Asosiy uskunaning hisobi (Ishlab chiqarish fermentyorlari)
1. Fermentyordan gaz xolida chiqib ketish xisobiga fermentatsion ozuqa muhitining yo‘qolishini xisoblash (10%).
Tayyor kultural suyuqlik miqdori (k.s) – (G)- 1 m3 ga teng.
Yo‘qotish sarfi -10%.
Produtsent ekilgan ozuqa muxiti miqdori:
G1= G ´1,1 m3.
2. 1,1 m3(G1) fermentatsion ozuqa muxiti tayyorlash uchun ozuqa muxiti komponentlari va uning absolyut quruq modda saqlashini xisoblash.
2.1 Fermentatsion ozuqa muxiti uchun komponentlarining umumiy sarfi:
G2 = g1+g2
bunda,
g1,g2 va x.k. – ozuqa muxitining alohida komponentlari.
2.2 Fermentatsion ozuqa muxitida absolyut quruq modda saqlashi:
G3=S1+S2+S3 va x.k.
bunda,
S1,S2,S3 va x.k. – ozuqa muxitining xar bir komponentining absolyut quruq moddasi; u esa muvofiq GOST bo‘yicha komponent sarfini, mavjud (qolgan) absolyut quruq moddaga ko‘paytirib aniqlanadi.
3. Fermentatsion ozuqa muxitiga ekish uchun ekuv materialli miqdorini xisoblash (ekuv me’yori G1 ga bog‘liq xolatda 2%)
G4= G1´ 0,02 m3
O‘stirish davomida ekuv materialining yo‘qolishi - 5%.
Tayyor ekuv materiali miqdori
G5 = G4´ 0,95m3
ni tashkil etadi.
4. Ekuv materialini olish uchun ozuqa muhiti komponentlari sarfi:
4.1. Ekuv ozuqa muxiti uchun kmponentlarning umumiy xarfi:
G6 = g1+g2 va x.k.
bunda,
g1,g2 va x.k. – ekuv ozuqa muxitining aloxida komponentlari sarfi.
4.2. Ekuv ozuqa muxitining absolyut quruq modda saqlashi:
G7=S1+S2+S3 va x.k.
(hisoblash 2.2 bandidagidek amalga oshiriladi).
5. Fermentyorni tushadigan ozuqa miqdori (fermentatsiya uchun ozuqa muxiti + ekuv materiali):
G8= G1+ G5m3
5.1 bunda absolyut quruq modda saqlashi .
G9= G3+ G7
kg ni tashkil etadi.
6. Fermentatsiyadan keyin olinadigan va qayta ishlov berish bosqichiga beriladigan kultural suyuqlik miqdori (ajraluvchi gazlar bilan yo‘qoladigan xisobi -90%):
G10= G8 ´ 0,9 m3
6.1 Kultural suyuqlik ajraluvchi gazlar bilan 10% yo‘qitiladi:
G12= G9 ´ 0,1kg
6.2. Kultural suyuqlik faolligi: A1.
Kultural suyuqlikning umumiy faolligi:
A2=A1´ G10 birlik.
6.3 Energiya biosintezi uchun sarf bo‘ladigan absolyut quruq modda (15%):
G13= G9 ´ 0,15kg
6.4. Ishlov berishga tushadigan kultural suyuqlikning absolyut quruq modda miqdori:
G13= G9 ´ 0,15kg
7. Kultural suyuqlikni filtirlash.
7.1. 1:0,5 nisbatdagi gidromodulda qoldiqni yuvish uchun suv sarfi:
G15= G10 ´ 0,5 dm3
7.2. Olingan filtrat miqdori (filtratsiyada yo‘qotilishi 10% hisobida):
G16= (G10 + G15) ´ (1-0,1) sm3
7.3. Filtrat faolligi (inaktivatsiyadan yo‘qotilish xisobi 5%)
bir/sm3
7.4. Filtratning umumiy faolligi:
A4= G16 ´ A3 bir.
Faollik yo‘qolishi bosqichlarida:
a1=A2- A4,
bunda,
biomassa (a2) bilan faollik yo‘qolishi 7% ni tashkil etadi:
a2=a ´ 0,07;
inaktivatsiyadan faollik yo‘qoti: a3=a1- a2
7.5. Filtratsiyada aloxidalangan absolyut quruq cho‘kma miqdori.
Kultural suyuqlikni filtrlaganimizda qoldiqda 40% absolyu quruq modda qoladi.
G17= G14´ 0,4 kg
Qoldiqning 85% li namligida uning miqdori
bunda -1,2 – qoldiq zichligi.
7.6. Filtratning absolyut quruq modda saqlashi:
G20= G14 - G17 kg
8. Fermentli eritmani ultrafiltratsion usulda quyuqlashtirish.
8.1. Quyuqlashtirish (konsentrlash)darajasi 10 bo‘lganda ultrakonsentrat miqdori:
G21= G16: 10 dm3
8.2. Ultrakonsentratda yo‘qotilish 10% bo‘lganda ksilanaza faolligi:
bir /sm3.
8.3. Konsentratning umumiy faolligi:
A6=A5x G21 bir.
8.4. Konsentratda absolyut quruq modda miqdori (75% analitik o‘lchanadi):
G22= G21x 0,075 kg
8.5. Ultrafiltrat miqdori :
G23= G16- G21 dm3,
8.6. Ultrafiltratda absolyut quruq modda miqdori:
G24= G20- G22 kg
8.7. Ultrafiltratda ksilanazalarning umumiy faolligi ( yo‘qotilish filtrat umumiy faolligidan ultrafiltratda -6,5%),
A7 =A4x 0,065 bir.
