Babaxanova Nigar Xan qızı
Yüklə 213,05 Kb. Pdf görüntüsü
|
mik Ziya Bünyadovun Kitabxanaya qiymətli və nadir nəşrlər hədiyyə etməsi isə bir növ ənənəyə çevrilmişdi. 1997-ci ilin ilk aylarında Mərkəzi Elmi Kitabxananın kitab və informasiya mübadiləsi üzrə yeni partnyor axtarışı öz səmərəsini verdi. Almaniyanın Arxeoloji Abidələr Mu ze - yi, Yaponiyanın Milli Parlament Kitabxanası ilə mübadilə müqavilələri imzalandı. 1997-ci ildə Rusiya EA-nın Rəyasət Heyəti Azərbaycan EA ilə ilə əlaqələrini gücləndirmək məqsədilə yeni qərar qəbul etdi. Qərara əsasən həmin ildən etibarən Rusiya EA Tə biət Elmləri Kitabxanası “Nauka” nəşriyyatında nəşr olu- nan elmi jurnalları pulsuz Mərkəzi Elmi Kitabxanaya gön - dərməyə başlayır. Mərkəzi Elmi Kitabxana isə yalnız poçt xərclərini ödəməyi öhdəsinə götürür. Yeri gəlmişkən, 1999- cu ildə bu layihəyə Rusiyanın “Puşkin kitabxanası” da qoşul - muşdur. 1997-ci ildə Paris Milli Kitabxanasından cənab Ture - val, Texas Universitetindən professor Cey Nemətulla Mər - kəzi Elmi Kitabxananın fəaliyyəti ilə tanış olmaq üçün Bakıya səfər etmişlər. 1998-ci ildə Mərkəzi Elmi Kitabxana MDB ölkələrinin iri kitabxanaları ilə beynəlxalq kitab mübadiləsinin bərpası üzrə işləri tamamladı. Ermənistan istisna olmaqla bütün keçmiş Sovet ölkələrinin kitabxanaları ilə əlaqələr tam bərpa olunur. Rusiya EA-nın Təbiət Elmləri Kitabxanası, Rusiya Dövlət Ümumi Elmi-Texniki kitabxanası, VİNİTİ, V.İ.Ver- nadski ad. Ukrayna Milli Kitabxanası, Belarus EA-nın Y.Ko - BEYNƏLXALQ İNFORMASİYA MÜHİTİ 150 las ad. Mərkəzi Elmi Kitabxanası, Latviya EA və Gürcüstan EA-nın Mərkəzi Elmi Kitabxanası ilə daha sıx şəkildə əmək - daşlıq davam etdirildi. 29 dekabr 1998-ci ildə Azərbaycanda ilk dəfə olaraq kitabxana-informasiya fəaliyyəti sahəsində “Kitabxana işi haq qında” Qanun qəbul olundu. Qanun Azərbaycan döv - lətinin kitabxanaların beynəlxalq əlaqələrinə müna sibə tini or taya qoydu, dünya informasiya məkanına hərtərəfli inteq - rasiyanı təşviq etdiyini bir daha təsdiq etdi. Sənədin “Kitabx- ana işi sahəsində beynəlxalq əməkdaşlıq” adlanan 33-cü maddəsində deyilir: “Kitabxana işi sahəsində beynəlxalq əmək daşlıq Azərbaycan Respublikasının tərəfdar çıxdığı dövlətlərarası müqavilələr əsasında həyata keçirilir. Kitabx- analar və kitabxana işi sahəsində ictimai birliklər beynəlxalq kitabxana təşkilatları, xarici ölkələrin kitabxanaları və kitabx- ana işi sahəsində ictimai birlikləri ilə əməkdaşlıq edə bilərlər”. 1999-2000-ci illər Mərkəzi Elmi Kitabxananın tarixin - də ənənəvi proseslərin avtomatlaşdırılması ilə yadda qaldı. Elektron kitabxana və elektron kataloqların yaradılmasına, oxuculara İnternet üzərindən xidmətlərin göstərilməsinə, beynəlxalq yazışmaların əsasən elektron poçt vasitəsilə həyata keçirilməsinə başlandı. Bu illərdə Mərkəzi Elmi Kitabxana 65 ölkənin 600 elm və təhsil müəssisəsi, nəşriyyatı ilə əlaqədə idi. Kitabxananın ən aktiv partnyorları ABŞ, Rusiya, Fransa, Böyük Britaniya, Kanada, Almaniya, İtaliya, Türkiyə, İsveç, Yaponiya və Av - stri yanın kitabxanaları və universitetləri idilər. 