Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi Azərbaycan Respublikası Təhsil Problemləri İnstitutu
Yüklə 1,56 Mb. Pdf görüntüsü
|
olunması. III sinif 1.1.1. Dinlədiyi fikirləri müqayisəli təhlil edir. Müəyyən məsələ ilə bağlı deyilən müxtəlif fikirlərin tutuşdurulması, onların özünəməxsus xüsusiyyətlərinin müəyyənləşdirilməsi və müqayisəli təhlil edilməsi. Problem, müqayisə, təhlil, müəyyənləşdirmə, təhlil etmə 1.1.2. Dinlədiyi fikirləri təhlil etməklə mövqeyini şərh edir. Dinlədiyi müxtəlif fikirlərin qarşılaşdırılması, müqayisəli təhlil edilməsi və mövqeyin şərh olunması. Fikir, təhlil, müqayisə, mövqe, şərh etmə 1.2.1. Müşahidə etdiklərini, eşitdiklərini və oxuduqlarını müqayisə etməklə nəql edir. Müşahidə etdiyi hadisələrin, eşitdiyi məlumatların və oxuduğu mətnlərin müqayisə etməklə nəql olunması. Hadisə, məlumat, mətn, müqayisə, nəql etmə 1.2.2. Eşitdiyi, oxuduğu bədii nümunələri dialoq şəklində təqdim edir. Eşitdiyi bədii nümunələrin dialoq şəklində təqdim edilməsi. Dialoq, bədii nümunə, təqdim etmə 1.2.3. Ədəbi - bədii nümunələri ifa edərkən müvafiq situasiyaya uyğun jest və mimikalardan istifadə edir. Ədəbi - bədii nümunələri ifa edərkən obrazların xarakterinə və psixoloji vəziyyətinə uyğun jest və mimikalardan məqsədli istifadə edilməsi. Bədii əsər, obraz, xarakter, jest, mimika 2.1.1. Mətndə rast gəldiyi yeni əşya və hadisələrin xarakterik əlamətlərini adlandırır. Mətndə rast gəldiyi yeni əşya və hadisələrin xarakterik əlamətlərinə (forma, ölçü, rəng, dad və s.) müəyyənləşdirilməsi və adlandırılması. Əşya, hadisə, əlamət, ölçü, dad, rəng, adlandırma 2.1.2. Mətndəki çoxmənalı sözləri fərqləndirir. Kontekstdən çıxış edərək çoxmənalı sözlərin işlənmə yerinə görə mənasının müəyyənləşdirilməsi və fərqləndirilməsi. Çoxmənalı söz, fərqləndirilmə, müəyyənləşdirmə 2.1.3. Sözlərin həqiqi və məcazi mənasını fərqləndirir. Sözlərin leksik mənasının müəyyənləşdirilməsi, çoxmənalı sözlərin məcazilik xüsusiyyətinin izah edilməsi, onun həqiqi mənasından fərqləndirilməsi. Həqiqi məna, məcazi məna, müəyyənləşdirmə, fərqləndirmə 2.2.1. Müvafiq mətnləri düzgün, sürətli, intonasiya ilə (cümlə növlərinə görə) oxuyur. Mətnin düzgün, surətli və cümlə növlərinə (sual, nida, nəqli, əmr) görə intonasiya ilə oxunması. Nida, əmr, nəqli, sual cümləsi, düzgün, surətli 2.2.2. Bədii və elmi-kütləvi mətnləri fərqləndirir. Bədii, elmi - kütləvi mətnlərin Bədii, elmi, məlumat, fərqləndirmə müəyyənləşdirilməsi və əlamətdar cəhətlərinə görə fərqləndirilməsi 2.2.3. Mətnin geniş planını tutur. Mətnin giriş, əsas hissə və nəticəsinin müəyyənləşdirilməsi, geniş planının tutulması. Mətn, giriş, əsas hissə, sonluq, plan tutma 2.2.4. Mətndəki əsas fikrə münasibətini bildirir. Mətni oxumaqla əsas fikrin müəyyənləşdirilməsi, müsbət və ya mənfi cəhətdən qiymətləndirilməsi. Müəyyənləşdirmə, münasibət, müsbət, mənfi, qiymətləndirmə 2.2.5. Mətnin əsas hissələrini seçib nəql edir. Mətnin oxunması, oradakı əsas hissələrin müəyyənləşdirilməsi, məzmunun müvafiq ardıcıllıqla nəql edilməsi. Əsas hissə, mətn, nəql etmə, məzmun, ardıcıllıq, müəyyənləşdirmə 3.1.1. Hüsnxət və orfoqrafiya qaydalarına riayət etməklə səliqəli və sürətlə yazır. Müəyyən həcmli mətnin hüsnxət və orfoqrafiya normalarına riayət edilməklə səliqəli, normativlərə uyğun, sürətlə yazılması. Mətn, hüsnxət normaları, orfoqrafiya normaları, sürətli yazma 3.1.2. Sadə redaktə işləri aparmaqla mətni köçürür. Orfoqrafik səhvlərlə verilmiş mətn üzərində sadə redaktə işlərinin aparılması və onun köçürülməsi. Mətn, hüsnxət, orfoqrafik səhv, redaktə 3.1.3. Verilmiş mətnin planını tutur və məzmununu yazır. Verilmiş mətnin müvafiq planının tutulması və məzmununun yazılması. Mətn, məzmun, plan