Babaxanova Nigar Xan qızı
Yüklə 213,05 Kb. Pdf görüntüsü
|
sıra xidmətləri ödənişli əsasda həyata keçirmək məcbu riy - yətində qalmışdı: xüsusi biblioqrafik xidmətlərin göstəril - mə sindən, surətçıxarma və cildləmədən əldə olunan xırda gəlirlər yeni çıxan kitabların əldə olunmasına sərf olunurdu. Xarici ədəbiyyatın əldə olunması üçün əlavə vəsaitə ehtiyacı olan Kitabxana dublet və profilə uyğun olmayan kitabları əvvəlki illərdən fərqli olaraq pulla satmağa başlamışdı. Təkcə 1993-cü ildə Mərkəzi Elmi Kitabxana MDB kitabxanalarına 93 dublet xarici ədəbiyyat satmışdı. 1993-cu ilin iyununda ulu öndər Heydər Əliyevin ik- inci dəfə respublikada hakimiyyətə gəlməsi bütün kitabxana və mədəniyyət müəssisələrinin fəaliyyətində dönüş yaratdı. Azərbaycan kitabxanalarının gələcək inkişafını təmin etmək məqsədilə Ulu öndər 1994-cu ildə Mədəniyyət Nazirliyinə “Kitabxana işi haqqında” və digər qanunların işlənib ha zır - lanması barədə xüsusi göstəriş verdi. Bununla əlaqədar ilkin layihələr Nazirlər Kabinetinin iclasında ulu öndər Heydər Əliyevin tapşırığı ilə 1996-cı ildə kitabxana işçilərinin re- spublika müşavirəsində geniş müzakirəyə çıxarıldı və bu tədbirin yekunu olaraq Nazirlər Kabinetinin “Azərbaycan Respublikasında kitabxana işinin vəziyyəti və onu yaxşılaş - dır maq tədbirləri haqqında” qərarı qəbul olundu. 1995- 1997-ci illərdə Ümummilli lider Heydər Əliyev Milli Ki tabxanaya 4 dəfə səfər etməklə kitabxana işinə olan hörmət və qayğısını bir daha sübut etdi. 1993-cü ildən etibarən ölkədə ictimai-siyasi sabitliyin bərqərar olması, Azərbaycanın uğurlu xarici siyasət yü rüt - BEYNƏLXALQ İNFORMASİYA MÜHİTİ 134 məyə başlaması, nüfuzlu beynəlxalq qurum və təşkilatlarla ikitərəfli münasibətlərin formalaşması fonunda kitabxana və mədəniyyət müəssisələrinin beynəlxalq əlaqələri yenidən dirçəlməyə başladı. Həmin il Mərkəzi Elmi Kitabxana 28 ölkənin 115 təşkilatı ilə kitab və informasiya mübadiləsini bərpa etdi, Çilinin Santa-Mariya Universiteti, Koreya Elmlər Akademiyası, Çin Milli Təbiət Elmləri Fondu, İtaliya Bo - tanika Elmləri İnstitutu, Fransa Kənd Təsərrüfatı İnstitutu, Yaponiya Beynəlxalq Buddizm İnstitutu ilə ilk dəfə olaraq əməkdaşlıq əlaqələri quruldu. 1993-cü ildə Qafqazda ilk dəfə Mərkəzi Elmi Kitabxana Bey nəlxalq Kitabxana Assosiasiyaları Federasiyasına (IFLA) üzv seçildi. 1995-ci ildə Milli Kitabxana, 2009-cu ildə isə Pre - zi dent Kitabxanası IFLA-nın üzvlüyünə qəbul olundular. Bu - rada haşiyə çıxaraq qeyd etmək yerinə düşər ki, istər Azər baycan Respublikası Prezidentinin 2008-ci il 6 oktyabr ta rixli Sərəncamı ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan Res pub - likasında kitabxana-informasiya sahəsinin 2008-2013-cü illərdə inkişafı üzrə Dövlət Proqramı”nda, istərsə də “Azər - baycan Respublikasında kitabxana-informasiya şəbə kə sinin inkişafı və kitabxana xidmətlərinin təkmil ləş dirilməsi üzrə Dövlət Proqramının (2015-2020-ci illər) Layihəsi”ndə Bey - nəlxalq Kitabxana Assosiasiyaları Federasiyası, Avropa Milli Kitabxanaları İttifaqı, ABŞ Kitabxana Assosiasiyası, Elektron Kitabxana istifadəçilərinin Beynəlxalq Assosiasiyası və digər beynəlxalq təşkilatlarla əməkdaşlığın genişləndirilməsi kitab - xa nalar qarşısında duran vacib məsələlər kimi səciy yə lən - ELMİ-MƏDƏNİ İNTEQRASİYA 135 diril mişdir. Mövzuya qayıdaraq bildirək ki, dünya kitabxanalarının fə aliyyətinin əlaqələndirilməsi üzrə ali qurum hesab olunan IFLA-nın əsası 1927-ci ildə Şotlandiyanın paytaxtı Edinburq şə hərində qoyulub. 