35
Cədvəl 2-3. 2001-2008-ci illər ərzində Azərbaycanda bərabərsizlik səviyyəsi azalmıĢdır
Bölgünün sonuncu
yarısı
Bölgünün yuxarı
yarısı
Rüblərarası
səviyyə
Qalıq
Total
p25/p10 p50/p25 p75/p50 p90/p50
p75/p25
p90/p10
Cini
2008
1.33
1.39
1.42
2.04
1.97
3.75
0.310
2001
1.38
1.43
1.52
2.33
2.17
4.62
0.365
Şəhər
2008
1.37
1.40
1.47
2.11
2.06
4.05
0.326
2001
1.34
1.39
1.58
2.60
2.19
4.83
0.397
Kənd
2008
1.30
1.34
1.39
1.88
1.86
3.28
0.276
2001
1.44
1.41
1.46
2.09
2.06
4.25
0.323
Mənbə: EBM 2001 və YSQS 2008
C.
Ġstehlak və xərc strukturu
2000-ci illər ərzində Azərbaycanda istehlakın strukturunda əhəmiyyətli dəyiĢiklik baĢ
vermiĢdir
2.15
2000-ci illər ərzində istehlakın strukturu əhəmiyyətli dərəcədə dəyişmişdir. 2001-2008-
ci illər arasında ərzaq məhsullarının ev təsərrüfatlarının istehlakındakı payı əhəmiyyətli dərəcədə
azalmıĢdır. 2001-ci ildə ev təsərrüfatlarının ümumu istehlakında ərzaq məhsullarının payı
təqribən 75% təĢkil etmiĢdir ki, bu da 2008-ci ildə qeydə alınan 56%-dən əhəmiyyətli dərəcədə
yüksək olmuĢdur (Diaqram 2-8). 2001-ci ildə ən varlı desildən olan əhali qrupunun istehlak
xərclərinin 65%-ə, ən yoxsul desildən olanların isə 80%-ə yaxın hissəsini təĢkil edirdi. Yeddi il
sonra müvafiq göstərici kəskin Ģəkildə azalaraq ən varlı desildən olan insanlar üçün 37%, ən
yoxsul desildən olan Ģəxslər üçün isə 66%-dən də aĢağı olmuĢdur.
2.16
2000-ci illərdə ərzaq xərcləri azalmaqla yanaşı, zəruri qeyri-ərzaq məhsul və xidmətlər
üzrə xərclər yüksəlmişdir. Xüsusilə cəmiyyətin daha yoxsul əhali qrupu arasında kommunal
xərcləri kifayət qədər yüksəlmiĢdir. Eyni sözləri uzunmüddətli istehlak malları haqqında da
söyləmək olar (Diaqram 2-9). 2001-2008-ci illər arasında səhiyyə və təhsil üzrə Ģəxsi xərclər
kifayət qədər yüksəlmiĢdir. Hal-hazırda, səhiyyə xərclərinin ev təsərrüfatlarının ümumi
xərclərindəki payı 10% təĢkil edir. 2001-ci ildə isə müvafiq göstərici 2%-dən az olmuĢdur. 2001-
ci il ilə müqayisədə 2008-ci ildə ev təsərrüfatlarının ərzaq (eləcə də, qeyri-ərzaq) məhsulları üçün
ayırdıqları resursların nisbətində böyük fərqlər qeydə alınmıĢdır. Daha yoxsul əhali vəsaitlərinin
nisbətən çox hissəsini kommunal xərclərə yönəltdiyi halda, daha varlı Ģəxslər uzunmüddətli
istehlak məhsullarına, təhsil və səhiyyə xərclərinə daha çox vəsait sərf etmiĢdir. Bu əhalinin
ümumi yaĢayıĢ səviyyəsinin yüksəlməsində öz əksini tapmaqla yanaĢı ölkənin inkiĢaf səviyyəsi
ilə uyğunluq təĢkil edir.