Azərbaycanda multikulturaliZM

A z ə r b a y c a n d a   m u l t i k u l t u r a l i z m  

42 

 

müraciəti;  Moskva  və  Ümumrusiya  Patriarxı  II  Aleksinin  konfrans  iĢtirakçı-

larına  müraciəti;  Ümumgürcüstan  Katolikos  Patriarxı  II  Ġliyanın  konfrans 

iĢtirakçılarına  müraciəti;  Dağıstan  Respublikasının  Prezidenti  Muxu  Əliyevin 

konfrans iĢtirakçılarına müraciəti; Səudiyyə Ərəbistanı Krallığının, Ġslam ĠĢləri, 

Vəqflər,  ÇağırıĢ  və  ĠrĢad  naziri  Saleh  bin  Əbdüləziz  bin  Məhəmməd  ƏĢ-

ġeyxin  məktubu;  Misir  Ərəb  Respublikasının  Vəqf  iĢləri  naziri  Dr.  Mahmud 

Həmdi  Zaqzuqun  məktubu;  Çin-Azərbaycan  Dostluq  Cəmiyyətinin  sədri, 

Çinin  Azərbaycandakı  sabiq  səfiri  Ley  Ġnçenin  məktubu;  Hidayət  Orucov. 

AçılıĢ  sözü;  Qafqaz  Müsəlmanları  Ġdarəsinin  sədri  ġeyxülislam  AllahĢükür 

PaĢazadənin  çıxıĢı;  Türkiyə  Respublikası  Diyanət  iĢləri  baĢqanının  müavini 

Ġzzət  Ərin  çıxıĢı;  Ġran  Ġslam  Respublikası  Məzhəblərarası  YaxınlaĢma 

Komitəsinin rəhbəri Ayətullah ġeyx Məhəmməd Əli Təsxirinin çıxıĢı; Dağıs-

tan  Respublikasının  Milli  Siyasət,  Ġnformasiya  və  Xarici  Əlaqələr  naziri 

Eduard  Urazayevin  çıxıĢı;  Azərbaycan  Dağ  yəhudiləri  dini  icmasının  sədri 

Semyon Ġxiilovun çıxıĢı; Rus Pravoslav Kilsəsinin Bakı və Xəzəryanı Yeparxi-

yasının  yepiskopu  Aleksandr  ĠĢein.  Tolerantlıq  -  Azərbaycanın  milli-mənəvi 

dəyəridir;  Ġslam  Konfransı  TəĢkilatının  Ġslam  Tarixi,  Mədəniyyəti  və 

Ġncəsənətini  AraĢdırmalar  Mərkəzinin  rəhbəri  Xalid  Erən.  Ġslam  ölkələri  ara-

sında  əlaqələrin  inkiĢafında  din  və  mədəniyyətin  rolu;  Müqəddəs  Taxt-Tacın 

(Vatikan)  Azərbaycandakı  apostolik  nunsisi  Kladio  Qudjerotti.  Roma 

Papasının  Bakıya  səfəri  müstəvisində  Heydər  Əliyevin  dinə  baxıĢı;  Türkiyə 

Respublikasının  Azərbaycandakı  səfiri  Hüseyn  Avni  Karslıoğlunun  çıxıĢı; 

Rusiya  Federasiyasının  Azərbaycandakı  səfiri  Vasili  Ġstratovun  çıxıĢı; 

Səudiyyə  Ərəbistanı  Krallığının  Azərbaycandakı  səfiri  Əli  Həsən  Əhməd 

Cəfərin çıxıĢı; Ġran Ġslam Respublikasının Azərbaycandakı səfiri Nasir Həmidi 

Zarenin çıxıĢı; Hidayət Orucov. Heydər Əliyev və Azərbaycanda din siyasəti: 

gerçəkliklər  və  perspektivlər  (Əsas  məruzə);  Əli  Əhmədov.  Müasir  Azərbay-

canda din və siyasət: qarĢılıqlı təsir, yaxud yanaĢı yaĢama; Elmira Süleymano-

va.  Din  və  insan  hüquqları;  Təyyar  Altıkulac.  Dövlətçiliyimizin  möhkəmlən-

məsində  dini  dəyərlərin  rolu;  Hicran  Hüseynova.  Azərbaycanda  dövlət  ailə 

siyasəti və Ġslamda ailə münasibətləri; Vasim Məmmədəliyev. Heydər Əliyev 

və  milli-mənəvi  dəyərlərimiz;  Yohannes  Launhardt;  Robert  Mobili.  Alban 

kilsəsi və udilərin milli-dinı abidələrinin bərpası; Cəlal Ərbay. Heydər Əliyev 

və  dövlət-din  münasibətlərində  Azərbaycan  modeli;  Ceyhun  Məmmədov. 

