B tjmurzaqov, G. Abdurahmanova, S. Xolmuratov korxonada kadrlar

4. 
Zaxirani shakllantirish bosqichlari
4.1. Kadrlar zaxirasi bilan ishlash uchta asosiy blokdan iborat:
kadrlar zaxirasini shakllantirish;
zaxiraga kiruvchi xodimlami taxmin qilingan lavozimda ishga 
tayyorlash;
46

---

xodimni mavjud vakant yuqori lavozimlargatayinlash.
4.2. Bu ish bloklan, o ‘z navbatida, quyidagi bosqichlarga 
bo‘linadi.
I bosqich -
korxona rahbari tomonidan kadrlar reyestrini 
tuzish to‘g ‘risida qarorni qabul qilish va unga asosan lavozimlar 
ro'yxatini 
nomma-nom 
shakllantirish 
to‘g‘risida, 
ularni 
o'zgartirish uchun zaxira 
tuziladi. Bu bosqichda rahbarlar 
tarkibida mumkin bo'lgan o‘zgartirishlarni prognoz qilish, 
rahbarlik lavozimlarining zaxira bilan ta’minlanganligini aniqlash 
o ‘z ichiga oladigan zaxiraga bo‘lgan talab tahlil qilinadi. Bunday 
tahlilning natijasi zaxiraga bo‘lgan kasbiy va malakaviy talabni 
aniqlashdir.
II bosqich
- rahbarlik lavozimlariga zaxira tarkibiga nomzodlar- 
ning malakaviy va shaxsiy xususiyatlarga taalluqli bo‘lgan dastlabki 
(majburiy, minimal) maqbul talablami ishlab chiqish.
III bosqich
- zaxira manbalarini aniqlash, turli shakl, 
usullardan foydalanish asosida dastlabki zaxirani ko‘rsatish va 
shakllantirish hamda uni tanlov komissiyasiga taqdim etish.
IV bosqich -
zaxira tarkibiga eng yaxshi nomzodlarni tayin- 
lash to‘g‘risidagi qaror tanlov komissiyasi tomonidan baholanishi 
va qabul qilinishi
V bosqich
- individual professional rivojlanish dasturi asosida 
(mustaqil o‘qish) rejalangan, eng yuqori rahbarlik lavozimni 
egallash uchun rahbar kadrlar zaxirasini o‘qitishni tashkil etish.
VI bosqich
- zaxiradagilami eng yuqori darajadagi vakant 
lavozimga tayinlash.
4.3. Zaxira tarkibiga nomzodlarni saralash va tanlab olish 
bosqichiga ko‘ra zaxiradagi shaxslar dastlabki va qat’iy zaxiraga 
ajratiladi.
Dastlabki zaxira zaxiraga kiritish uchun tanlovda ishtirok 
etishi uchun ko‘rsatilgan xodimlar tarkibidir.
Qat’iy zaxira- bu zaxiraga kiritish uchun tanlov komissiyasi 
tomonidan tavsiya qilingan va korxona rahbari qarori bilan zaxira 
tarkibiga kiritilgan xodimlar tarkibi hisoblanadi.
47

---

5.1. Nomzodlarni zaxiraga saralashni tashkil etish quyidagi- 
lami o‘z ichiga oladi:
nomzodlarni zaxiraga saralash bo‘yicha ishlami rejalashtirish;
kasbiy, ishchan, shaxsiy fazilatlarga talablami belgilash;
nomzodlarni tegishli lavozimga tayinlash natijalarini baholash 
va ularni zaxiraga kiritish imkoniyati to‘g‘risida qaror qabul 
qilish.
5.2. Zaxira tarkibiga potensial nomzodlar to‘g‘risidagi kerakli 
axborotni kadrlar xizmati xodim haqida yozma manbalami 
o'rganish jarayonida: pasport, mehnat daftarchasi, kadrlami hi- 
sobga olish bo‘yicha shaxsiy varaqa, tarjimai hoi, diplom, 
attestatsion tavsifnomalar, Shuningdek zaxira tarkibiga nomzod 
bilan, uning rahbarlari, hamkasblari, bo‘ysunuvchilar bilan 
suhbatlashish natijasida oladi.
Zarur hollarda zaxiradagi nomzodlaming kasbiy, ishchan, 
shaxsiy fazilatlari haqida batafsil ma’lumot olish uchun kadrlar 
xizmati turli shakl va usullardan foydalanishi mumkin. Kasbiy, 
ishchan va shaxsiy fazilatlar va ulaming belgilangan talablarga 
muvofiqligini baholash uchun quyidagilar qo‘llanishi mumkin:
- baholash usuli «360 daraja»;
- sinash;
- boshqa baholash usullari.