Azərbaycan respublikasi təhs L naz rl y azərbaycan döVLƏt qt sad un vers tet
Yüklə 0,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
28 Levitt müəssisənin missiyasını onun məhsullarının alıcıların hansı tələbatlarını ödəməli olduğu və bunun üçün hansı funksiyalar yerinə yetirməli olduğu əsasında müəyyən edilməsini, R. Akoff isə müəssisənin missiyasını onun təyinatına dair ge- niş mənada formalaşdırılmış və uzunmüddətli perspektivə hesablanmış və bu biznesi oxşar bizneslərdən fərqləndirən bəyannamə kimi müəyyınləşdirilməsini təklif edirlər. Deməli, bu yanaşmaya görə müəssisə özünün missiyası ilə hansı fəaliyyət növü ilə məşğul olduğunu və ya olmağı nəzərdə tutduğunu, hansı istehlakçıların hansı tələbatlarını ödədiyini və ya ödəmək istədiyini, istehlakçılara hansı faydalar təklif etdiyini bəyan etmş olur.
kinci yanaşmanın müəllifləri olan A. Kempbell və K. Tovadey missiyanı müəssisənin a) təyinatını, yəni nə üçün mövcud olmasını və təklif edilən məhsuldan kimlərin faydalandığını, b) strategiyasını yəni, müəssisənin hansı bizneslə məşğul olduğunu və ya hansı bizneslə məşğul olmaq istəməsini, c) ümumi dəyərlər sisteminin, yəni müəssisənin ali rəhbərliyinin nələrə inanmasını və özünü necə aparmalı olduğunu və ç) davranış normalarının məcmusunu nəzərə almaqla daha geniş mənada müəyyən etməyi təklif edirlər. Beləliklə, müəssisənin missiyası dedikdə, onun təyinatı, nə ilə məşğul olması Müəssisənin missiyasının müıyyənləşdirilməsi Müəssisənin məqsədinin müəyyənləşdirilməsi Biznes portfelin təhlili Marketinqin strategiyasının hazırlanması Marketinqin strategiyasının realizasiyası Nəzarət Şə
SWOT-analiz
29 və ya nə ilə məşğul olmaq istəməsi, müəssisənin davranış üsulları və dəyərlər sistemi, alıcıların hansı tələbatlarını ödəməsi başa düşülür. Missiya anlayışının məzmunundan görünür ki, o müəssisənin istehsal etdiyi məhsul və ya məhsullarla, texnologiya ilə deyil bazarın, istehlakçıların tələbatına yönəldilir və onun əsasında müəyyən edilir. Müəssisənin missiyası müəyyənləşdirilərkən müəssisənin tarixi; xarici (ətraf) mühit amilləri; müəssisənin işgüzarlıq vərdişləri, bacarığı və imkanları; müəssisə- nin resursları və rəhbərliyin şəxsi keyfiyyəti və inamı nəzərə alınır: Müəssisənin məqsədinin müəyyənləşdirilməsi üçün müəssisə öz fəaliyyətinin SWOT–analizini həyata keçirir, yəni müəssisədən kənar ətraf mühitin yaratdığı imkan və təhlükələr, müəssisənin güclü və zəif tərəfləri müəyyənləşdirilir. SWOT-analiz matrisi müəssisənin bazar fəaliyyətinin diaqnostikasının ən vacib proseduru və marketinq strategiyasının hazırlanmasının formal metodikası olmaqla müəssisənin missiyasının formalaşdırılması ilə onun məqsəd və vəzifə- lərinin müəyyən edilməsinin aralıq mərhələsidir. Bu metodika müəssisənin prob- lemlərinin və idarəetmə situasiyasının qiymətləndirilməsinin ən effektli, əlyetərli və ucuz başa gələn üsuludur. O, aşağıdakı mərhələlərə uğyn olaraq aparılır. Birinci mərhələdə müəssisənin fəaliyyətinin marketinq auditi həyata keçirilir, onun güclü tərəfləri, məsələn yüksək iş təcrübəsinə və vərdişlərinə malik olan heyəti və zəif tərəfləri, məsələn, kommunikasiyada kəsilmələr müəyyən edilir. kinci mərhələdə müəssisənin fəaliyyət göstərdiyi mövcud və fəaliyyət göstər- mək istədiyi bazar (bazarlar) tədqiq edilir və onun imkanları, məsələn, genişlənmə imkanlarının yüksək olması və təhlükülər, məsələn, dövlətin əsassız müdaxiləsi qiymətləndirilir. Üçüncü mərhələdə isə müəssisənin güclü və zəif tərəflərinin və imkanların və təhlükələrin qiymətləndirilməsi nəticəsində əldə edilmiş məlumatlar bir cəvəldə yerləşdirilir və SWOT-təhlil həyata keçirilir. Müəssisənin imkan və təhlükələrinin, güclü və zəif tərələrinin kəsişmələrində müəssisənin güclü tərəflərindən istifadə edilməsinin və zəif tərələrinin neytralaşdı- rılması və ya aradan qaldırılmasının mümkün variantları yazılır.
