Азярбайъан республикасы
Yüklə 1,37 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 12.2. Laboratoriyalar
12.2.1. Laboratoriyanın iş otaqlarının binanın dəhlizinə və ya xaricinə çıxışı olmalıdır. Dəhlizin ən azı iki çıxışı olmalıdır. Dəhliz və onun çıxışları kənar əşyalarla qalaqlanmamalıdır. 12.2.2. Laboratoriya əməkdaşları işlədilən maddə və ma- terialların təhlükəsizliyini bilməli və onlarla işləyərkən təhlükə- sizlik tədbirlərinə riayət etməlidirlər. 12.2.3. Laboratoriyada maddə və materiallar ciddi şəkildə çeşidə uyğun saxlanılmalıdır. Qarşılıqlı kimyəvi təsir nəticəsində yanğın və ya partlayış törədə bilən maddələrin bir yerdə saxlanılması qadağandır. 12.2.4. Laboratoriya mebeli və avadanlıqlarının yerləşdi- rilmə qaydası işçilərin təxliyəsinə mane olmamalı, avadanlıqlar arasında keçidin minimal buraxıla bilən eni isə 1 m-dən az ol- mamalıdır. 12.1.5. Laboratoriya masalarının, rəflərinin, sorucu şkaf- larının işçi səthlərinin yanmayan örtüyü olmalıdır. Turşularla, qələvilərlə və digər kimyəvi aktiv maddələrlə işlərin aparılması üçün masa və şkaflar kimyəvi təsirə davamlı materiallardan hazırlanmalı, həmin masa və şkafların kimyəvi aktiv mayenin kənara axmasının qarşısını alan, yanmayan ma- teriallardan olan kanları olmalıdır. 431
12.2.6. Zərərli və təhlükəli maddələrin (qazlar, buxarlar, tozlar, aerozollar və s.) ayrılması ilə müşayiət olunan işlər və həmçinin asan alışan maddələrlə (AAM) və yanar maddələrlə (YM) aparılan işlər etibarlı ventilyasiyası olan sorucu şkaflarda aparılmalıdır. 12.2.7. Sorucu şkafın içində yerləşdirilmiş çıraqlar partla- yışdan mühafizəli olmalı, onlara aid olan naqillər isə B-1 sinifli partlayış təhlükəli otaqlar üçün naqillərə olan tələblərə cavab verməli və kimyəvi maddələrin təsirindən müdafiə olunmalıdır. Sorucu şkafın xaricində yerləşdirilmiş çıraqlar partlayışdan mühafizəli olmaya bilər, bu halda onların şüşə qapağı olmalıdır. Sorucu şkafın içində ştepselli rozetkaların quraşdırılmasına icazə verilmir. 12.2.8. Zərərli maddələrlə işlədikdə və alovlu işlər görül- dükdə otaqda iki nəfərdən az adam olmamalıdır. 12.2.9. Laboratoriya otaqlarının üfürücü-sorucu ventilya- siyası iş gününün başlanmasına 5 dəqiqə qalmış işə salınmalı və iş gününün sonunda söndürülməlidir. Ventilyasiya sistemi nasaz olan laboratoriyalarda işlərin aparılması qadağandır. 12.2.10. Neft yaxud başqa zərərli və yanğın təhlükəli maddələr və məhsullarla çirklənmiş qablar məcburi ventilyasiya ilə təchiz edilmiş xüsusi ayrılmış otaqlarda yuyulmalıdır. 12.2.11. Neft və neft məhsulları tullantılarının, kimyəvi reaktivlərin və başqa yanar və zərərli maddələrin kanalizasiyaya axıdılması qadağandır. 12.2.12. Utilizasiya, yaxud basdırılmağa aparılmaq məqsədi ilə neft, neft məhsulları, kimyəvi reagentlər və başqa zərərli maddələr soyudulmuş halda bu məqsəd üçün xüsusi ayrılmış ağzı qapaqla etibarlı bağlanan qablara yığılmalıdır. 432
12.2.13. Istifadə edilmiş, tərkibi zəhərli maddələrdən ibarət olan məhsullar boşaldılmazdan əvvəl neytrallaşdırılmalıdır. 12.2.14. Laboratoriya otaqlarında qadağandır: a) sıxılmış və partlayıcı qazlarla doldurulmuş balonların saxlanılması; b) neft, neft məhsullarının və başqa zərərli və yanğın təhlükəli maddələrin açıq qablarda saxlanılması; c) uçucu maddələr hopmuş əski, cındır, dəsmalların və s. saxlanılması; ç) buxar xətlərində paltarların və s. qurudulması; d) döşəmənin uçucu və digər yanğın təhlükəli maddələrlə yuyulması. 