1990-2000- ELMİ-MƏDƏNİ İNTEQRASİYA 151 ci illər ərzində Kitabxana bu və digər partnyorları ilə 50 min nüsxəlik kitab və jurnal mübadiləsi həyata keçirmişdi. O dövrdə Kitabxananın 600 minlik dövri nəşrlər fondunun 450 minini xarici elmi jurnallar təşkil edirdi. 2000-ci ildə 4 min oxucu 20 min xarici elmi jurnala müraciət etmişdi. Burada xüsusi olaraq bir məqamı vurğulamalıyıq ki, əgər 90-cı illərdə oxucular əsasən dəqiq elmlər üzrə jurnallarla maraq lanır dı - larsa, 2000-ci ildən etibarən iqtisadiyyat, hüquq, tarix, bey - nəl xalq əlaqələr və digər ictimai-siyasi elmlər üzrə xarici nəşr lərə maraq artmışdı. Bu isə, Azərbaycan Respublikasının xarici ölkələrlə iqtisadi, siyasi, elmi və mədəni əlaqələrinin genişlənməsi ilə izah olunmalıdır. 2001-ci ildə Kitabxana Avrasiya Kitabxanalar Assam - ble yası, Türkdilli Dövlətlərin Kitabxanaları Assosiasiyası, Za- qafqaziya İnformasiya Mütəxəssisləri Assosiasiyası kimi bir sıra beynəlxalq təşkilatlara üzv qəbul edildi. Həmin il Al ma - niyanın Hannover Universitetinin Kitabxanası və Alman Geo loji Cəmiyyəti ilə əlaqələr quruldu, intensiv kitab və in - formasiya mübadiləsinə start verildi. 2001-ci ildə Mərkəzi Elmi Kitabxananın dəvəti ilə Bakıya gələn amerikalı profes- sor Robert Heyes burada “Kitabxana-informasiya xidməti - nin avtomatlaşdırılması: təhlil və layihələşdirmə” adlı se minar təşkil etmiş, respublikanın bir çox kitabxanaçıları ser tifikatlara layiq görülmüşdülər. Bundan başqa həmin il, ayrı-ayrı vaxtlarda Rusiya Kitab Palatasının nümayəndələri və IFLA-nın Şərqi Avropa və MDB üzrə “Mühafizə və bərpa” proqramının direktoru Q.Kislovskaya Mərkəzi Elmi Kitabx- BEYNƏLXALQ İNFORMASİYA MÜHİTİ 152 anada olmuş və burada aparıcı kitabxanaların iştirakı ilə “Ki - tabxana, arxiv və muzeylərin konservasiyası” adlı müşa vi rə və “Bərpa təcrübəsi” adlı seminar təşkil etmişlər. Semi na rın nəticələrinə görə Mərkəzi Elmi Kitabxananın kon servasiya üzrə əməkdaşı A.Rəsulov qalib seçilmiş və hə min il Mos - kvada Rusiya və Avstriyanın birgə təşkil etdiyi “Bərpa işi” adlı beynəlxalq seminarda Kitabxananı uğurla təmsil et - mişdir. 2001-ci il Mərkəzi Elmi Kitabxananın beynəlxalq əla - qələrində həm də onunla yadda qalıb ki, məhz o dövrdən eti - barən dünyada nəşr olunan 4 mindən artıq elmi jurnal kağız variantda nəşrini dayandıraraq, ABŞ-ın EBSCO adlı elmi mə lumat bazası vasitəsilə İnternet üzərindən yayıma başla - yıb. Həmin jurnalların arasında Mərkəzi Elmi Kitabxananın beynəlxalq kitab mübadiləsi yolu ilə, başqa sözlə pulsuz əldə etdiyi jurnallar da olduğundan, bu proses xarici ədəbiyyatın komplektləşdirilməsi işinə mənfi təsir etdi. Sonrakı illərdə də bu prosesin davam etməsi Mərkəzi Elmi Kitabxananın komplektləşdirmə siyasətinə dəyişikliklər etməsi ilə yadda qaldı və hər fürsətdə Kitabxana Elmlər Akademiyasının rəhbərliyi qarşısında pullu komplektləşdirmə üçün ayrılan vəsaitin artırılması tələbi ilə çıxış etməyə başladı. Çünki, əks təqdirdə oxucuları maraqlandıran elmi ədəbiyyatın əldə olunması mümkün deyildi. Məsələ tezliklə həllini tapsa da, maliyyə çatışmazlığı bugün də özünü büruzə verir. İnfor- masiya massivlərinin çoxalması, xarici nəşrlərə olan maraq və tələbatın artması fonunda bütün bunlar başadüşüləndir. ELMİ-MƏDƏNİ İNTEQRASİYA 153 Yüklə 213,05 Kb. Dostları ilə paylaş:
|