BAKI. MART 1918-ci il. AZƏRBAYCAN QIRĞINLARI SƏNƏDLƏRDƏ
132
şəhərinin sakini Samvelin oğlunu tanıdım. Mən özüm ermənilərdən qa-
çıb gizlənə bildim, amma onlar mənim əmim Həbibulla Molla Hacı Baba
oğlunu və əmim oğlu Hacı Baba Həbibulla oğlunu öldürdülər: hər ikisi
tüfəngdən atılan atəşlə öldürülüblər. Bizim arvadlarımızı və uşaqlarımızı
Mailov teatrına əsir apardılar.
Oxundu. İmza (ərəb hərfləri ilə).
Komissiya üzvləri: А.Kluge, M.Təkinski (imzalar).
AR Pİİ SSA, f. 277, s. 2, iş 13, v. 125-126.
Sənəd № 45
Dindirmə protokolu
1918-ci il, 29 oktyabr. Bakı şəhəri.
Azərbaycan Hökuməti yanında Fövqəladə Təhqiqat Komissiyasının Cinayət
Prosessual Məcəlləsinin 307 və 443-cü maddələrinə uyğun olaraq zərərçəkən qis-
mində dindirdiyi aşağıda adı çəkilən şəxs göstərmişdir:
Teymur Səlimov, 22 yaşım var, Bakı şəhərində, Serkovnaya küçəsi,
171 № li evdə yaşayıram.
Bu ilin mart ayında, mən atam, anam, arvadım və digər qohumlarımla
birlikdə Kladbişenskaya küçəsində olduğumuz zaman, bizim Serkovnaya
küçəsindəki evimizə erməni əsgərləri gəlmişlər və bizim dalandarımız
Məmməd İrzanı əsir götürərək, bizim evi qarət etmişlər. Ümumilikdə
150.600 rubl məbləğində əmlakımızı aparmışlar. Məmməd İrza qarətçilə-
rin arasında bizim evimizdə yaşayan erməni Ter-Kazarov qardaşlarını
görmüşdür – Aleksandrı, Levonu və üçüncü qardaşı, onun adını bilmirəm,
lakin o da qarətdə iştirak etmişdir. Hazırda Levon və üçüncü qardaş həbs
olunmuşlar, Aleksandr isə Həştərxana qaçmışdır. Məmməd İrza Aleksand-
rın telefonla kiməsə mənzil sahiblərinin evdə olmadığını xəbər verərək,
onu bizim mənzilə dəvət etdiyini eşitmişdir.
Oxundu. İmza. T.Səlimov.
Komissiyanın sədri: Ələk. Xasməmmədov (imza)
Komissiya üzvləri: А.Kluge, M.Təkinski (imzalar).
AR Pİİ SSA, f. 277, s. 2, iş 13, v. 56.
133
FƏSİL I. AZƏRBAYCANLI SAKİNLƏRİN ŞAHİD İFADƏLƏRİ
Sənəd № 46
Dindirmə protokolu
1918-ci il, 8 oktyabr. Bakı şəhəri.
Azərbaycan Hökuməti yanında Fövqəladə Təhqiqat Komissiyasının Cinayət
Prosessual Məcəlləsinin 307 və 443-cü maddələrinə uyğun olaraq zərərçəkən qis-
mində dindirdiyi aşağıda adı çəkilən şəxs göstərmişdir:
Əli Ağa Ağayev, Bakılı, 28 yaşlı, Bakıda, Qluxoy döngə, № 24 ünvan-
da yaşayır.
Bu il mart ayının ortalarında ermənilərlə bolşeviklərin çıxışı zamanı
mənə və mənim iki qardaşıma məxsus olan mağaza erməni-dalandarın
köməyi ilə ermənilər tərəfindən talan edilmişdir. Onlar 80.000 rubl məb-
ləğində bütün gümüş əşyaları aparmışlar və mən bu barədə bolşeviklərə
məlumat vermişdim.
Oxundu. İmza. Əli Ağa Ağayev.
Komissiya üzvləri: Andlı iclasçı M.Təkinski, Prokuror köməkçisi
А.Kluge (imzalar).
AR Pİİ SSA, f. 277, s. 2, iş 13, v. 10.
