Azərbaycanın böyük şairi Xəlil Rzanın bizim xalqın mədəniyyətinin inkişafında böyük
Yüklə 2,49 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- XƏLİL RZA ULUTÜRK
- BİZİM ƏLLƏRİMİZ
- POEZİYANIN TƏNQİDİ
- İNSAN SƏADƏTİ
- DOĞMA BİRLİK
- MƏZAR KİTABƏSİ
496 XƏLİL RZA ULUTÜRK SEÇİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ BÖYÜK DÖYÜŞ Sən böyük döyüşə yola düşərkən Bəlkə eşitmisən bir pəncərədən Hərdən axıb gələn royal səsini. Qızın ağ əlləri, yaxud kişinin Qüvvətli əlləri ahəstə, həzin, Qəmli bir təranə ötdüyü anda, Durub uşaqlığın göz qabağında. Durub göz önündə birinci sevgin, Əllərin yetməyən böyük diləklər, Sənə qaytarılan solubsaralmış Yasəmən budağı. Daşa çırpılan, Tapdanmış ürəyin. Açıb ağzını Yağışın altında qulaq asmısan, Birdən duymusan ki, tələsmək gərək. Gedir başqaları burulub tini, Uzaqda az qala gözdən itirlər. Yüyrək addımlarla düşmüsən yola. Bu vaxt duymusanmı: birinci sevgin, Əllərin yetməyən böyük diləklər, Sənə qaytarılan solubsaralmış Yasəmən budağı, daşa çırpılan, Tapdanmış ürəyin.... hər bir diləyin Təpədən dırnağa yaraqlanaraq Səninlə yanbayan gedir döyüşə. 497 BİZİM ƏLLƏRİMİZ Bizim əllərimiz gör nə qədər əllər sıxıb. İşdir, namərdlik etsək, İti almaza bənzər işıqlı xatirələr ovcumuzu doğrayar. Borcumuzu ödəsək, genişlənər ovcumuz, Nəsə bir bütövlük, təmizlik duyar. Elə bil tutarıq əllərimizdə bütün Yer kürəsini.
Ey şairlər, deyin siz neçin veyillənirsiz? Atılın küçələrə, qalxın avtobuslara, dırmaşın qatarlara! Şeir oxuyun və baxın Maşinistin gülüşü görün necə gül açır Kömür tozu içində ağappaq güllər kimi. Haydı, çıxın bazara. Üfunət, basabas, hayküy içində Sizin şeirinizi bəyənib gülsə O kişi sifətli, ər təbiətli üzü bir az çopur, taxta başmaqlı Qüdrətli qadın. Əgər o, bəyənsə bir şeirinizi, Demək, əbəs deyil yaşamağınız. Onun üç balası öldürülübdür. O, burnu selikli şeircikləri əsla dinləməz. Taxın caynaqları ayağınıza,
498 XƏLİL RZA ULUTÜRK SEÇİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ Dırmaşın teleqraf dirəklərinə. Bir daha, bir daha şeirlər qoşun, Köksünüz altında döyünsün dəniz. Alıb əlinizə ürəyinizi, Sıxın ovcunuzda papağınız tək. Açılan sabahı salamlayın siz! İNSAN SƏADƏTİ Əllərim göylərə yetmədiyindən Bəzən ağlayardım uşaq vaxtı mən. Həsrətlə baxardım ağ ulduzlara. Sonralar, görünür, şöhrəti sevdim. Didib çeynəyərək barmaqlarımı, Uzun gecələri kirpik çalmadım. Düşündüm: yəqin ki, ömrüm boyu mən Bu cür alçaldılıb təhqir olunmuş halda qalacağam. İndisə yüzyüz, Minmin, milyonmilyon qardaşlar ilə Döyüşə gedirəm eyni cərgədə. İndi mən xoşbəxtəm! DOĞMA BİRLİK Dünyanın yaranması hələ çatmayıb başa, Onu başa çatdırır şairlərlə fəhlələr gündəlik zəhmətilə.
