Bakka ulasimLojistik Rapor

 

 

69 

8.

 

DEĞERLENDİRME VE SONUÇ 

Bu  raporda  TR81  Düzey-2  Bölgesinin  ulaşım  ve  lojistik  master  planının  hazırlanmasına 

yönelik  bir  çalışmanın  sonuçları  sunulmuştur.  Öncelikle  lojistik  ve  ulaştırma  faaliyetlerine 

Türkiye ve Dünya’daki uygulamaları uzerinden genel bir bakış açısı ile bakılmıştır. Lojistik 

harcamaları, bölgesel farklılıklar gösterse de, Dünya genelinde toplam harcamalar içerisinde 

önemli  bir  yer  tutmaktadır.  Lojistik  sistemlerinin  gelişmişliği  ile  ülkelerin  gelişmişlik 

seviyeleri  ile  doğru  orantılıdır.  Bu  bağlamda,  lojistik  faaliyetlerinin  Türkiye  ve  Dünya 

ekonomilerinde önemli bir yeri olduğu gibi TR81 Bölgesi için de çok önemli bir yeri vardır 

ve  bölgenin  gelişmesinde  önemli  bir  konuma  sahiptir.  Buna  ek  olarak,  taşımacılık 

hâlihazırda Türkiye’nin AB’ye uyum süreci gündeminde yer alan beş önemli başlık arasında 

olup,  altyapı,  araçlar  ve  çevre  standartları  ile  uyumunu,  lojistik  ağın  geliştirilmesini  ve  dış 

ticaret politikalarının iyileştirilmesini kapsamaktadır. 

Türkiye  ekonomisinin  son  yıllarda  yakaladığı  yüksek  büyüme  hızı  ile  birlikte  ihracat  ve 

ithalat  rakamlarında  önemli  artışlar  olmuştur.  Bu  büyümenin  sürdürülebilmesi  ve  daha 

ileriye  taşınabilmesi  için  güçlü  bir  lojistik  sektörüne  ihtiyaç  vardır.  Bu  bağlamda  bölgenin 

lojistik  açısından  potansiyel  araştırması  ve  rekabet  analizi  yapılmıştır.  Mevcut  durum  ve 

rekabet  analizinin  sonuçları  ışığında  bölgenin  ulaşım  ve  lojistik  potansiyelini  ve  rekabet 

edebilirliğini  geliştirebilecek  stratejiler  tasarlanmıştır.  Bu  stratejiler  bölgedeki  lojistik 

sektörünün  insan  kaynakları,  altyapı,  tesis,  bilgi  birikimi,  talep,  ve  destek  konusundaki 

ihtiyaçlarının  karşılanmasına  yönelik  olarak  tasarlanmıştır.  Ortaya  konan  bu  vizyon  ve 

stratejilere  yönelik  projelerin  bölge   bütününde  hayata  geçirilmesi  konusunda  Batı 

Karadeniz Lojistik Platformunun kurulması önemli görülmektedir. 

Uluslararası  ticarette  kullanılan  taşıma  modlarına  bakıldığında  hem  Dünya’da  hem  de 

Türkiye’de denizyolunun açık ara en çok kullanılan taşıma modu olduğu görülmektedir.Bu 

bağlamda, TR81 Bölgesi konumu itibarı ile gerek Karadeniz’e kıyısının bulunması, gerekse İç 

Anadolu hinterlandına ve diğer komşu illere mesafe açısından yakın olması, var olan ulaşım 

ağlarının  çeşitliliği  itibarı  ile  erişilebilirlik  bakımından  önemli  bir  lojistik  potansiyeline 

sahiptir ve bu yapılan birçok çalışma (EDAM 2009, URAK 2010, Küresel Rekabet Projesi) ile 

teyit edilmiştir.  Bu bağlamda bölge Türkiye’nin Karadeniz’e açılan kapısı olmaya namzettir. 

Ancak  bölgenin  lojistikte  İstanbul’u  ihtiva  eden  TR10,  Kocaeli’yi  ihtiva  eden  TR42  ve 

Samsun’u ihtiva eden TR83 bölgeleri ile rekabet edebilir hale gelebilmesi için mevcut ulaşım 

ağlarının geliştirilip, birbirleri arasındaki geçişlerin sağlanması şarttır.  Bölgede hali hazırda 

devam  etmekte  olan  projeler  ve  yakın  gelecekte  gerçekleşmesi  planlanan  projeler  analiz 

edildiğinde,  bu  projelerin  tamamlanması  ile  lojistik  açıdan  önemli  mesafe  katedileceği 

görülmektedir. 

Planlanan  projeler  arasında  Filyos  Vadisi  Projesi,  Filyos  Limanı  ve  geri  sahasında 

oluşturulması planlanan Sanayi Bölgesi ve Serbest Bölge ile beraber bir Bölgesel Kalkınma 

Projesidir. Türkiyenin  Karadeniz ülkeleri  ile  olan  ticaretinin  gelişiyor olması  ve  potansiyel 

ve  rekabet  analizi  ile  gösterildiği  gibi,  Filyos  Limanı  konumu  itibarı  ile  bölgeye  yakın 

hinterlanddaki  şehirler  için  diğer  limanlara  göre  daha  ekonomik  bir  liman  olacağından, 

projenin  bölgenin  gelişimi  ve  kalkınmasında  önemli  bir  ivme  oluşturacığı 

düşünülmektedir.   Potansiyel  ve  rekabet  analizinde  sınırlı  sayıda  ülke  değerlendirilmiştir 

ancak bunlara ek olarak bu ülkeleri transit olarak kullanan diğer ülkeler de düşünüldüğünde 

potansiyel  daha  yüksek  olacaktır.  Aynı  etki  Türkiye  içinde  daha  geniş  bir  hinterland 

