikdə 
46058)  ədəd  ixrac,  183607  (əlavə  vərəqlə  birlikdə  265192)  ədəd  idxal  YGB-dir. 
                                                            
1
 Azərbaycanın Statistik Göstəriciləri, Bakı, 2013 

---