226
9. Yenə orada, səh. 35.
10. Katerino Zeno. Səfərnameha-ye veneziyan dər Ġran, səh. 256.
11. Tavernye, səh. 35-36.
12. Adam Oleari. Göstərilən əsəri, səh. 791.
13. Yenə orada, səh. 791. Lakin nədənsə, M. X. Heydərov Adam Oleariyə
əsaslanaraq hər bağlamanı 260 funt hesab etmiĢdir. Bax: M. X. Heydərov.
Göstərilən əsəri, səh. 48.
14. M. X. Heydərov. Göstərilən əsəri, səh. 48-50.
15. Yenə orada, səh. 49-50.
16. Tavernye, səh. 35.
17. ġarden, II cild, səh. 409.
18. «Övliya Çələbi səyahətnaməsi», II cild, səh. 254. ġəir - arpa deməkdir.
19. «Övliya Çələbi səyahətnaməsi», II cild, səh. 236-237; Adam Oleari.
Göstərilən əsəri, səh. 438.
20. Mehdi BehiĢtipur. Tarixçe-ye sənəti nəssasi dər Ġran, I cild, səh. 162.
21. QumaĢ - parça və ya ondan hazırlanmıĢ paltara deyilirdi.
22. Darai-sadə taftaya oxĢayır və xalis ipəkdən hazırlanan parçaya deyilirdi.
Bax: Tavernye, səh. 121.
23. М. В. Фехнер. Торговля Русского государства со странами Востока в
XVI в. М., 1956, səh. 73; F. M. Əliyev. XVIII əsrin birinci yarısında
Azərbaycanda ticarət, Bakı, 1964, səh. 81-84. q. 24. Zəki Məhəmməd Həsən.
Tarix-i sənaye-e Ġran bəd əz islam, tərcome-ye Məhəmməd Əli Xəlili, Tehran,
1320 Ģ., (1941), səh. 244-245; (sonralar: Zəki Məhəmməd Həsən. Göstərilən
əsəri). .25. «Təzkire-ye Ģah Təhmasib», səh. 16; «Xülasət-ət-təvarix», Tehran
nüsxəsi, vər. 133.
26. «Övliya Çələbi səyahətnaməsi», II cild, səh. 254; M. X. Heydərov.
Göstərilən əsəri, səh. 51, 61. .27. ġarden, II cild, səh. 409.
28. Yenə orada.
29. M. F. Fexner. Göstərilən əsəri, səh. 73-74.
30. Sadiqibəy ƏfĢar. Məcmə-ül-xəvass, səh. 283.
31. «Tarix-i Abbasi», vər. 334; Mehdi BehiĢtipur. Göstərilən əsəri, səh. 163.
32. Əjabad - Təbrizin Alaqapı məhəlləsində yerləĢirdi. Bax: «Rovzat-ül-cinan»,
I cild, səh. 115.
33. Əli Müəyyid Sabiti. Əsnad və nameha-ye tarixi əz əvayele dovreha-ye
eslami ta əvaxere Səfəvi, Tehran, 1342 Ģəmsi, səh. 204; (sonralar: Əli Müəyyid
Sabiti. Göstərilən əsəri); М. X. Гейдаров. Об одном уникальном документе
1355 года по социальным отношениям в городском ремесле
Азербайджана. «ДАН Азерб. ССР», т. XXXVI, № 7, 1980, стр. 85-88
(Qeyd etmək lazımdır ki, həmin sənəd bilavasitə Təbrizə aiddir).
34. Zəki Məhəmməd Həsən. Göstərilən əsəri, səh. 244.
35. M. X. Heydərov. Göstərilən əsəri, səh. 66.
227
36. S. Kristen Vilson. Tarix-i sənaye-e Ġran. Abdulla Fəryarın fars dilinə
tərcüməsi, Tehran, 1317 Ģəmsi (1938), səh. 210.
37. Л. Керимов. К изучению азербайджанского коврового искусства. «Ис-
кусство Азербайджана», т, VI. Баку, 1959, стр. 68-69; K. Əliyeva.
Azərbaycan xalçaları dünya muzeylərində. «Mədəni maarif iĢi» jurnalı, 1972,
№ 1, səh. 21-22; Əli Sami. Bafəndəki və bafteha-ye Ġrani «Bərrəsiha-ye tarixi»,
1349 Ģ., № 4, səh. 45-46.
38. Ġran alimi Mənsur Vərzi həmin xalının Təbrizdə toxunulmadığını
bildirmiĢdir. Bax: Mənsur Vərzi. Honər və sənət-e qali dər Ġran, Tehran, 1350
(1971), səh. 61.
39. Əli Sami. Göstərilən əsəri, səh. 46. Qeyd: 1887-ci ildə Seqler adlı bir ingilis
beĢ min manata Ərdəbilin ġah Səfi məqbərəsindən XV əsrə aid dörd xalı alıb
aparmıĢdı. Bax: «KəĢkül» qəzeti, № 57, 16 oktyabr, 1887-ci il.
40. Əli Sami. Göstərilən əsəri, səh. 49-51.