499 GENİŞ YOL Uzun qış gecələri səni çox düşünmüşəm, Yol çadırında, ana! Demişəm: dönsəm geri günlərin bir günündə, Sarılaram boynuna. Sənin soğanlı şorban necə dadlıdır, məmə, Ancaq döşək ağları üzülübsə, qəm yemə. Nə vaxtdır can atıram deyim ürək sözümü, Nədən ötrü əlinlə qapayırsan üzünü? Mənim gözlərimə bax. Geniş bir yoldur cahan. Taxta ayaq ilə də o yolu keçmək olar, Keçmək olar, anacan!
Qardaşlar, siz öldünüz, Sizin adlarınızı unudacaq insanlar. Ancaq al qanınızı Köklər... hifz edəcəklər, Vətən zəmiləri solmasın deyə. 500 XƏLİL RZA ULUTÜRK SEÇİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ MACAR POEZİYASI ŞANDOR PETÖFİ MƏNİ BİR ŞEY DÜŞÜNDÜRÜR Məni bir şey düşündürür: qorxuram ki, bu dünyada Ölüm məni yaxalaya birdənbirə çarpayıda. Qorxuram ki, mən də sönəm unudulmuş otaqdakı Küləklərin söndürdüyü zərif, solğun bir şam təki. Xeyr, xeyr! İstəmirəm, istəmirəm belə ölüm, Ulu tanrım, icazə ver istədiyim kimi ölüm. Mən bir məğrur palıd olum, qoy yandırsın şimşək məni, Bacarırsa, qoparsın qoy tufan məni, külək məni. Gurhagurla göy gurlayıb ildırımlar çaxan zaman Mən bir köklü qaya kimi qoy yıxılım ucalıqdan. Köləliyin zəncirini parçalarsa xalqlar əgər, Üsyan! deyə atılarsa döyüşlərə bütün ellər. Od ürəkli bayraqlarda alışsa bu qızıl şüar: “Azad olsun bəşəriyyət!”, “Azad olsun bütün xalqlar!” Gündoğandan günbatana göy yarılsa nəğməmizdən, Mən vurulum, məşəl olum, od alaraq bir gilizdən. Ürəyimin qaynar qanı isladırkən daş səngəri, Qoy saçılsın dodağımdan qalibiyyət türküləri. Son nəfəsim qoy qarışsın şeypurların gur səsinə, Güllələrin nəğməsinə, əsgərlərin “Vur!” səsinə.
501 Təki o vaxt eşidim mən başım üstə nal səsləri, Qalib gələn bahadırlar atla çapsın qoy irəli. Ey qardaşlar! Cəsədimə toxunmayın, o zaman siz, Çapın,
Başqa bir vaxt gələrsiniz! Həlak olan mərdlər üçün qazılar bir məzar onda, Siz məni dəfn edərsiniz o qardaşlıq məzarında! Şanlı zəfər bayraqları üstümüzə əyərkən baş, Əzəmətlə gurlayar marş! Ruhumuz da gülər onda,
yer altında yatsaq belə. Ey Azadlıq! Qazanarıq
Səni yalnız bu ölümlə! YETƏR! Yetər! Yad əllərdə əyləncə olduq, Orduya çevrilək gəl alayalay! Yetər! Təskin etdi bizi fleyta, Döyüş şeypurları qoparsın haray! Döyür, itələyir hər yetən bizi, Bəs hanı qılıncın, ey günü qara? Bəlkə bir ildırım, göy nəriltisi Gərəkdir bağrını alovlandıra? Ey millət, bəs haçan ayılacaqsan? Odlanır qanımda bir ülvi duyğu! Haçan qıracaqsan bu tox, bu harın Abırsız, ürəksiz yekəbaşların Boynuna saldığı boyunduruğu?! Yüklə 2,49 Mb. Dostları ilə paylaş:
|