tutma 3.1.4. Təsvir və nəqli xarakterli inşalar yazır. Müşahidə etdiyi, eşitdiyi, oxuduğu hadisələr haqqında təsvir və nəqli xarakterli inşaların yazılması. Mətn, təsvir, nəqli, inşa 3.1.5. Sinif səviyyəsinə uyğun olaraq müəyyən edilən əməli yazılar (məktub, elan, anket, dəvətnamə) yazır. Sinif səviyyəsinə uyğun olaraq məktub, açıqca, elan, anket və dəvətnamənin yazılması. Əməli yazı, məktub, açıqca, elan, anket, dəvətnamə 4.1.1. Sait və samit səsləri xüsusiyyətlərinə görə fərqləndirir. Sözlərdə sait və samitlərin deyilişi ilə yazılışı arasındakı fərqin izah olunması, qoşasaitli və qoşasamitli sözlərin yazılışı və deyilişi ilə bağlı məqamların fərqləndirilməsi. “K” hərfinin ifadə etdiyi səslərin müəyyənləşdirilməsi, nümunələrlə ifadə edilməsi Sait, tələffüz, qoşasaitli və qoşasamitli sözlər, fərqləndirmə 4.1.2. Sözlərin böyük hərflə yazılışına dair qaydaları (bayramlar və tarixi günlər) məqamına Sözlərin böyük hərflə yazılışına dair qaydaların (bayramlar və tarixi günlər) mənimsənilməsi və Bayramlar, tarixi günlər sözlər uyğun tətbiq edir. məqamına uyğun tətbiq edilməsi. 4.1.3.Rast gəldiyi yeni sözlərin mənasını, yazılış və tələffüzünü müəyyənləşdirmək üçün lüğət və sorğu kitablarından istifadə edir. Mətndə rast gəldiyi yeni sözlərin mənasını, yazılış və tələffüzünü müəyyənləşdirmək üçün lüğət və sorğu kitablarından istifadə edilməsi. Sözlərin mənası, müəyyənləşdirmə, lüğət və sorğu kitabı, istifadə etmə 4.1.4. Qrammatik mənalarına görə (isim, sifət, fel, say) sözləri qruplaşdırır. Qrammatik mənalarına görə (isim, sifət, fel, say) sözlərin müəyyənləşdirilməsi, ad, əlamət, hərəkət və say bildirən sözlərin fərqləndirilməsi və qruplaşdırılması. Ad, əlamət, hərəkət və say bildirən sözlər, fərqləndirilmə, qruplaşdırma 4.1.5. Cümlənin formalaşmasında baş və ikinci dərəcəli üzvlərin rolunu sadə şəkildə izah edir. Cümlənin mübtəda və xəbər əsasında formalaşmasının, ikinci dərəcəli üzvlərin köməyi ilə genişlənməsinin izah edilməsi Mübtəda, xəbər və ikinci dərəcəli üzvlər, izah etmə 4.1.6. Cümlədə sözlərin düzgün ardıcıllığını müəyyən edir. Cümlədə söz sırasının müəyyənləşdirilməsi. Cümlə, söz sırası, müəyyənləşdirmə 4.1.7. Məqsəd və intonasiyanı dəyişməklə verilmiş cümləni müxtəlif məqamlarda işlədir. İntonasiyanı dəyişməklə nəqli cümlənin sual, nida, əmr cümləsi, sual, nida, əmr cümləsinin nəqli cümlə kimi işlədilməsi. Cümlə, nəqli, sual, əmr, nida cümləsi, intonasiya, işlətmə IV sinif 1.1.1. Dinlədiyi eyni məsələlər barədə müxtəlif fikirləri ümumiləşdirməklə yekun rəy bildirir. Müzakirə və debat zamanı dinlədiyi eyni məsələlər barədə müxtəlif fikirlərin analiz, sintez edilməsi, ümumiləşdirmələr aparmaqla yekun rəyin bildirilməsi. Müzakirə, debat, fikir, analiz, sintez edilmə, ümumiləşdirmə, rəy bildirmə 1.1.2. Dinlədiyi fikirləri əlavələri ilə inkişaf etdirir. Bilik və şəxsi təcrübəyə istinad etməklə dinlənilmiş fikirlərin əlavələrlə inkişaf etdirilməsi. Bilik, təcrübə, əlavə, inkişaf etdirmə 1.2.1. Müşahidə etdiyi, oxuduğu, eşitdiyi fakt və hadisələr haqqında kiçik təqdimatlar edir. Müşahidə etdiyi, oxuduğu, eşitdiyi hadisələr haqqında əldə etdiyi mənbələrdən istifadə etməklə məlumatın toplanılması və təqdimatın edilməsi. Hadisə, şifahi mətn, təqdimat, istifadə etmə 1.2.2. Dialoji mətnlər qurur və təqdimatlar edir. Nəsr və ya nəzm əsərinin dialoq formasına çevrilməsi və səhnələşdirilmiş şəkildə təqdim edilməsi. Nəsr, nəzm, təqdim etmə 1.2.3. Nitqini canlı və obrazlı etmək məqsədi ilə məzmuna müvafiq jest və mimikalardan istifadə Debat və müzakirələr zamanı nitqini canlı və obrazlı etmək məqsədi ilə müvafiq jest və İfadəli nitq, təqdimat, jest, mimika, istifadə etmə Yüklə 1,56 Mb. Dostları ilə paylaş:
|