Biz öz məqsədlərinə nail olmaq üçün heç bir vasitədən çəkinməyən

189

FƏSİL II. AZƏRBAYCANLI QADINLARIN ŞAHİD İFADƏLƏRİ

Sənəd № 446

Dindirmə protokolu

1918-ci il, 3 noyabr. Bakı şəhəri.

Azərbaycan Hökuməti yanında Fövqəladə Təhqiqat Komissiyasının Cinayət 

Prosessual Məcəlləsinin 307 və 443-cü maddələrinə uyğun olaraq zərərçəkən qis-

mində dindirdiyi aşağıda adı çəkilən şəxs göstərmişdir:

Dostxanım Ağa Kərim qızı, Bakı sakini, 28 yaşım var, Bakıda, Su-

raxanskaya küçəsində, Babayevin evində yaşayıram, savadsızam.

Mart ayının ortalarında, çərşənbə axşamı səhər tezdən otuz nəfərə 

yaxın erməni bizim həyətimizə doldu və ərim Məmməd İbrahimi və oğ-

lum Əli Babanı mənzildən çıxararaq öldürdülər. Mən 3 yaşlı qızım və 4 

yaşlı oğlumla qaçdım. O vaxt mən Hacı Saleh Babayevin Suraxanskaya 

küçəsindəki evində kirayədə qalırdım. Mənim mənzilimi tamamilə ta-

lan etdilər. Qarət olunmuş əşyaların siyahısını təqdim edirəm və işə əlavə 

olunmasını xahiş edirəm. Onlar Babayevi də öldürdülər.

Oxundu. Savadsızdır. 

Komissiya üzvləri: M.Təkinski, А.Kluge (imzalar). 

AR Pİİ SSA, f. 277, s. 2, iş 13, v. 84.

Sənəd № 451

Dindirmə protokolu

1918-ci il, 19 noyabr. Bakı şəhəri.

Azərbaycan Hökuməti yanında Fövqəladə Təhqiqat Komissiyasının Cinayət 

Prosessual Məcəlləsinin 307 və 443-cü maddələrinə uyğun olaraq zərərçəkən qis-

mində dindirdiyi aşağıda adı çəkilən şəxs göstərmişdir:

Sona Xanım Nur Məmməd qızı, 41 yaşım var, Bakı sakini, Bakı şəhə-

rində, Mariinskaya küçəsi, 4 №-li evdə yaşayıram, savadsızam. 

Günü və tarixi yadımda deyil, bu ilin mart ayının ortalarında erməni əsgər-

ləri bizim evimizə soxuldular, mənim qohumum Məşədi Bala Baba Avtun Əli 

oğlunu öldürdülər, məni və mənim uşaqlarımı isə əsir apardılar, qadınları baş-

larını örtməyə və çəkmə geyməyə qoymadılar. Erməni əsgərləri, məni ölümlə 

---

BAKI. MART 1918-ci il. AZƏRBAYCAN QIRĞINLARI SƏNƏDLƏRDƏ

190

hədələyərək, 900 rublumu, iyirmi qızıl pulumu, beş qızıl üzüyümü, iki cüt qızıl 

sırğalarımı əlimdən aldılar. Bütün mənzilimi qarət etdilər və köhnə qiymətlə 

altı mindən yuxarı qiyməti olan əşyalarımı götürüb getdilər.

Oxundu. Savadsızdır. 

Komissiya üzvləri: M.Təkinski, А.Kluge (imzalar). 

AR Pİİ SSA, f. 277, s. 2, iş 13, v. 166.

Sənəd № 448

Dindirmə protokolu

1919-cu il, 27 yanvar. Bakı şəhəri.

Azərbaycan Hökuməti yanında Fövqəladə Təhqiqat Komissiyasının Cinayət 

Prosessual Məcəlləsinin 307 və 443-cü maddələrinə uyğun olaraq zərərçəkən qis-

mində dindirdiyi aşağıda adı çəkilən şəxs göstərmişdir:

Ziba Məlik Məmməd qızı, 45 yaşım var, Bakıda, Suraxanskaya küçə-

sində 161 №-li evdə yaşayıram.