Azərbaycanda  dini  dözümlülük  ənənələrinin  bərqərar  olmasında  Heydər 

Əliyevin rolu; Səlahəddin Eyyubov. Dinlərarası münasibətlər – yeni yanaĢma-

ların zəruriliyi; Musa Quluzadə. Heydər Əliyev və Azərbaycanda milli-mənəvi 

dəyərlərə qayıdıĢ; Məmmədəli BabaĢlı. QloballaĢma prosesi və Azərbaycanda 

dövlət-din  münasibətləri;  Mübariz  Yusifov.  Quran  ümumbəĢəri  kitab  kimi; 

Əsədulla  Qurbanov.  Heydər  Əliyev  müstəqil  Azərbaycanda  islamĢünaslıq 

elminin  banisidir;  Qəmər  Cavadlı.  Dövlətçilik,  dini  dəyərlər  və  KĠV;  Samir 

---

B i b l i o q r a f i y a  

43 

 

PiĢnamazzadə.  Tolerantlıq  Azərbaycanın  milli-mənəvi  sərvətidir;  Ġradə  Zər-

qanayeva.  Heydər  Əliyev  və  milli-mənəvi  dəyərlərə  sədaqət;  Ramin  Əliyev. 

Dövlətçiliyimizin möhkəmlənməsində dini dəyərlərin rolu;  Mətanət ġahəliye-

va.  Azərbaycanda  dini  dözümlülük  ənənələrinin  bərqərar  olmasında  və  möh-

kəmlənməsində  Heydər  Əliyevin  rolu;  Xəlil  Əliyev.  Heydər  Əliyev  və  Gəncə 

Ģəhərində  milli-dini  abidələrin  bərpası;  Ġradə  Hüseynova.  Heydər  Əliyev  irsi 

və  Qafqazda  sülh  prosesi:  əsas  prioritet  istiqamətlər  və  perspektivlər;  Saffet 

Kösə. Dini tolerantlıq və Azərbaycanda tolerantlığın yaranmasında ümummilli 

lider  Heydər  Əliyevin  rolu;  Liya  Samuel  (ġamailova).  Tolerantlıq  Azərbay-

canın  milli  dəyəri  və  sərvətidir;  Mircəfər  Həsənov.  Heydər  Əliyev  və  gənc 

nəslin  milli-mənəvi  ruhda  tərbiyəsi;  Lalə  Mövsümova.  Müasir  Azərbaycanda 

dövlət-din  münasibətlərində  Heydər  Əliyev  fenomeni;  Abdullah  Kahraman. 

Din və qanunçuluq, yaxud din-hüquq münasibətləri; Boris Simanduyev. Azər-

baycanda  dini  dözümlülük  ənənələrinin  bərqərar  olmasında  və  möhkəmlənmə-

sində  Heydər  Əliyevin  rolu;  Yasin  Qaraməmmədli.  Heydər  Əliyevin  siyasi-

diplomatik  irsi:  din  və  sivilizasiyaların  qaĢıdurmasından  dialoqa  və  ittifaqa; 

Yevgeni Kojokin;Yaqut PaĢayeva. Heydər Əliyev Ġslam və incəsənət haqqın-

da  (bəzi  mülahizələrimiz);  Ömər  Aslan.  Birlikdə  yaĢamaqda  qardaĢlığın  rolu 

və Quranın qardaĢlıq anlayıĢı; Gündüz Ġsmayılov. Ġslam – terrorizmə və zora-

kılığa qarĢı mənəvi dəyərlər sistemi; Məcid Ət-Türki; Nəriminə Salmanova. 

Dini  dəyərlərin  dövlətçiliyin  qorunmasında  və  möhkəmlənməsində  rolu;  Akif 

Nəzərov. Heydər Əliyev və gəncliyin mənəvi tərbiyəsi; Hacı Xədicə Babaye-

va.  Heydər  Əliyevin  irsində  islam  əxlaqı  ilə  ümumbəĢəri  dəyərlərin  vəhdəti; 

Həsənağa  Məmmədli.  QloballaĢma  dövründə  dövlət-din  münasibətləri:  Azər-

baycan  modelinin  təbliğinin  zəruriliyi;  Arifə  Məmmədova.  Heydər  Əliyev  və 

Azərbaycanda  milli-mənəvi  dəyərlərə  qayıdıĢ;  Əllamə  Ġnayət  Əli  ġakir; 

Tamara Hümbətova. Azərbaycanda dini tolerantlığın bərqərar olması və möh-

kəmləndirilməsi; Vaqif Piriyev. XIII əsrin ikinci yarısında Ġslam dininin zəiflə-

məsində erməni amili; Rauf Məmmədov. Dövlətçiliyimizin möhkəmlənməsin-

də dini dəyərlərin rolu; Rəna Mirzəzadə. Dinlər gender müstəvisində;  Mahir 

Bayramov.  Azərbaycan  aĢıq  ədəbiyyatı  xalqımızın  dini-mənəvi  tolerantlıq 

sərvəti kimi; Beynəlxalq konfransın qətnaməsi; Beynəlxalq konfransın iĢtirakçı-

larının  Azərbaycan  Respublikasının  Prezidenti  Ġlham  Əliyevə  müraciəti;  Bey-

nəlxalq konfransın iĢtirakçılarının BMT, YUNESKO, Avropa ġurası, ATƏT və 

Ġslam Konfransı TəĢkilatına müraciəti; Hidayət Orucov. Yekun nitqi. 

 

2008 

183.

 

Kurucan,  A.  Ġslamda  dialoq  və  tolerantlıq:  [dialoqun  təməlləri]  /Ahmet 

Kurucan; tərc. Q.Ocaqlı; bədii red. R.Bayramoğlu.- Bakı: Xəzər, 2008.- 117 s. 

 

 

---