Бми мавзуси: Ўзбекистонда тадбиркорлик рисклари, уни суғурталаш мепханизми ва такомиллаштириш йўналишлари

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI


TOShKENT MOLIYa INSTITUTI SIRTQI BANK IShI
3-BOSQICh TALABASI
MURODOV SHAROFJONNING

“ TADBIRKORLIK RISKLARI ULARNI SUGURTALASH

MEXANIZMI VA UNI TAKOMILLASHTIRISH ”


MAVZUSIDA YoZGAN

Mustaqil ishi

Topshirdi: SBI-50 guruh talabasi

MURODOV SH.

Tekshirdi: _________________

Toshkent – 2022

Tadbirkorlik risklari ularni sugurtalash

mexanizmi va uni takomillashtirish

Tadbirkorlik faoliyati - daromad olishga yo’naltirilgan faoliyatdir. Odatda, tadbirkorlik riski degada har qanday tadbirkorlik sharoitida vujudga keladigan, maxsulotni, tovarlarni ishlab chiqarish va ularni sotish, xizmat ko’rsatish bilan, tovar-pul va moliyaviy munosabatlar bilan, tijorat bilan, shuningdek ilmiy- texnikaviy loyihalarni amalga oshirish bilan bog’liq bo’lgan risklar tushuniladi.

Tadbirkorlik riski muayyan tabirkorlik faoliyatiga nisbatan tashqi muhitning qanday muomalada bo’lishiligi aniq beligilanmaganligi sababli ob’ektiv asosga ega. Tashqi muhit tadbirkor foliyat yuritishi va unda yuz beradigan o’zgarishlarga moslashishi zarur bo’lgan ob’ektiv iqtisodiy, ijtimoiy va siyosiy sharoitlardan tashkil topadi.
2021 yil yakunlari bo’yicha O’zbekistonda sug’urtalovchilar tomonidan 286 mlrd.so’m miqdorida sug’urta mukofotlari to’plangan, bu ko’rsatkich 2020 yilnikiga nisbatan 35% ga oshgan. Taqqoslash uchun aytib o’tish joizki, Rossiya sug’urta bozoridagi sug’urta mukofotlari xajmi 15% ga, Qozog’iston-9% ga va Ukraina-6% ga oshgan. 2012-2021 yillar davomida milliy sug’urta bozorida sug’urta mukofotlari xajmi 4 karra, ya’ni 74 mlrd.dan 286 mlrd.gacha ko’tarilgan.

Bozordagi sug’urta mukofotlari xajmining muntazam o’sishi birinchi o’ntalikka kiruvchi sug’urta tashkilotlari evaziga bo’ldi. Masalan, “O’zbekinvest” MEISKda sug’urta mukofotlari xajmi 135%ga, “O’zagrosug’urta” DASK-138%, “Kafolat” DASK-140%, MChJ Transinsurance plus-149, MChJ Asia Insurance-149, MChJ Xalq Sug’urta- 277% ga ko’tarilgan (jadval 2). Sug’urta tashkilotlari tomnidan filial va bo’linmalarni ko’paytirish xozirgi davr talabi bo’lib kelmoqda. 2021 yilda sug’urta tashkilotlari bo’linmalari soni 1006 taga etdi, bu ko’rsatkich 2020 yilda 959 tani tashkil etgan edi. Sug’urta mukofotlarining xajmi Jizzax vilotida- 146,3%, Qoraqalpog’iston Respublikasida-144,6%, Samarqand viloyatida- 144,3%, Sirdaryo viloyatida 144,1, Xorazm viloyatida-143,2%, Toshkent viloyatida-140,1% ga oshgan (jadval 1).