30 SWOT-analiz müəssisənin bazar fəaliyyətinin effektli və effektsiz olmasının səbəblərini müəyyənləşdirməyə, onun öz biznesinin hansı istiqamətlərini inkişaf etdirməli olduğunu müəyyən etməyə və öz resurslarını seqmentlər üzrə bölüşdür- məyə imkan verir. Aparılmış təhlili əsasında müəssisənin marketinq strategiyası və ya müəssisənin biznesinin inkişafı hipotezləri hazırlanır. Hər bir müəssisə fəaliyyət göstərdiyi və ya fəaliyyət göstərməyi planlaşdırdığı bazar və bazarların seqmentləşdirməsinə orada formalaşmış situasiyanın hərtərəfli tədqiq edilməsi və yaranmış imkanların və qarşılaşa biləcəyi təhlükələrinin qiymətləndirilməsi ilə başlayır. Başqa sözlə desək, SWOT-analiz müəssisənin güclü və zəif tərəflərini, həmçinin potensial imkan və təhlükələrini aşkar etməyə və strukturlaşdırmağa imkan verir. Buna nail olmaq üçün müəssisənin menecerləri onun güclü və zəif tərəflərini bazarda yaranmış imkanlarla müqayisə etməlidirlər. Bu amillər arasındakı uyğunluğun səviyyəsində asılı olaraq müəssisə özünün inkişaf istiqamətləri və resurslarının seqmentlər üzrə bölüşdürməsinə dair qərar qəbul edir. Beləliklə, klassik SWOT-analiz müəssisənin fəaliyyətində güclü və zəif tərəf- lərin, həmçinin müəssisədən kənar mühitin yaratdığı təhlükə və əlverişli imkan- ların müəyyyən edilməsini və strateji baxımdan vacib rəqiblərə münasibətdə onların qiymətləndirilməsini nəzərdə tutur. Strateji planlaşdırmanın növbəti mərhələsində müəssisənin missiyasının əsa- sında onun məqsədi müəyyənləşdirilir. Çünki, missiya ümumi, deklarativ xarakter daşıdığından müəssisənin strategiyasının, ona nail olması üzrə tədbirlərin hazır- lanmasını çətinləşdirir. Buna görə də missiya detallaşdırılaraq konkret məqsədə (məqsədlərə) transformasiya edilir. Müəssisənin məqsədi qlobal məqsədə və bu məqsədə çatmağı təmin edən və ya konkret zaman kəsiyində müəssisənin nail olmaq istədiyi lokal məqsədlərə bölünür. Məqsəd müəssisənin konkret inkişaf istiqamətini müəyyən edir, imkan daxilində kəmiyyətcə, yəni rəqəmlərlə ifadə olunmalıdır ki, ona nail olunmasına nəzarət edilə bilinsin. Məsələn, «müəssisənin bazar payı 5%-dən 8%-ə çatdırılsın, yaxud satışın həcmi 15% artırılsın, yaxud avans edilmiş kapitala görə mənfəətlilik normasının 18%-ə çatması təmin edilsin»
Yüklə 0,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|