---

 

 

70 

değerlendirildiğinde  de  olacaktır.  Nitekim  TRACECA  tarafından  daha  önce  yapılan 

çalışmalarda  Filyos  Limanı’na  olacak  talep  tahmini  yapılırken  bu  şekilde  yapılmış  ve 

hinterlanda Ege, Akdeniz ve İç Anadolu bölgelerinden de iller dahil edilmiştir. Bu çalışmanın 

yapımından  sonra  alternatif  limanların  durumundaki  değişimler  ve  Kanal  Istanbul  Projesi, 

Filyos  Limanı’nın   potansiyelini  ve  rekabet  edebilirliğini  tehdit  etmektedir.  Gerek  bölge 

içinde (Eren Limanı), gerekse bölge dışındaki (Samsun, Karasu) limanlara yapılan kapasite 

artırımı  ve  teknolojik  yatırımlar,  Filyos  Limanı’na  talebi  olumsuz  etkileyebilecek 

potansiyeldedir.  Bu  bağlamda  limanın  planlandığı  üzere  iki  aşamalı  yapılması,  ikinci  ve 

büyük  aşamanın  birinci  aşamadan  sonra  gözlenecek  talebe  göre  planlanması  yerinde 

olacaktır. 

Türkiye’nin  2013  yılı  yatırım  harcamaları  içinde  en  büyük  payı  demiryolu  yatırımları 

almaktadır.  2023  yılı  hedefleri  içerisinde  demiryolunun  yük   ve  yolcu  taşımacılığındaki 

payını  ciddi  oranda  artırılması  yer  almaktadır.   Bu  durum  demiryolu  altyapısına  verilen 

öneme  işaret  etmektedir.  TR81  Bölgesi  de  bu  yatırımlardan  payını  iki  büyük  demiryolu 

projesi  ile  almaktadır.   Ancak,  bölgedeki  demiryolları  üzerinde  yük  taşımacılığının 

artırılabilmesi  için  yük  elleçleme  altyapısı  ve  teçhizatına  yatırım  yapılması gerekmektedir. 

Bunlara  müteakip,  özel  sektörün  demiryollarını  kullanması  teşvik  edilmeli,  bu  konuda  var 

olabilecek kötü imajın değişimi için bilinçlendirme çalışmaları yürütülmelidir. 

Bölge  genelinde,  Türkiye  genelinde  olduğu  gibi,   hem  yük  hem  de  yolcu  taşımacılığı 

açısından  karayolu  ağırlıklı  bir  taşımacılığın  olduğu  görülmektedir.  Bölgedeki  şehir 

merkezlerini  dışarıya  bağlayan  yolların  bölünmüş  yola  dönüstürülmesi  önemli  oranda 

tamamlanmış  olup,  hali  hazırda  çalışmalar  devam  etmektedir.  Karabük-Zonguldak  ve 

Karabük-Ereğli  bağlantılarının  bölünmüş  yola  dönüştürülmesi  planlanan  projeler  içinde 

görülmemesi  bir  dezavantaj  olup  üzerinde  durulmalıdır.  Bölge  dışında  Filyos’a  alternatif 

limanların  tamamı  otoyol  güzergahı  üzerinde  veya  otoyola  kısa  bir  mesafededir.  Oysa 

bölgeden geçen bir otoyol olmaması ve yapımının da 2023 hedefleri arasında yer almaması 

da  aynı  şekilde  üzerinde  durulması  gereken  bir  husustur.  Bölgedeki  şehirlerarası  yollar 

şehir merkezlerinden geçmektedir. Bu durum hem şehirlerarası ulaşım zamanlarını hem de 

şehir  içi  trafik  yoğunluğunu  olumsuz  etkilemektedir.  Bu  bağlamda  Zonguldak,  Ereğli  ve 

Bartın  yakınlarında  devam  etmekte  olan  ve  ihale  edilecek  olan  çevre  yolu  ve  tünel 

çalışmaları önem arzetmektedir. Karabük için böyle bir çalışmaya rastlanmamıştır ve burası 

için de bir çevre yolu çalısmasına ihtiyaç vardır. 

Bölgenin  tek havaalanı  olan  Saltukova  Havaalanı, küçük  bir  havaalanı  olsa da,  hali hazırda 

kapasitesinin çok az kısmı kullanılmaktadır. Bölge halkının hava ulaşımına talebini artırmak 

için  toplu  taşıma  düzenlemeleri  ile  havalimanının  kent  merkezleriyle  olan  bağlantısı 

güçlendirilerek ulaşım kolaylaştırılmalıdır. Havalimanının kapasitesine yönelik yatırımlar şu 

an için gerekli görülmemektedir. 

Bölgedeki  depo,  antrepo, TIR-kamyon  parkı  gibi  tesisler  yetersiz  düzeydedir.  Filyos  Vadisi 

Projesi  doğru  planlanması  halinde  oluşturacağı  trafik  ile  bölgenin  tamamının  lojistik 

potansiyelini  artıracaktır.  Bu  nedenle  bölgenin  farklı  yerlerinde  lojistik  tesisler  kurulması 

planlanmalıdır. 

Yapılacak  fiziki  yatırımlara  paralel  olarak,  lojistik  sektörünü  kurumsallaştırma  ve 

profesyonelleştirme  adında  eğitim  faaliyetleri,  STK’lar,  universiteler  ve  lojistik  firmaları 

---