Inaktivatsiyadan yo‘qotilish -3,5 % :
a4=A4 x 0,04
8.8 Ultrafiltratda ksilanazalar faolligi:
a5=A7 : G23 bir/ml
9. Konsentratni filtrlab sterillash.
9.1. 3% yo‘qotish bilan xisoblanadigan steril konsentrat miqdori.
G25= G21x (1-0,03) dm3
9.2. Konsentrat faolligi inaktivatsiya xisobiga 5% yo‘qotilganda ksilinazalar steril konsentrati faolligi
A8=A5 (1-0,05) bir /sm3
9.3. Steril konsentratning umumiy faolligi:
A9- A8: G25 bir.
Inaktivatsiyadan yo‘qotish: a6-A6x 0,05
10.4 Steril konsentratda 1% yo‘qotish bilan xisoblanadi umumiy faollik:
A11=A8x (1-0,01) bir.
Faollik yo‘qolishi a7=A8 –A21
10.5.Kiritilayotgan (Qo‘shilayotgan) qo‘shimchaning xajmi 0,3% gacha oshganda standartlangan steril konsentrat miqdori:
G32= G25 x (1-0,003) dm3
10.6. Steril konsentratda ferment faolligi :
9.4. Filtrlab sterillanganda olingan nam qoldiq miqdori (konsentratdagi absolyut quruq moddadan 8% olib tashlanadi):
G26= G22 x 0,08 kg
9.5. Filtrlab sterillanganda olingan nam qoldiq miqdori (qoldiq namligi – 85%):
G27= G26 : (1-0,85) kg
yoki
G28= G27 : 1,1
bunda,
1,1 – qoldiq zichligi
Qoldiq bilan faollik yo‘qolishi: a7=A6-A8
9.6. Steril konsentratdagi absolyut quruq modda miqdori
G29= G22 - G26 kg
10. Steril konsentratni suyuq xolda standartlash
10.1 Suyuq xolda standartlash, konsentratda quruq modda saqlashini 10-12% gacha oshirish maqsadida qandaydir inert qo‘shimchalar yordamida (osh tuzi, natriy sulfat)amalga oshiriladi.(12% gacha misolida).
10.2. Suyuq xolda standartlash uchun qo‘shimcha miqdori (bosqich bo‘yicha yo‘qotish – 3%)
G30= G25 x 0,12 - G29 kg
10.3. Steril konsentratda absolyut quruq modda miqdori.
G31= G29 +G30 kg
10.4. Steril konsentratning 1% yo‘qotish bilan umumiy faolligi:
A11= A8 x (1-0,01) bir.
Faollik yo‘qolishi a7=A8-A11
10.5. 0,3% qo‘shimcha qo‘shilishi natijasida xajm oshishini xisobga olgan xolda standartlangan steril konsentrat miqdori;
G32= G25 x (1+0,003) dm3
10.6. Steril konsentratda ferment faolligi:
bir/ml.
11. Konsentratni quritish.
11.1. O‘tkazuvchi xavo natijasida quruq moddaning 10% yo‘qotilishini xisobga olganda quritilgan preparat miqdori (preparatning namligi -8%):
kg (g)
11.2. Inaktivatsiya natijasida 8% yo‘qotilishni xisobga olganda preparat faolligi:
bir/g
11.3. 8% namlik bilan preparatning absolyut quruq modda saqlashi
G34= G31 x0,92 kg
11.4. 8% namlikda xisoblanganda quritish davomida absolyut quruq modda yo‘qotilishi quyidagini tashkil etadi:
G34= (G31 - G34) x (1+0,08)
11.5. 8% yo‘qotish bilan quruq preparatda ksilanazalar umumiy faolligi
A14= A13 x G33 bir.
Quritish davomida faollik yo‘qotilishi a8=A11-A14
12. Quruq preparatni standartlash.
12.1. Muvofiq TU ga asosan standart preparat faolligi: A15
12.2. Standartizatsiya uchun qo‘shimcha miqdori:
kg
12.3. Standartizatsiyaga tushadigan (qo‘shiladigan) modda miqdori:
G36= G33 +G35 kg
12.4. Standartizatsiyadan keyin 2% yo‘qotish bilan olingan preparat miqdori:
G37= G36 x (1-0,02) kg
shuningdek,
Absolyut quruq modda = G37 x 0,92
12.5. Preparatning umumiy faolligi:
A16=A15x G37 bir.
12.6 Standartizatsiya davomida preparat miqdorining yo‘qotilishi:
G38= G36 - G37 kg
12.7. Standartizatsiya bosqichida faollik yo‘qotilishi:
a9= G38 *A15
13. Joylash (qo‘yish), qadoqlash, markirlash
13.1. Preparatning turiga bog‘liq xolatda ular polietilen qoplarga keyin qog‘oz qoplarga 15-20 kg miqdorida solinadi. Qadoqlash bosqichi davomida yo‘qotish 1% ni tashkil etadi. Qadoqlangan preparat miqdori:
G39= G37 * (1-0,01 ) kg
13.2. Mexanik yo‘qotish: G40= G37 -G39
13.3. Perparatning umumiy faolligi.
A18= G39 x A14 bir.
13.4. Bosqichda faollik yo‘qotilishi:
a10= G40 xA15
SHunday qilib 10000 bir/gr standart faolligida preparat chiqishi 1 m3 kultural suyuqlikda A18 kg ni tashkil etadi, faollik bo‘yicha umumiy siqish esa:
% ga teng bo‘ladi.
Dostları ilə paylaş: |