Azərbaycan respublikasi məDƏNİYYƏt və turiZM
Yüklə 1,21 Mb. Pdf görüntüsü
|
22 ifadə etmək üçün müəllif yenə də rənglərdən istifadə edir. Rənglər hisslərin obrazı kimi özünü göstərir və əsərin daha canlı olmasını Ģərtləndirir.
hekayəsi də yazıçının uĢaqlara həsr etdiyi əsərlərindəndir. Gəlin bu hekayə ətrafında diskusiya aparaq. Hekayədəki rənglər nəyi ifadə edir? Əsərin qəhrəmanı haqqında fikirləriniz. Bu əsərin ―Bu dünyadan qatarlar gedər‖ hekayəsi ilə bənzərliyi nədədir?
uĢaqlıqla gəncliyin sərhəddində özünə də məlum olmayan hisslər keçirir. Çox sonralar ona məlum olur ki, bu hisslər Sədəf adlı qızı sevməsi ilə bağlıdır. Lakin müəllif bu hissləri mürgülü, yarıyuxulu uĢaqlıq dünyasının qurtarması kimi verir və onun rəng çalarlarını tapır. Allahverdi ilk eĢqə düĢən gündən rəngli yuxular görür. Bu yuxular gümüĢü, məxməri və narıncı rənglərlə doludur. Rəng obrazları Elçin Əfəndiyevin realist – romantik hekayələrində xüsusi bir xətt kimi nəzəri cəlb edir. Yazıçı hər bir rəngin ifadə etdiyi hissi vermək üçün məlum yolla getmir, özü yeni yollar axtarır və hər dəfə məqsədinə uyğun Ģəkildə ondan istifadə edir. Məsələn ‖ Bu dünyadan qatarlar keçər‖ hekayəsində sevinc hissilərini əks edən çəhrayı rənglə mənfi obraz yaradanda biz görürük ki, yazıçı rənglərin ifadə etdiyi təbii hissilərdən asılı qalmır, özü rənglərə təzə məna verir və bizi həmin mənaya inandıra bilir. ―GümüĢü, məxməri, narıncı‖ hekayəsində də rənglərin ifadə etdiyi təbii hisslər yazıçı üçün əsas olmur. Müəllif Allahverdinin qəlbində bir – birinə qarıĢan sevgi, qürrə, xudbinlik kimi hisslərin hamısını rənglər Ģəklində görə bilir. Elçin Əfəndiyevin hekayələrində ilk baxıĢda əhəmiyyətli olmayan detallar həlledici rol oynaya bilir, qəhrəmanın özünə məlum olmayan hisslərinin ifadəçisinə çevrilə bilir. II Oxucu: ―GümüĢü, narıncı, məxməri‖ hekayəsinin qəhrəmanı Allahverdi uĢaqlıq həyatının yuxulu günlərini keçirdir. Hətta yoldaĢı Sədəfin sevgi məktubu da Allahverdinin mürgülü hissilərini oyada bilməyib. Müəllif burada belə bir fikir söyləyir ki, gəncliyin ilk oyanıĢ çağlarında onun mürgülü həyatını pozmaq üçün bir təkan olmalıdır. Bəli, Allahverdi Sədəfin ona yazdığı sevgi məktubunu qətiyyən qiymətləndirə bilmir. Lakin kinooperatorun Sədəfi kinoya çəkmək istəməsi, bu barədə kənddə gedən söz-söhbətlər Allahverdini yuxulu uĢaqlıq günlərindən ayırır. Bu təkan onu uĢaqlıqdan gəncliyə keçməsinə kömək edir. Allahverdi Sədəfə yenidən baxa bilir və qızı sevdiyini yalnız bu hadisədən sonra özü üçün aydınlaĢdırır. Sonda kitabxanaçı diskussiyanı yekunlaşdırarkən Elçin Əfəndiyevin əsərlərinə konkret şəkildə fikrini bildirir:
