Азярбайъан республикасы
Elektrik qövs və qaz qaynaq işləri. Elektrik alətləri
Yüklə 1,37 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 2.2. Elektrik qövs və qaz qaynaq işləri. Elektrik alətləri
ilə kəsmə və səthi təmizləmə (cilalama) işləri 121
Elektrik qövs və qaz qaynaq işləri 2.2.1. Işə başlamazdan əvvəl odlu işlərin aparılmasına cavabdeh şəxs qaynaqçı ilə birlikdə qaynaq transformatoruna, kabellərə, elektrod tutucusuna, yerləbirləşdirmə naqillərinə və iş yerinə baxış keçirməli; yanar materialların, ətraf mühitdə qazlılığın olmamasına və müvafiq işıqlandırmanın mövcudluğuna əmin olmalıdır. Bundan əlavə, odlu işlərin apa- rılması ilə bağlı qonşu otaqlarda (arakəsmələrin arxasında və s.) yanğının baş vermə ehtimalının olmamasına əmin olmaq lazımdır. 2.2.2. Elektrik naqillərinin və qaynaq avadanlıqlarının yanmasının qarşısını almaq üçün məftillərin en kəsiyi cərəyanın maksimal gücünə, izolyasiyası isə işçi gərginliyinə müvafiq seçilməlidir. 2.2.3. Elektrik qaynaq aqreqatı və ya transformator, həmçinin onların kommunikasiyaları yanar qaz, buxar olmadığı və neft məhsulları tökülməmiş yerlərdə yerləşdirilməli, 10m radiusda yanar materiallardan təmizlənməlidir. 2.2.4. Elektrik qaynaq işləri zamanı əks ötürücü kimi metal konstruksiyalardan, texnoloji aparatların gövdələrindən və boru kəmərlərindən istifadə edilməsi qadağandır. Bu məqsədlə elektrod tutucusu üçün tətbiq olunan naqilə uyğun kabel götürülməlidir. 2.2.5. Elektrik qaynaq aparatları, transformatorları və qaynaq ediləcək konstruksiyalar qaynaq zamanı yerləbirləş- dirilməlidirlər. Yerləbirləşdirilmə qaynaq işinə başlamazdan əvvəl aparılmalı və işin axırınadək açılmamalıdır. 2.2.6. Xüsusi təhlükəli şərait üçün nəzərdə tutulan (metal çənlərin içərisində, qazanlarda, gəmilərin bölmələrində, açıq yerlərdə görülən işlər) sabit və dəyişən cərəyan mənbəli bütün elektrik qaynaq qurğuları xüsusi quruluşla təchiz olunmalıdır. Bu quruluşlar 0,5 san müddətində yüksüz işləmə gərginliyini 122
avtomatik açmalı və ya onu 12 V gərginliyə qədər məhdudlaş- dırmalıdır. 2.2.7. Izolyasiyasız və ya nasaz izolyasiyalı, burulmaqla birləşdirilmiş kabellərdən, naqillərdən, əldəqayırma (kustar) elektrik qoruyucularından istifadə edilməsi qadağandır. Qaynaq kabellərinin birləşdirilməsi üçün preslənmədən, qaynaqdan, lehimləmədən və xüsusi sıxacdan istifadə edilməlidir. 2.2.8. Qaynaq prosesində elektrodlar dəyişdirilərkən on- ların qalıqları qaynaq işi aparılan yerlərdə qoyulmuş xüsusi metal yeşiklərə yığılmalıdır. 2.2.9. Elektrik kabellərinin və qaz şlanqlarının birgə çəkil- məsi və onların eyni səviyyədə kəsişməsi qadağandır. 2.2.10. Elektrik qaynaq və qazla kəsmə işləri şaquli (ver- tikal) sahələrdə yerinə yetirilən zaman odlu işlər aparılan yer qaynaq və ya kəsmə nöqtəsinin hündürlüyundən asılı olaraq cədvəl 2-də göstərilən radius daxilində yanar maddə və materiallardan təmizlənməlidir.
