167
Malyariya xəstəliyinə qarşı irihəcmli təşkilati, müalicə-profilaktik və əksepidemik tədbirlərin
aparılması tez bir zamanda öz müsbət nəticəsini verdi. Belə ki, son 5 ildə xəstəlik halları 10 dəfə
azalmışdır. Hazırda söhbət malyariyanın bir xəstəlik kimi tamamilə ləğvindən gedir. Qeyd edək ki, bu
sahədə əldə olunmuş təcrübəni bölüşdürmək və onu daha yüksək səviyyəyə qaldırmaq məqsədilə 2001-ci
ilin noyabrında Bakıda malyariya üzrə beynəlxalq konfrans keçiriləcəkdir.
Vərəmlə mübarizə problemi Səhiyyə Nazirliyi tərəfindən əsas prioritet sahə kimi irəli çəkilmiş və
2000-ci il vərəmə qarşı mübarizə ili elan olunmuş, həyata keçirilmiş bir sıra mühüm tədbirlər beynəlxalq
təşkilatlar tərəfindən yüksək qiymətləndirilmişdir.
Bütün xəstələrin (4 min nəfərdən artıq qeydiyyata alınmışdır) müalicəsi, lazım olan dərman, ərzaq
və nəqliyyat xərcləri səhiyyə islahatları çərçivəsində əldə edilmiş büdcədənkənar vəsait hesabına həyata
keçirilmişdir.
1999-2000-ci illərdə Bakı şəhərində yoluxucu xəstəliklərə həsr edilmiş bir neçə beynəlxalq
konfrans, seminar və digər toplantılar, həmçinin 49 ümumrespublika və rayonlararası seminar-müşavirə
keçirilmişdir. Seminar-müşavirələrin səkkizi Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının mütəxəssisləri tərəfindən
aparılmışdır.
Səhiyyənin prioritet sahələrindən biri olan ana və uşaqların sağlamlığının mühafizəsi sahəsində də
xeyli işlər görülmüşdür.
1996-cı ildə Səhiyyə Nazirliyi tərəfindən BMT-nin Əhali fondunun təşəbbüsü və birbaşa maliyyə
dəstəyi ilə "Azərbaycanda reproduktiv sağlamlıq və ailə planlanması sahəsində xidmətlərin keyfiyyətinin
planlaşdırılması və yaxşılaşdırılması üzrə" Milli Proqram işlənib hazırlanmışdır. Ana və uşaq ölümünün,
abortların sayının azaldılmasına yönəldilmiş proqram çərçivəsində Bakı, Gəncə, Naxçıvan, Masallı, Şəki
və Qusarda yaxşı maddi-texniki bazası olan 6 regional mərkəz təşkil edilmişdir. İki mərhələdə həyata
keçirilən proqramın birinci mərhələsi 1996- 1999-cu illəri əhatə etmişdir. BMT-nin Əhali Fondu
tərəfindən ayrılmış vəsait hesabına həyata keçirilən proqramın 2000-2004-cü illəri əhatə edəcək ikinci
mərhələsinə 2000-ci ilin noyabr ayında başlanmışdır.
Proqram Səhiyyə Nazirliyinin nəzdində fəaliyyət göstərən Reproduktiv Sağlamlıq üzrə Milli Ofis
tərəfindən icra edilir. Milli Ofis artıq Reproduktiv Sağlamlıq Milli Siyasət Sənədini hazırlamış, bu
mövzuya dair seminar-müşavirə və Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı nümayəndəsinin iştirakı ilə konfrans
keçirmişdir. Hazırda yeni yaradılacaq 15 regional mərkəzin müəyyən edilməsi üçün iş aparılır.
Əsrin "bəlası" sayılan narkomaniya ilə mübarizə probleminə Azərbaycan Prezidenti Heydər
Əliyevin dövlət səviyyəsində verdiyi əhəmiyyət səhiyyə işçiləri qarşısında mühüm vəzifələr qoyur. Bu
məqsədlə "Azərbaycan Respublikasında 2000-ci ilədək narkomanlığa, narkotik vasitələrin və psixotrop
maddələrin qeyri-qanuni dövriyyəsinə qarşı mübarizə üzrə" ümummilli proqramın tələblərinə uyğun
olaraq narkomaniya və xronik alkoqolizmlə mübarizədə bir sıra konkret tədbirlər həyata keçirilmişdir.
Səhiyyə Nazirliyinin elmi-tədqiqat institutlarının fəaliyyətində, elmi tədqiqatların aparılması və
tibbi kadrların hazırlanması sahəsində geniş islahatlar aparılmışdır. Azərbaycan Respublikasının Səhiyyə
Nazirliyi ilə Rusiya Federasiyası Səhiyyə Nazirliyi arasında əldə olunmuş razılaşmaya uyğun olaraq
respublikanın 13-dən çox elmi-tədqiqat institutları və mərkəzləri elmi-praktik və xəstə mübadiləsi üzrə
Rusiyanın müvafiq elmi mərkəzləri ilə müqavilələr bağlamışlar. Analoji müqavilələr MDB dövlətləri və
bir sıra xarici dövlətlərlə də imzalanmışdır. Bu müqavilələr elmi- tədqiqat işlərinin yerinə yetirilməsi
müddətlərinin qısaldılmasına və elmi işlərin praktik tələblərə daha çox cavab verməsinə şərait
yaratmışdır.