Deyəsən, 1918-ci il 21 martında 50 nəfərə yaxın erməni əsgərləri yuxa-

rıda göstərilən evə soxuldular və mənim mənzilimi 28.850 rubl məbləğin-

də tamamilə qarət etdilər. Oğurlanmış əmlakın siyahısını təqdim edirəm 

və işə əlavə olunmasını xahiş edirəm. Mən gizlənməyə macal tapdım və 

məni rus qadınları gizlətdilər. 

Oxundu. Savadsızdır. 

Komissiya üzvləri: M.Təkinski, А.Kluge (imzalar). 

AR Pİİ SSA, f. 277, s. 2, iş 13, v. 166.

Sənəd № 450

Dindirmə protokolu

1918-ci il, 28 dekabr. Bakı şəhəri.

Azərbaycan Hökuməti yanında Fövqəladə Təhqiqat Komissiyasının Cinayət 

Prosessual Məcəlləsinin 307 və 443-cü maddələrinə uyğun olaraq zərərçəkən qis-

mində dindirdiyi aşağıda adı çəkilən şəxs göstərmişdir:

---

191

FƏSİL II. AZƏRBAYCANLI QADINLARIN ŞAHİD İFADƏLƏRİ

Xədicə Hacı Soltan qızı, 17 yaşım var, savadsızam, Bakıda, Suraxans-

kaya küçəsi ev 195\52 ünvanda yaşayıram.

Bu il Bakıda mart qırğınları zamanı ermənilər mənim artıq qarət et-

dikləri ərimi, 35 yaşlı Əli Heydər Hacı Səlim oğlunu məscidin yanında və 

ərimin atasını, 65 yaşlı Hacı Səlim Nəcəfovu öldürmüşlər. Bundan əlavə 

ermənilər bizim evimizi 117.500 rubl məbləğində qarət etmişlər. Əmlakın 

siyahısının işə əlavə olunmasını xahiş edirəm.

Oxundu. Xədicə Hacı Soltan qızı. Savadsızdır. 

Komissiya üzvləri: Aleksandroviç, А.Kluge (imzalar). 

AR Pİİ SSA, f. 277, s. 2, iş 15, v. 86.

Sənəd № 452

Dindirmə protokolu

1918-ci il, 5 noyabr. Bakı şəhəri.

Azərbaycan Hökuməti yanında Fövqəladə Təhqiqat Komissiyasının Cinayət 

Prosessual Məcəlləsinin 307 və 443-cü maddələrinə uyğun olaraq zərərçəkən qis-

mində dindirdiyi aşağıda adı çəkilən şəxs göstərmişdir:

Bibi Xanım Cavad bəy qızı, Bakı sakini, Mariinskaya küçəsi, 32 №-il 

evdə yaşayıram, 40 yaşım var, savadsızam.

 Bu il mart ayının 19-da səhər saat 8-də yuxarıda göstərilən evə erməni 

əsgərləri soxuldular və bizim hamımızı - müsəlmanları, əsir apardılar, ev-

lərimizi isə qarət etdilər. Mənim mənzilimdən köhnə qiymətlərlə 10.200 

rubl məbləğində əmlakım oğurlanmışdır. Onların siyahısını təqdim 

edirəm və işə əlavə olunmasını xahiş edirəm. Qarətçilər elə həmin er-

mənilər idi. Onlar bizim hamımızı - 11 müsəlmanı öldürmək istəyirdilər, 

amma əsgərlərin arasında bir gücü var idi və o, bizi öldürməyə qoymadı. 

Ermənilər bizim çadralarımızı dartıb açdılar və başı açıq Mailov teatrına 

apararaq, orada 3 gün saxladılar. 

Oxundu. Savadsızdır. 

Komissiya üzvləri: M.Təkinski, А.Kluge (imzalar). 

AR Pİİ SSA, f. 277, s. 2, iş 13, v. 102.

---