FTAI
RESPUBLIKA KONFERENSIYASI
|
25.06.2022
“BILIG – ILMIY FAOLIYAT” nashri http://bilig.academiascience.or
200
Ta'lim mazmuni, sifati va samaradorligini oshirishning eng muhim omillari – har
bir pedagog kadrning mahorati, kasbiy salohiyatining yuqori darajada bo„lishi bilan
bog„liq bo„lib, buni ta'minlash hozirgi davrda dolzarb vazifalardan biri hisoblanadi.
Finlyandiya,
Buyuk Britaniya, Singapur kabi dunyoning aksariyat muvaffaqiyatli
ta'lim tizimlari rivojlangan davlatlarda o„qituvchilarning o„zaro tajriba almashishishi
o„qituvchining burchi bo„lib hisoblanadi va bu ularning
lavozim vazifalariga
kiritilgan.
Pedagoglarning o„zaro darslarda qatnashishi, o„tkazilgan darslarning yutuq va
kamchiliklarini muhokama qilishi darslarning sifatini
oshirishning eng samarali
strategiyasi hisoblanadi.
Tadqiqotlar shuni ko„rsatadiki, o„qituvchi doimiy ravishda kamida bitta hamkasbini
o„z darslariga tajriba almashish maqsadida kirishini ta'minlashi ikkala o„qituvchilarning
ham ta'lim samaradorligini yaxshilanishiga olib keladi.
Biz ta'lim jarayonida o„zaro darslarga kirish uchun kuch, vaqt yoki xohish
yo„qligini tez-tez eshitamiz. Afsuski, faqat kitob o„qish bilan yaxshi o„qituvchi bo„lib
bo„lmaydi. Biz
odatda xatolarimizni tushunib, boshqalarning ishidagi muvaffaqiyat va
muvaffaqiyatsizliklarni ko„rish orqali o„z mahoratimizni oshira boramiz. Agar
maktabda, umuman ta'lim sohasida o„qituvchi bu borada yolg„iz ishlasa, buni amalga
oshirish aslo mumkin emas.
Maktab o„qituvchilari o„rtasida tajriba almashish
tizimini joriy etish va bu
jarayonni ular uchun qiziqarli qilish, darsda monitoring tizimini tashkil etishning yangi
usullarni joriy etish va kuzatish masalalarini davlat ta'lim standartlarida mustahkamlash,
turli kasbiy tajribaga ega bo„lgan o„qituvchilar tomonidan darslar o„tkazish
muammolarni hal qilish uchun zarur uslubiy yordam ko„rsatish maqsadga muvofiqdir
O„qituvchining mahorati o„sishi borasida yana bir muhim muammo shundaki,
o„qituvchilik mahoratining tez o„sishi o„qituvchi maktabga
kelgan dastlabki uch yilda
namoyon bo„ladi. Bu degani 30 yillik ish tajribaga ega bo„lgan o„qituvchining,
dastlabki 3 yillik ish tajribasining 10 marta takrorlanishi demakdir.
Agar maktabda ish tajribasi yuqori bo„lgan va yosh o„qituvchilar o„rtasida tajriba
almashish yo„lga qo„yilmas ekan, maktabdagi pedagoglar o„rtasida pedagogik mahorat
rivojlanmay qoladi.
Maktab ta'limidagi o„zgarishlar va yangiliklarni qo„llab-quvvatlovchi, hamda
maktabda etakchilik qobiliyatiga ega o„
qituvchilarning kamligi tizimda o„zgarishlar
kiritishga qiyinchilik tug„dirishi mumkin. Jamoada etakchilarni qanday topish mumkin?
Boshqa o„qituvchilarning mahoratini oshirishga samarali yordam beradiganlarni qanday
tanlash mumkin? Bu borada rahbarlar qanday qoidalarga amal qilishlari kerak?
Maktabda o„z darslariga e'tiborli bo„lgan bir nechta o„qituvchilarning
borligi
ham samarali natijalarga ega bo„lishga imkon beradi.
Agar butun maktab pedagogik jamoasining barcha o„qituvchilarini doimiy
takomillashtirish jarayonida faol ishtirokchiga aylantira olsak,
bu maktabning katta
yutug„idir.
Maqsadlar
va
qadriyatlarning
umumiy
tizimini
yaratish
butun
ta'lim
muassasasining umumiy rivojlanish vektorini o„rnatishga imkon beradi.
O„qituvchilarni pedagogik muammolar va vazifalar atrofida birlashtirish, doimiy
tajriba almashishni tashkil etish borasida, pedagogik g„oyalar, festivallar,
uslubiy
kengash, birlashma ishlari mavjud. Biroq m
aktabning xususiyatlariga mos keladigan o„z