Azərbaycan
Yüklə 483,77 Kb. Pdf görüntüsü
|
AZS 754-2013 2
2 NORMATİV İSTİNADLAR Bu standartda aşağıdakı beynəlxalq standartlara istinadlardan istifadə edilmişdir: ГОСT 7.0-99 İnformasiya, kitabxana və nəşriyyat işləri üzrə standartlar sistemi. Kitabxana- informasiya fəaliyyəti, biblioqrafiya. Terminlər və onların təyinatı. ГОСT 7.4-95 İnformasiya, kitabxana və nəşriyyat işləri üzrə standartlar sistemi. Nəşr. Buraxılış məlumatları. ГОСT 7.5-98 İnformasiya, kitabxana və nəşriyyat işləri üzrə standartlar sistemi. Jurnallar, məcmuələr, informasiya nəşrləri. Çap edilmiş materialların nəşriyyat tərtibatı. ГОСT 7.11-78 İnformasiya, kitabxana və nəşriyyat işləri üzrə standartlar sistemi. Biblioqrafik təsvirdə Avropa dillərində söz və söz birləşmələrinin ixtisarı. ГОСT 7.12-93 İnformasiya, kitabxana və nəşriyyat işləri üzrə standartlar sistemi. Biblioqrafik yazı. Rus dilində sözlərin ixtisarı. Ümumi qaydalar və tələblər. ГОСT 7.59-2003 İnformasiya, kitabxana və nəşriyyat işləri üzrə standartlar sistemi. Sənədlərin indeksləşdirilməsi. Sistemləşdirmə və predmetləşməyə ümumi tələblər. ГОСT 7.76-96 İnformasiya, kitabxana və nəşriyyat işləri üzrə standartlar sistemi. Sənəd fondunun komplektləşdirilməsi. Biblioqrafiyalaşdırma. Kataloqlaşdırma. Terminlər və təriflər. ГОСT 7.80-2000 İnformasiya, kitabxana və nəşriyyat işləri üzrə standartlar sistemi. Biblioqrafik yazı. Başlıq.Ümumi tələblər və tərtibi qaydaları. ГОСT 7.82-2001 İnformasiya, kitabxana və nəşriyyat işləri üzrə standartlar sistemi. Biblioqrafik yazı. Elektron resursların biblioqrafik təsviri. Ümumi tələblər və tərtibi qaydaları
AZS 754-2013 3
3 TERMİNLƏR VƏ ONLARIN TƏYİNATI Bu standartda ГОСT 7.0, ГОСT 7.76, ГОСT 7.83 standartlarında müəyyən ed ilmiş terminlər tətbiq edilir. 4 ÜMUMİ MÜDDƏALAR 4.1 Biblioqrafi k təsvir sənəd haqqında biblioqrafik məlumatları əks etdirir. Bu məlumatlar sahə və ünsürlərin tamlığını və ardıcıllığını təyin edən, sənədlərin ümumi əlamətlərinin eyniləşdirilməsi üçün nəzərdə tutulan müəyyən qaydalar üzrə göstərilir. Biblioqrafi k təsvir biblioqrafik yazının əsas hissəsini təşkil edir. Biblioqrafik yazıya həmçinin təsvirin başlığı, indeksləşdirmə terminləri (təsnifləşdirmə indeksi və predme t rubrikaları), annotasiya (referat), sənədin mühafizə şifrəsi, əlavə biblioqrafik yazılar haqqında məlumatlar, sənədin emalının sonuncu tarixi, xidməti xarakterli məlumatlar aid edilə bilər. k yazının başlığının nizama salınması QOST 7.80-0, təsnifləşdirmə inde kslərinin və predmet rubrikalarının formalaşması QOST 7.59-a, annotasiya və referatın tərtib edilməsi QOST 7. 9-a əsaslanır. 4.2 Biblioqrafi k təsvirin tərtib edilməsinin obyektini bütün dərc edilən sənəd növləri (həmçinin deponizə edilmiş nəşrlər) və müxtəlif daşıyıcılarda dərc edilməmiş sənədlər - kitablar, seriyalı və digər nəşri davam edən resurslar, notlar, kartoqrafik və audiovizual sənədlər, təsviri incəsənət, normativ-texniki sənədlər, mikrofilmlər, elektron inform asiya resursları, digər üçölçülü süni və təbii obyektlər; sənədlərin tərkib hissəsi, eyni tipli və müxtəlif tipli sənədlər qrupu təşkil edir. 4.2.1 Təsvir obyektinə görə bir hissədən (bir hissəli obyektlər), iki və daha artıq hissədən (çox hissəli obyektlər) ibarət ola bilər. Birhissəli obyekt - bir sənəd və ya bir fiziki daşıyıcıda çoxhissəli sənədin ayrıca fiziki vahidi: bircildli sənəd və ya çoxcildli sənədin ayrıca cildi (buraxılışı), seriyalı və digər ardı davam edən resursun komplekt sənədinin ayrıca komponenti (tərkib hissəsi). AZS 754-2013 4
Çoxhissəli obyekt - eyni tipli və ya müxtəlif fiziki daşıyıcılarda ayrıca fıziki vahidlərin ümumi məcmusundan ibarət olan sənəd, çoxcildli sənəd, komplekt sənəd, seriyalı və ya digər ardı davam edən resurs. 4. 2.2 Obyekt, həmçinin, bir hissəli sənədin tərkib hissəsi və ya çoxhissəli sənədin vahidi ola bilər. 4.3 Təsvirin quruluşundan asılı olaraq birsəviyyəli və çoxsəviyyəli biblioqrafik təsvirlər müəyyən edilir. 4.3.1 Birsəviyyəli təsvir bir səviyyədən ibarətdir. Bu təsvir bir hissəli sənədə, tamamlanmış çoxhissəli sənədə. ümumilikdə, ayrıca fıziki vahidə, həmçinin də çoxhissəli sənədin bir qrup fıziki vahidinə tərtib edilə bilər. (bax bölmə 5) 4.3.2 Çoxsəviyyəli təsvir iki və daha artıq səviyyədən ibarətdir. Bu təsvir çoxhissəli sənədə (çoxcildli və ya komplekt sənədə ümumilikdə, seriyalı və ya digər ardı davam edən resursa ümumilikdə), yaxud ayrıca fıziki vahidə, həmçinin çoxhissəli sənədin bir qrup fıziki vahidinə, çoxcildli sənədin bir və yaxud bir neçə cildinə (buraxılış. nömrə, hissə), komplekt sənədə, seriyalı və ya ardı davam edən resursa tərtib edilə bilər. (bax bölmə 6) 4.4 Biblioqrafi k təsvirin tərkibinə aşağıdakı sahələr daxildir: 1- Sərlövhə və məsuliyyətlik haqqında məlumat sahəsi; 2- Nəşr sahəsi; 3- Xüsusi məlumatlar sahəsi; 4- Buraxılış məlumatları sahəsi; 5-Fiziki xarakte ristika sahəsi; 6- Seriya sahəsi; 7- Qeyd sahəsi; 8- Standart nömrə (və ya onun alternativi) və əldə olunma şərtləri sahəsi. 4.5 Təsvirin sahələri məcburi və fakultativ ünsürlərdən ibarətdir. Təsvirdə yalnız məcburi ünsürlər yaxud məcburi və fakultativ ünsürlər tətbiq edilə bilər. 4.5.1 Məcburi ünsürlər sənəd haqqında əsas məlumatları əks etdirir. Onlar istənilən təsvirdə tətbiq edilir. Yüklə 483,77 Kb. Dostları ilə paylaş:
|