Sənəd № 47
Dindirmə protokolu
1918-ci il, 3 noyabr. Bakı şəhəri.
Azərbaycan Hökuməti yanında Fövqəladə Təhqiqat Komissiyasının Cinayət
Prosessual Məcəlləsinin 307 və 443-cü maddələrinə uyğun olaraq zərərçəkən qis-
mində dindirdiyi aşağıda adı çəkilən şəxs göstərmişdir:
Ağa Əli İsmayılov, 23 yaşlı, Bakı şəhərində, Bondarnaya küçəsi, 69
№ li evdə yaşayıram, 6-cı polis sahəsi.
Bu il martın 20-də səhər saat 8-də bizim evə 6 nəfər silahlı daşnak-
sakanlar gəldi, onların arasında bərbərlər ittifaqında işləyən Arşak adlı,
soyadı deyəsən Avetisovdur, dolu bədənli, ucu kəsik bığlı birisi var idi. O,
tüfəngdən yaylım atəşləri açırdı və məni öldürmək istəyirdi. Bu vaxt atam
məni müdafiə etdi və onlara yalvardı ki, məni öldürməsinlər. Mənim hə-
BAKI. MART 1918-ci il. AZƏRBAYCAN QIRĞINLARI SƏNƏDLƏRDƏ
134
yatım üçün Nikolay pulları ilə 7080 rubl aldıqdan sonra daşnaksakanlar
məni süngü ilə kürəyimdən yaraladılar, mənzilimizi talan etdilər, sonra
isə bizim hamımızı Mailov teatrına əsir apardılar. Nağd puldan başqa bi-
zim evdən 17.780 rubl məbləğində müxtəlif əşyaları qarət etmişlər.
Oxundu. İmza. Ağa Əli İsmayılov.
Komissiya üzvləri: А.Kluge, M.Təkinski (imzalar).
AR Pİİ SSA, f. 277, s. 2, iş 13, v. 91.
Sənəd № 50
Dindirmə protokolu
1918-ci il, 5 dekabr. Bakı şəhəri.
Azərbaycan Hökuməti yanında Fövqəladə Təhqiqat Komissiyasının Cinayət
Prosessual Məcəlləsinin 307 və 443-cü maddələrinə uyğun olaraq zərərçəkən qis-
mində dindirdiyi aşağıda adı çəkilən şəxs göstərmişdir:
Heydər Qulu Quliyev, 39 yaşlı, Bakıda, Şamaxinskaya küçəsi, 15 № li
evdə yaşayıram.
Bu il sentyabr ayında Bakının mühasirəsi vaxtı mənim mənzilimə
praporşik Qazaryansın başçılığı altında erməni əsgərləri – 11 nəfərdən
ibarət dəstə gəldi, Qazaryantsın adına yazılmış və mənim evimdə axta-
rış aparmağa izn verən mandatı mənə göstərərək mənzilimi axtarmağa
başladılar. Mən şahid qismində qonşularımı dəvət etmək istədikdə ermə-
nilər bunu qadağan etdilər və məni silahla hədələdilər. Erməni dəstəsi
getdikdən sonra mən mənzilimdən 15.000 rubl pul, 1000 rubl dəyərində
qızıl saat, kostyumluq mahud parça, xəz palto, qızıl kəmər və ərizəyə əlavə
etdiyim siyahıda göstərilən digər əşyalarımın qarət edildiyini gördüm.
Mənə vurulan zərərin ümumi məbləği 38.200 rubl təşkil edir.
Mart ayında ermənilər məni qarət etməmişdilər, belə ki, onlar bizim
evə gəlib yetişməmişdilər. Ermənilərlə müsəlman arasında sülh bağlan-
dıqdan sonra mən öz mənzilimdən çıxdım və Şamaxinkadan başlayıb
Bolşaya Morskaya küçəsində qurtararaq 1-ci Kanitapinskaya və 1-ci Pa-
rallelnaya küçələrini gəzməyə başladım. Eyni zamanda müsəlman me-
yitlərinin yığılmasında iştirak etdim, onların sayı 1500-ə yaxın idi. Bəzi
evlərdə mən 7 - 8 qoca, qadın və uşaq meyitlərinə rast gəlirdim və onla-
Dostları ilə paylaş: |