1971-ci ildə Niderland Krallığında qeydiy yatdan keçən IFLA-nın mənzil qərargahı bu ölkənin milli kitabxanası hesab edilən Haaqa şəhər Kral Ki tab - xanasıdır. Ha zırda 160 ölkədən 1800-dən artıq kitabxana quru- mun üz vü dür. IFLA-nın əsas vəzifəsi kitabxana və in for masiya xid mə ti üzrə standartları formalaşdırmaq, dünya ki tab xa - nalarının fəaliyyətini yaxşılaşdırmaq və əla qə lən dirmək üçün səmərəli tövsiyələr vermək, dünya kitab xa nalarının yeni inkişaf istiqamətlərini müəyyənləşdirmək və onların ortaq prob lemlərini həll etmək üçün müxtəlif tədbirlər ke - çirməkdən ibarətdir. Qeyd etmək yerinə düşər ki, IFLA YUNESKO, BMT, Elmi İttifaqların Beynəlxalq Şurası, Ümumdünya Əqli Mülkiyyət Təşkilatı, Beynəlxalq Standartlaşdırma Təşkilatı (ISO), Ümumdünya Ticarət Təş - ki latı, Beynəlxalq Naşirlər Assosiasiyası, Beynəlxalq Arxiv Şurası (BAŞ), Beynəlxalq Muzeylər Şurası ilə sıx əməkdaşlıq edir və bu təşkilatların bir çoxunda müşahidəçi statusu da - şıyır. 1993-cü ildə Mərkəzi Elmi Kitabxananın, 1995-ci ildən isə Milli Kitabxananın IFLA-da təmsil olunmasına baxma- yaraq, kitabxanalara bu təşkilatın fəaliyyətində yaxından iş ti rak etmək 2000-ci ildən sonra müyəssər olmuşdur (Mər - kəzi Elmi Kitabxana, Milli Kitabxana, Prezident kitab xa nası, BEYNƏLXALQ İNFORMASİYA MÜHİTİ 136 Azərbaycan Kitabxana İşinin İnkişafı Assosiasiyası məhz 2000-ci ildən etibarən IFLA-nın illik iclasına qatı lır lar). Eyni sözləri MDB ölkələrinin kitabxanalarına da şamil etmək olar. Doğrudur, keçmiş sovet kitabxanaları 1959-cu ildən IFLA- nın tədbirlərində iştirak edirdilər. Lakin bu əlaqələr SSRİ Mədəniyyət Nazirliyi nəzdindəki Dövlət Kitabxanalararası Komissiyanın Kitabxanaçılıq şurası tərəfin dən həyata keçirildiyindən, kitabxanaların bu sferadakı kompetentliyini artırmamışdır. 1994-cü ili Mərkəzi Elmi Kitabxananın beynəlxalq əla - qələrinin bərpası və yenilənməsi baxımından daha uğurlu il kimi səciyyələndirmək olar. Müqayisə üçün qeyd etməliyik ki, 1993-cü ildə Kitabxananın fonduna cəmi 3840 nüsxə xarici ədəbiyyat daxil olmuşdusa, 1994-cü ildə bu say 9150 nüsxəyə çatmışdı. Həmin il Kitabxananın fondundakı xarici ədə biyyatdan istifadə səviyyəsi də artmış, oxuculara rus dilin də 2140390 nüsxə, xarici dillərdə isə 815441 nüsxə ədə - biy yat verilmişdi. Kitabxana İsveçrə Beynəlxalq Əmək Cə - miy yəti və İsveçrə Nobel Fondunun timsalında yeni part nyorlar qazanmış, il ərzində “ABŞ kitabxanaları və nəşriy - yatlarından alınan ədəbiyyat”, “Azərbaycan-Misir Dostluq Cəmiyyəti tərəfindən hədiyyə edilmiş ədəbiyyat” adlı uzun - müddətli kitab sərgiləri keçirilmişdi. Məhz həmin ildən etibarən Mərkəzi Elmi Kitabxana bey nəlxalq informasiya mühitinə inteqrasiya imkanlarını genişləndirmək məqsədilə xarici ölkələrin Azərbaycandakı səfirlikləri ilə sıx elmi-mədəni əlaqələr yaratmaq və bu vasitə ELMİ-MƏDƏNİ İNTEQRASİYA 137 Yüklə 213,05 Kb. Dostları ilə paylaş:
|