12.2.15. Qaz tullantısı və ya təhlükəli mayelərin sıçraması ilə müşayiət olunan işlərin aparılması zamanı mühafizə eynəklərindən və xüsusi rezin önlüklərdən və əlcəklərdən istifadə edilməlidir. 12.2.16. Laboratoriyanın döşəməsi laboratoriyada istifadə edilən mayeləri özünə hopdurmayan, yanmayan materialdan olmalıdır. 12.2.17. Sıxılmış maye şəkilli və həll olunmuş yanar qaz balonları, onların tutumundan asılı olmayaraq laboratoriya bi- nasının xaricində metal şkaflarda quraşdırılmalıdır (saxla- nılmalıdır). Şkafların havasının dəyişilməsi üçün onların müvafiq kəsiyi və ya jalyüzli nəfəsliyi olmalıdır. Laboratoriya otaqlarının həmin qazlarla, həmçinin oksi- genlə təmini mərkəzləşdirilmiş sistemlə aparılmalıdır. 12.2.18. Maye hava və oksigen tutumlarının AAM və YM, piy və yağlarla bir yerdə saxlanılması qadağandır. 433
12.2.19. Qələvi metallar susuzlaşdırılmış kerosində və ya yağlarda, hava daxil olmayan etibarlı bağlanmış qalın divarlı qablarda saxlanılmalıdır. Içərisində qələvi metallar olan şüşə qablar, divarlarına və altına asbest döşənmiş, qapağı möhkəm bağlanan metal yeşiklərdə saxlanılmalıdır. 12.1.20. Laboratoriya otaqlarında yalnız içərisində təsirsiz qaz olan balonların (azot, karbon qazı) istifadəsinə (saxlanılmasına) icazə verilir. Anbardan laboratoriyaya daxil olan hər bir balondan analiz üçün nümunə götürülməlidir. Nasaz balonlarla işləmək qadağandır. 12.2.21. Laboratoriyanın iş otaqlarında AAM və YM reak- tivlərinin miqdarı gündəlik təlabatdan artıq olmamalıdır. Bu mayelər otaqdan çıxışın əks tərəfində quraşdırılan metal şkaf- larda, kip taralarda və ya qapağı kip bağlanan, yanmayan materialdan hazırlanan yeşiklərdə saxlanılmalıdır. 12.2.22. Turşu, qələvi və digər aşındırıcı maddələr olan şüşə qablar, içərisinə asbest döşənmiş xüsusi metal və ya taxta yeşiklərdə daşınmalıdır. Sulfat və azot turşularının taxta yeşik və səbətlərdə da- şınmasına o halda icazə verilir ki, bu taralar oddan qorunan tərkiblə işlənmiş olsun. 12.2.23. Açıq odla və elektrik qızdırıcı cihazlarla iş aparı- lan stollarda AAM və YM-in saxlanılması, onların tökülməsi, aparatların onlarla yüklənməsi qadağandır. 12.2.24. Standart üsulla qızma sürətinin açıq odda tənzimlənməsi ilə aparılan əməliyyatlar istisna olmaqla, AAM və YM olan qabların açıq odda, həmçinin açıq elektrik qızdırıcı cihazlarda qızdırılması qadağandır. 434
12.2.25. AAM və YM qızdırılması ilə əlaqədar işlər işçinin daim nəzarəti altında aparılmalıdır. Əgər işçi hətta qısa müddətə belə işdən yayınarsa, qızdırma mənbəyi söndürülməli və soyudulmalıdır. 12.2.26. Qaz xətlərində və qaz cihazlarında qazın sızmasını aşkar etmək üçün açıq alovdan istifadə etmək qadağandır. 12.2.27. Laboratoriya qabları, yalnız bu məqsədlər üçün xüsusi ayrılmış və məcburi sorucu ventilyasiya ilə təchiz olunmuş otaqlarda yuyulmalıdır. Bu otaqlar laboratoriyanın digər otaqlarından yanmayan arakəsmə ilə ayrılmalı və onların dəhlizə sərbəst çıxışı olmalıdır. Laboratoriyanın bütün otaqları daima təmiz saxlanılmalı- dır. Təsadüfən dağılmış kimyəvi maddələr, o cümlədən AAM və YM dərhal yığışdırılmalı və sonra isti su ilə yuyulmalıdır. 12.2.28. Laboratoriya otaqlarından kənarda (məsələn: dəhlizdə) ümumi elektrik açarı (avtomat, rubilnik) quraşdırılmalı və iş gününün sonunda laboratoriyanın elektrik gərginliyi buradan açılmalıdır. 12.2.29. Iş gününün sonunda laboratoriya diqqətlə gözdən keçirilməli və orada təhlükə törədə biləcək hər hansı bir çatışmamazlığın (nöqsanın) olmamasına əmin olmaq lazımdır. 12.2.30. Laboratoriyada yanğın təhlükəsizliyi üzrə məsuliyyəti laboratoriya müdiri tərəfindən təyin edilmiş işçi daşıyır. 435
|