123
Cədvəl 2 Qaynaq və kəsmə nöqtəsinin maksimal hündürlüyü, m Qığılcımların dağılma radiusu, m Qaynaq
zamanı Kəsmə zamanı 0 4 6 2 6 8 5 8 10 7 10 12 10 12 14 2.2.11. Qaz qaynağı işləri zamanı oksigen balonlarının, şlanqların, odluğun, həmçinin asetilen qeneratorunun üzərinə yağ, neft və neft məhsullarının dağılmasının qarşısını alan təd- birlər görülməlidir. 2.2.12. Oksigen balonlarından 10m qədər olan məsafədə açıq alovdan istifadə edilməklə (qaynaq, dəmirçi və s.) işlərin aparılması və yanacaq-sürtgü materiallarının saxlanılması qa- dağandır. 2.2.13. Məhsuldarlığı 5m 3 /saata qədər olan stasionar ge- neratorlar quraşdırılan asetilen qurğuları otaqlarında xüsusi aralıq anbarlar olmazsa, barabanlarda 200kq qədər kalsium - karbidin saxlanılmasına və bu halda ancaq bir barabanın açıq vəziyyətdə olmasına icazə verilir. 2.2.14. Müvəqqəti qaynaq işlərinin aparılması üçün səyyar asetilen generatorları yanğın və partlayış baxımından təhlükəsiz otaq və yerlərdə yerləşdirilməlidir. Istehsalat otaqlarında qeneratorlar, ancaq otaqların havası yaxşı 124
dəyişdirildiyi halda yerləşdirilə bilər. Səyyar asetilen generatoru qaynaq işi aparılan yerdən, açıq alov mənbəyindən və bərk qızmış əşyalardan 10m az olmayan məsafədə yerləşdirilməli və çəpərlənməlidir. 2.2.15. Qaz qaynağı aparılan yerdə ikidən artıq oksigen balonunun saxlanılması qadağandır. Oksigenlə dolu və boş ba- lonlar müvəqqəti aparılan odlu işlər qurtardıqdan sonra yığış- dırılmalıdır. 2.2.16. Asetilen generatoru kalsium - karbid ilə doldurul- duqdan sonra, odluq (qorelka) yandırılmazdan əvvəl qazqolder və şlanqdakı hava qazla sıxışdırılıb çıxarılmalıdır. 2.2.17. Nasaz və ya su doldurulmamış hidravlik sürgülü asetilen generatorları ilə qaynaq işinin aparılması qadağandır. 2.2.18. Qaz qaynağı işləri aparılmazdan əvvəl şlanqların sazlığı və onların odluğa etibarlı bərkidilməsi yoxlanılmalıdır. Qaz buraxan şlanqlardan istifadə etmək, həmçinin asetilen şlanqını oksigen şlanqı ilə və ya əksinə dəyişmək qadağandır. Qaz qaynağı işləri zamanı qaz şlanqları yüksək temperatur təsirindən və mexaniki zədələnmələrdən qorunmalıdır. 2.2.19. Qaynaq işləri zamanı odluğun (qorelka) bərk qız- masına yol verilməməlidir. Bərk qızma hallarında vaxtaşırı iş dayandırılmalı, odluq suya salınmaqla soyudulmalıdır. 2.2.20. Asetilen generatorundan işlənmiş kalsium - karbid yanğın təhlükəsizliyi xidməti ilə razılaşdırılmış xüsusi ayrılmış meydançalarda yerləşdirilmiş lil çalasına (quyusuna) boşaldılmalıdır. Lil çalası 10m-dən yaxın olmayan yerdə küləkdöyən tərəfdə olmalıdır. 2.2.21. Qaz qaynağı zamanı qadağandır: -nasaz aparat və şlanqlarla qaynaq işinin aparılması, donmuş generatorun və onun hissələrinin, reduktorların, ventillərin, boru xətlərinin və qaynaq qurğusunun digər 125
detallarının açıq alov və ya bərk qızmış əşya ilə qızdırılması. Qızdırma qaynar su və ya buxar ilə aparılmalıdır; -qaz balonlarının içərisindəki qaz tamamilə çıxarılmadan və balon üfürülmədən ventillərin təmir edilməsi. Balondakı qaz otaqdan kənarda və açıq alovdan uzaq yerdə boşaldılmalıdır; -asetilen generatorundan, oksigen balonlarından, şlanq- lardan, qaz xətlərindən və lil çalalarından 10m yaxın məsafədə siqaret çəkilməsi və açıq alovdan istifadə edilməsi; -sıxılmış və mayeləşdirilmiş qaz balonlarının üstü açıq halda günəş şüaları altında saxlanılması; -qaynaq işləri qurtardıqdan sonra asetilen generatorlarının kalsium - karbid qalığından və lildən təmizlənməmiş və həmçinin retortaların, yeşiklərin və generatorun digər hissələrinin yuyulmamış halda saxlanılması; -oksigen şlanqlarının generatora tərəf üfürülməsi; -asetilen balonunun başlığına (kolokoluna) əşyalar yığ- maqla generatorda təzyiqin artırılması; -asetilen generatorunun işləyən qazanxana və isti sexlərdə, həmçinin kompressorların hava vurucularının və ventilyatorların hava sorucusunun yaxınlığında yerləşdirilməsi. 2.2.22. Elektrik qövs və qaz qaynaq işləri [253]–ə uyğun aparılmalıdır 2.2.23. Odlu işlər qurtardıqdan sonra, ehtimal olunan alovlanmanın qarşısını almaq üçün işlərin aparıldığı və onlara qonşu olan otaq və ya sahələr diqqətlə yoxlanılmalı və lazım gələrsə 1 saat ərzində nəzarətdə saxlanılmalıdır.
Yüklə 1,37 Mb. Dostları ilə paylaş:
|