41. Yenə orada.
Qeyd: XVI əsrdə Təbrizdə toxunmuĢ xalı və xalçaların nümunələrinə indi də
Parisin Ġncəsənət Muzeyində, Liven Toxuculuq Muzeyində, doktor ƏlipaĢa
Ġbrahimin kolleksiyasında təsadüf olunur. Bax: Zəki Məhəmməd Həsən.
Göstərilən əsəri, səh. 326, Ģəkil, № 62-64.
42. Чиованни Баттисти. Путешественники об Азербайджане, т., II,
АЕАТИЕА, инв. № 4745, səh. 68.
43. Tavernye bu kimi karxanalarda zərli ipək və yundan əla xalı və xalçalar
toxunduğunu bildirir. Tavernye, səh. 571.
44. «Səfərname-ye Sanson», səh. 191.
45. «Tarix-i aləm aray-i Abbasi», I cild, səh. 102.
46. Pol Luka. Göstərilən əsəri, səh. 271.
47. «Səfərname-ye Cemelli Karyeri», səh. 21, 149.
48. Yenə orada, səh. 36.
49. M. X. Heydərov. Göstərilən əsəri, səh. 77.
50. «Nuzhət əl-qülub», səh. 102.
51. Tavernye. Göstərilən əsəri, səh. 364.
52. ġarden, II cild, səh. 411.
53. Tavernye, səh. 664.
54. Anonim tacir. Səfərnameha-ye veneziyan dər Ġran, səh. 429; Ancolello.
Səfərnameha-ye veneziyan dər Ġran, səh. 324.
55. Tavernye, səh. 364.
56. M. X. Heydərov. Göstərilən əsəri, səh. 75-77.
57. Tavernye, səh. 364; Adam Oleari, səh. 760.
58. Barbaro. Səfərnameha-ye veneziyan dər Ġran, səh. 76.
59. Yenə orada.
60. Yenə orada.
228
61. Bax: ġəhabəddin Təkindağ. Yavuzun Ġran səfəri. Ġstambul Universitesi
fakultesi tarix dərgisi, Ġstambul, 1968, səh. 72. (türk dilində).
62. «Rovzat-ül-cinan», II cild, səh. 53, 167, 197, 200.
63. «Vəqfname-ye Zəhirəddin». Bax: Əbdüləli Karəng, Asare bastani-ye
Azərbaycan, I cild, səh. 375.
64. «Don juane-Ġrani», səh. 73.
65. А. М. Беленицкий. О появлении и распространении огнестрельного
оружия в Средней Азии и Иране в XIV-XVI веках. «Изв. Таджикского
филиала АН СССР», 1949, № 15, стр. 21-23.
(sonralar: А. М. Беленицкий. О появлении...)
66. Persian in AD 1478-1490. An abridged translation of Fadlullah b. Ruzbihan
Khunjis. Tarikh-i alam ara-yi Amini. By V.Minorsky, London. 1957, p. 116.
М. X. Гейдаров. О времени появления производства огнестрельного
оружия в Азербайджане. Тезисы секционных докладов V Закавказской
конференции по истории науки, посвященной 60-лeтию Великой
Октябрьской социалистической революции. Баку, 9-10 июня 1977, Баку,
1977, стр. 107.
67. Vəssaf köĢkəncor formasında yazmıĢdır. Bax: «Tarix-i Vəssaf», səh. 554.
68. А. М. Беленицкий. О появлении... səh. 22-23.
69. «Bürhane-qate», səh. 148, 166.
70. А. М. Беленицкий. О появлении... səh. 22.
71. «Tarix-i Vəssaf», səh. 554.
Qeyd: «Tarix-i Vəssaf» əsərinin 554-cü səhifəsində «top» sözünə təsadüf
edirik. (əslində burada «top» deyil, «toy» kəlməsidir ki, katib səhv olaraq
«tuyha» əvəzinə «tubha» yazmıĢdır. Mənası isə belədir: «Rəcəb ayının
ortalarında toy və Ģənlikdən sonra Ģeypurları toplayıb, Səncarana doğru getdi».
Bax: «Tarix-i Vəssaf, səh. 554.
72. Cüveyni. Tarix-i cahanquĢay,. I cild, səh. 138; III cild, səh. 131-135.
73. «Bürhane-qate», səh. 35.
«Tire çərx-havai tir kimi dəmirdən düzəldirlər və içərisinə barıt doldurub od
vururlar. Hindistanda ona «ban» deyirlər».
74. Nizaməddin ġami. Zəfərnamə, II cild, Praqa, 1956, səh. 101.
75. А. М. Беленицкий. О появлении... səh. 259.
76. «Bürhane-qate», səh. 259.
77. DövlətĢah Səmərqəndi. Təzkirət-üĢ-Ģüəra, London, 1901, səh. 535. А.
М. Беленицкий. О появлении... səh. 25-26.
78. Qazi Əhməd Qumi. Xülasət-ət-təvarix, vər. 158 a.
79. «Əfzəl-ət-təvarix», vər. 1666. Bargiri qalası hazırda Türkiyə ərazisindədir.
80. Qazi Əhməd Qumi. Xülasət-ət-təvarix, Berlin nüsxəsi, vər 250 a.
81. Yenə orada.
82. «Bürhane-qate», səh. 233.
Dostları ilə paylaş: |