Səhiyyə islahatları çərçivəsində Tibb Universitetində mühüm işlər görülmüşdür. Universitetin 10
kafedra, kitabxana və informasiya mərkəzi yerləşən yeni tədris binası və akt zalı istifadəyə verilmiş,
aspirantlar və klinik ordinatorlar üçün nəzərdə tutulan ailəvi yataqxana istismara hazır vəziyyətdədir;
bütün kafedralar kompüterləşdirilmiş, onların maddi- texniki bazaları möhkəmləndirilmişdir. Müstəqil
dövlətimizin hərbi həkimlərə olan ehtiyacını nəzərə alaraq Hərbi-tibbi fakültə açılmışdır.
İslahatların gedişində səhiyyə obyektlərinin genişləndirilməsi və yenidən qurulması istiqamətində
xeyli işlər görülmüşdür. Bir sıra səhiyyə obyektlərinin açılışında dövlət başçısı Heydər Əliyev şəxsən
iştirak etmişdir. Azərbaycan Prezidentinin iştirakı ilə ilk özəl tibb xidməti şirkəti- "Medi Klub",
"Respublika Artroloji Mərkəzi", "Ailə Sağlamlıq Mərkəzi", Azərbaycan Tibb Universitetinin tədris
korpusu və akt zalı açılaraq istifadəyə verilmiş, Elmi-Tədqiqat Ağ Ciyər Xəstəlikləri İnstitutunun binası
müasir səviyyədə təmir edilərək yenidən qurulmuş, ən müasir cihaz və avadanlıqlarla təchiz olunaraq
əhalinin xidmətinə verilmişdir; Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyev binanın açılması
mərasimindəki nitqində səhiyyə işçilərini bu münasibətlə təbrik edərək, onları səhiyyə sistemindəki
islahatları daha da sürətləndirməyə çağırmışdır.
168
Azərbaycanda səhiyyə müəssisələrinin yenidən qurularaq müasir avadanlıqlarla təchiz edilməsində
Yaponiya, Fransa kimi dövlətlər fəal iştirak etmişlər.
2000-ci ilin dekabr ayında Səhiyyə Nazirliyinin dünya standartlarına cavab verən Mərkəzi Klinik
Xəstəxanasının açılışı, açılış mərasimində möhtərəm prezidentimizin iştirakı əsrin sonunda Azərbaycan
səhiyyəsi tarixində əlamətdar hadisə oldu.
Azərbaycan Prezidentinin şəxsi təşəbbüsü və bilavasitə köməkliyi ilə, hələ SSRI dövründə regional
əhəmiyyət kəsb edən obyektlər kimi tikintisinə başlanmış Respublika Milli Onkologiya Mərkəzinin və
Elmitədqiqat Oftalmologiya İnstitutunun tikintisinin başa çatdırılması ilə əlaqədar xarici ölkə şirkətləri ilə
aparılan danışıqlar nəticəsində hər iki obyektin tikintisi respublika investisiya proqramına daxil
edilmişdir.
Səhiyyənin statistik və məlumat xidməti bazasının təkmilləşdirilməsi sahəsində də müəyyən işlər
görülmüş və Azərbaycan Respublikası əhalisinin sağlamlığının Milli monitorinq sistemi konsepsiyası
hazırlanmış və hazırda uğurla həyata keçirilir.
Bu gün Azərbaycan səhiyyəsi dünya səhiyyəsində özünün layiqli yerini tutan və qiymətini alan bir
strukturdur. 1998-ci il mayın 11-dən 16-dək keçirilən Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının ali orqanının
sessiyasında ölkəmizdə aparılan səhiyyə islahatları yüksək qiymətləndirilərək Azərbaycana göstərilən
yardımın 1999-cu ildən etibarən üç dəfə artırılması qərara alınmış, Azərbaycan Respublikasının səhiyyə
naziri Əli İnsanov Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının Baş Assambleyasının vitseprezidenti seçilmişdir.
MDB dövlətlərinin səhiyyə sistemində əməkdaşlıq üzrə şurasında isə Azərbaycan Respublikasında
səhiyyə islahatları çərçivəsində əldə edilmiş müvəffəqiyyətlərə görə Səhiyyə Nazirliyinin rəhbərliyi
"Qızıl Medal"a layiq görülmüşdür.
Azərbaycan Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının bir sıra layihələrinə cəlb edilmiş və hazırda bir çox
proqramların fəal iştirakçısıdır. Digər beynəlxalq təşkilatlar və xarici ölkələrlə səhiyyə sahəsində
əməkdaşlıq sahəsində xeyli iş görülmüşdür.
1997-ci ildə Bakıda keçirilən Pediatrların IV Beynəlxalq Konqresi pediatriya elmi sahəsində, eləcə
də respublikamızın səhiyyə tarixində mühüm hadisəyə çevrildi. Dünya şöhrətli alim İhsan Doğramacının
sədrlik etdiyi həmin konqresdə Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyevin şəxsən iştirak etməsi, səhiyyəmiz
üçün yeni proqram sənədə çevrilən tarixi nitqi səhiyyə işçilərinin fədakar əməyinə verilən yüksək
qiymətin parlaq təzahürü oldu və onları islahatlar yolunda daha cəsarətli addımlar atmağa səslədi.
Respublika həyatının bütün sahələrində olduğu kimi səhiyyə sahəsində də yeni iqtisadi sistemə
uyğun olaraq həyata keçirilən islahatlar, inkişaf və tərəqqi dövlət başçımızın bilavasitə rəhbərliyi altında
XXI əsrin əvvəlindən yeni vüsət almaqdadır.
Dostları ilə paylaş: |