4.4 ZİRVƏ GÖRÜŞÜ
Lissabon
3 dekabr 1996-cı il
ƏLAVƏ 1
ATƏT-in Fəaliyyətdə olan Sədrinin Bəyanatı
Sizə məlum olduğu kimi, son iki il ərzində Dağlıq Qaraba
münaqişəsinin və
Azərbaycan Respublikasının əra zi bütövlüyü
m əsələsinin həllində
heç bir irəliləyiş əldə edilməmişdir. Mən
təəssüflə qeyd edirəm ki, məsələnin nizamlanması prinsiplərinə dair
tərəflərin mövqelərinin yaxınlaşdırılması
istiqamətində
Minsk
konfransı həmsədrlərinin səyləri uğurla nəticələnmədi.
Minsk qrupunun həmsədrləri tərəfindən Dağlıq Qarabağ
münaqişəsinin nizamlanmasının tərkib hissəsi kimi formalaşdıran üç
prinsip tövsiyə edilmişdir. Bu prinsipləri Minsk qrupunun bütün üzv-
dövlətləri dəstəkləyir. Bu prinsiplər aşağıdakılardır:
-Erm ənistan Respublikasının və Azərbaycan R espublikasının
ərazi bütövlüyü
;
-Azərbaycanın tərkibində Dağlıq Qarabağa ən yü ksək səviyyəli
özünüidarəetm ə
verən öz müqəddəratını təyin etməyə əsaslanmış
sazişdə müəyyən edilmiş
Dağlıq Qarabağın hüquqi statusu;
-bütün tərəflərin nizamlama müddəalarına riayət olunmasının
təmin edilməsinə dair qarşılıqlı öhdəliklər də daxil olmaqla, Dağlıq
Qarabağ və onun bütün əhalisinin təmin edilmiş təhlükəsizliyi. Mən
təəssüflə etiraf edirəm ki,
bir iştirakçı dövlət bunu qəbu l edə bilm ədi
Bu prin siplər digər iştirakçı dövlətlər tərəfindən dəstəklənir.
Bu bəyanat Lissabon Zirvə görüşünün sənədlərinə daxil ediləcək.
ƏLAVƏ 2
Ermənistan Nümayəndə heyətinin Bəyanatı
ATƏT-in Fəaliyyətdə olan Sədrinin bəyanatı ilə əlaqədar
Ermənistan Nsmayəndə heyəti aşağıdakı məsələlər barədə uz
narahatçılığını ifadə etmək istəyir:
1. Bəyanat siyasi sazişin əldə edilməsi məqsədilə danışıqların
202
0Q
<
aparılmasını təklif edən 1994-сь il Budapeşt Zirvə görüşü tərəfindən
təsis ediiən Minsk qrupunun mandatının nə ruhunu, nə də hərfini əks
etdirmir. Status problemi hələ başa çatdırılmalı olan birbaşa
danışıqlarda müzakirə mövzusu olmuşdur.
2. Bəyanat, bu məsələni siyasi sazişin imzalanmasından sonra
toplanacaq ATƏT-in Minsk Konfransının səlahiyyətinə verən ATƏT-
in Nazirlər Şurasının 1992-ei il qərarına zidd olaraq. Dağlıq Qarabağın
statusunu əvvəlcədən müəyyən edir.
3. Erməni tərəfi əmindir ki, məsələnin həlli beynəlxalq hüquq və
Helsinki Yekun Aktında nəzərdə tutulan prinsiplər əsasında, hər
şeydən əvvəl öz müqəddəratını təyin etmə prinsipi əsasında əldə edilə
bibr.
4. Kompromis həllin əldə edilməsi maraqlan naminə Erməni
tərəfi həm Minsk qrupu çərçivəsində, həm də bu qrupun həmsədrləri
tərəfindən əlaqələndirilən birbaşa əlaqələr əsasında ən intensiv
danışıqları davam etdirməyə hazırdır.
Xahiş edirəm ki, bu bəyanat Lissabon Zərvə görüşünün Bəyan
naməsinə əlavə edilsin.
4.5. ZİRVƏ GÖRÜŞÜ
İstanbul
19 noyabr 1999-cu il
İstanbul Zirvə görüşünün Bəyannaməsi
(ı
çıxarış
)
20. Biz. Dağlıq Qarabağ münaqişəsilə bağlı yaranan vəziyyət və
son hadisələr haqqında ATƏT-in Minsk qrupunun I həmsədrlərinin
məruzəsini aldıq və onların səylərini müsbət qiymətləndiririk. Biz
Ermənistan və Azərbaycan prezidentləri arasında aktivləşən dialoqu
xüsusilə alqışlayırıq ki, onların müntəzəm görüşləri problemin
möhkəm və hərtərəfli həllinin tapılması prosesinin dinamikası üçün
imkan yaratmışdır. Biz qəti şəkildə bu dialoqu dəstəkləyirik və ATƏT-
in Minsk qrupu çərçivəsində danışıqların bərpası ümidilə bu dialoqun
davam etdirilməsinə çağırırıq. Biz. həmçinin təsdiq edirik ki, ATƏT və
məsələnin həllinin tapılması üçün ən münasib format olan ATƏT-in
Minsk qrupu sülh prosesini və onun gələcəkdə həyata keçirilməsini,
tərəfləri bütün zəruri köməklik ilə təmin etmək də daxil oimaqla, daha
203