23 Kitabxanaçı: Elçin Əfəndiyev ilk hekayələrindən həyata cəsarətlə müdaxilə edir. ĠĢdə və fəaliyyətdə, düĢüncə və münasibətdə, ailə və məiĢətdə baĢ verən nöqsanlarla barıĢmır. Humanizm və vətənpərvərliyi, xalq məhəbbətini zahiri əlamətlərdə axtaran, əslində milli hiss və qürurdan, daxili yetkinliklərdən məhrum olan, Füzuli ilə Vaqifi bir-birindən ayıra bilməyən ―qanlı oğlana‖ gülür. Elçin Əfəndiyev gənclərin narahat və yaradıcı axtarıĢlarından, onların romantik xəyal, arzu və düĢüncələrindən, məiĢətdən, ailə həyatından yazanda Ģirin söyləmə üsulu seçir, mənalı yumor lirizmə qarıĢır, surətin mündəricəsini sətiraltı qənaətlər tamamlayır. Əgər belə olmasaydı, nə ―BaladadaĢın ilk məhəbbəti‖, ―Toyuğun diri qalması‖, ―BaladadaĢın toy hamamı‖, nə də ―Bir görüĢün tarixçəsi‖ndə haqqın, iĢığın, gözəlliyin mövcudluğu, hətta bir çox hallarda təntənəsi barədə ürəkdən tikan çıxaran epizodlar və xallar olmazdı. Belə olmasaydı, BaladadaĢ, əli pulla, ―brilyant medalyon‖la oynayan Murada, on altı - on yeddi yaĢlı məsum Məsməxanım harınlamıĢ ―Qızıl AğadadaĢ‖a, həssas məktəbli Əbili ―çəhrayı qızlara‖, ―çəhrayı oğlanlara‖, sürücü Ağababa ―GümüĢ Malik‖ə qarĢı qoyulmazdı. Elçin Əfəndiyev həyatı, bədii obrazı dərindən düĢünür. Ġnsanı özünəməxsusluğu, daxili ziddiyyətləri ilə təsvir edir. Təkcə hekayələrində yox, povestlərində də geniĢ tərcümeyi - hal materialı vermir, portret yaradanda təfərrüata varmır. Rənglərlə, mükalimələrlə, bədii mahiyyətdən doğan haĢiyələrlə surətin mühiti, ömür yolu haqqında dolğun təsəvvür oyadır. Kitabxanada sevilən tədbirlərdən biri də rəsm müsabiqələridir. Bildiyimiz kimi Elçin Əfəndiyev bir-birindən maraqlı hekayələrin, povestlərin müəllifidir. Müsabiqə zamanı həmin hekayələrə, povestlərə uĢaqlar tərəfindən illüstrasiyalar çəkilməsi tapĢırılır. ġəkilərin hazırlanması üçün uĢaqlara iki həftə vaxt verilir. Bu vaxt ərzində oxucular həm Elçin Əfəndiyevin əsərlərini oxuyur, həm də oxuduqları və ən çox bəyəndikləri hekayəyə, povestə illüstrasiyalar çəkirlər. Ən gözəl məna kəsb edən rəsm iĢləri mükafatlandırılır. Həmçinin rəsm müsabiqələri üçün məktəblərarası yarıĢmalar da təĢkil etmək olar. Rəsm müsabiqələri ilə yanaĢı baĢqa müsabiqələrin də təĢkili mümkündür. Məsələn, uĢaqların ifasında Elçin Əfəndiyevin hekayələri, kinopovestləri səhnələĢdirilərək münsiflərə təqdim olunur .
Münsiflər heyəti kitabxana müdirindən, teatrımızın görkəmli nümayəndələrindən təĢkil edilir. Əsəri ən gözəl səhnələĢdirən uĢaqlardan ibarət komanda mükafatlandırılır. Kitabxanada keçiriləcək kütləvi tədbirlərin ən canlı və maraqlısı sual-cavab gecəsi və viktorinalardır. Sual-cavab gecələri və viktorinalar canlı söhbət və müsahibə Ģəklində keçirilir. Bu da oxucuları maraqlandıran sualların aydınlaĢdırılmasına xidmət edir. Tədbir zamanı suallar uĢaqlara paylanır. Ən çox
Yüklə 1,21 Mb. Dostları ilə paylaş:
|