“Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr: hekayələr.”.
Ə
dəbi-kulturoloji tərcümə e-Antologiyası
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu
–
www.kitabxana.net
–
Milli Virtual Kitabxana
177
Belə qadınların çoxusu uşaqlı olur: görəsən o da ana idimi? Heç təsəvvürümə
gətirmirdim Klodun uşağını! Deyəsən, mən artıq onun övladını da öz doğma balamdan
daha çox sevməyə başlamışdım. Hə, hə, çox yəqin ki, onun uşağı var. Sadəcə, bunu
soruşub öyrənmək lazım gələcək! İnanıram ki, elə bir vaxt gələcək, biz qonaq otağımızın
balkonundan çaya açılan mənzərəni seyr edəcəyik, pəncərəmiz önündə sırayla çiçəklər
bitəcək və quşlar orada cəh-cəh vuracaq. Əlimdə quş qəfəsi, küçədə necə yeridiyimi
gətirirəm xəyalıma! Əla! Yetər ki, onun könlü xoş olsun! Amma orada… mütləq çay
olmalıdır! Axı, mən çaylara heyranam! Xatirimdədir, Rotterdamda olanda… Səhər çağı
pəncərədən günəş şüaları otağa süzüləndə və oyanıb, təpədən-dırnağa, dəlicəsinə sənə
aşiq və sadiq olan qəhbənin yanında uzandığını hiss edəndə, quşların cəh-cəhini eşidəndə,
süfrənin hazırlandığını, onun isə yuyunub-darandığını görəndə, indiyədək yatıb-durduğu
kişilərə rəğmən, onun indi səninki, sadəcə səninki olduğundan əmin olunca, qarşı
tərəfdən keçən yük gəmilərinin gövdələrini və dor ağaclarını seyr etdikcə, sənin, onun,
başqalarının, sizə qədər olan və sizdən sonra yaşayacaq lənətə gəlmiş insan nəsilləri
axınının, bu çiçəklərin, bu quşların, bu günəşin, bu qoxunun, hər şeyin insanı boğduğunu,
məhvə sürüklədiyini anlayırsan. İlahi! Məni nə indi, nə gələcəkdə, heç bir zaman
fahişəsiz qoyma!
Kloda səfərə çıxmağı təklif etsəm də, o, sözümü yerə saldı. Bundan hədsiz dərəcədə
sarsıldım. Bu etirazın səbəbi heç də mənim kasıblığımdan qaynaqlanmırdı, çünki Klod
mənim maddi durumumdan xəbərdar idi, bilirdi ki, mən kitab yazıram və bir sıra başqa
planlarım var. Yox, bunlar səbəb deyildi, burada nə isə daha köklü bir şey olmalıydı və o,
bu sirri mənə açmağa hazırlaşmırdı. Daha bir məqamı da vurğulayım: mən son dərəcə
dindar bir həyat tərzinə keçmişdim. Təkbaşına xeyli gəzib-dolaşır və kitabıma heç bir
dəxli olmayan şeylər yazırdım. Mənə elə gəlirdi ki, bu kainatda yalnızam, həyat tərzim
isə son dərəcə bitkin və kamil bir şəklə düşüb, bir növ heykəlləşmişəm. Amma mən bu
heykəlin müəllifinin adını heç cür xatırlamırdım. Bununla yanaşı, fərqindəydim ki, bütün
hərəkətlərim sanki yuxarıdan birisi tərəfindən mənə diqtə olunur, sanki mənim tək işim –
xeyirxah əməllərlə ad çıxarmaqdır və heç kimin təqdirinə ehtiyac duymuram.
Klodun mənə təklif etdiyi hər cür xeyriyyəçilikdən, dəstəkdən boyun qaçırırdım. Ondan
aldığım borcların da hesabını tam ciddiyyətlə aparmağa başladım. Klod, sən son günlərdə
hədsiz kədərli görünürsən. Hərdən terrasda gözümə dəyəndə zərrəcə şübhə bəsləmirəm
ki, onun gözlərində bir cüt yaş donub. O, məni sevir. Ümidsiz də olsa, dəlicəsinə və
bütün varlığıyla sevir. Bəzən saatlarla terrasda otura bilir. Hərdənbir onu harayasa
gəzintiyə aparıram, çünki onu bu cür bədbəxt və nigaran görmək, nəyəsə həsrətli görmək
içimi, ruhumu əzir…
Hətta mən onun barəsində dostlarıma da söz açdım, bir mənada Klodu onlara sırımağa
çalışdım. Bəlkə də bütün bunlar
onun çarəsizlik içində oturub, nəyisə gözləməsindən,
nəyinsə xiffətini çəkməsindən daha yaxşıdır… Görəsən belə, yapyalnız oturduğu
zamanlarda o, nə barədə düşünür, axı?
“Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr: hekayələr.”.
Ə
dəbi-kulturoloji tərcümə e-Antologiyası
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu
–
www.kitabxana.net
–
Milli Virtual Kitabxana
178
Günlərin bir günü ona yanaşıb, cibimdən min franklıq əsginas çıxarsam, görən nə olar?
Qüssəli baxışlarını uzaq bir nöqtəyə dikən bu qadına yaxınlaşıb, sadəcə deyərəm ki: «Lap
yadımdan çıxmışdı, al bu pulu, bu ara əlim yuxarıdır» (fransızca: «Voici quelque chose
que j’ai oublie l’autre jour».) Bəzən yanaşı uzandığımız zaman yaranan sükut çevrədəki
hər şeyi doldurmağa yetəndə o, dillənir: «Que pensez-vous maintenant?» (fransızca: «Nə
barədə düşünürsən?»). Mən də hər dəfə eyni cavabı verirəm: «Rien!» (fransızca: «Heç nə
barədə!»). Əslində isə düşünürəm ki: «Voici quelque chose que…» Bu, l’amour a credit
in (fransızca «nisyə sevgi»nin) ya həzzidir, ya da bir növ əziyyəti.
O, çıxıb getdiyi zaman zənglərin tükürpədici hay-həşiri ilə baş-başa qalıram. O, məni
özüylə barışdırır, könlümə hüzur və rahatlıq gətirir. Yastıqlara yayxanır, uzandığım yerdə
və əlbəttə ki, onun hədiyyə etdiyi yüngül siqaretdən ləzzətli bir qullab alıram. Narahat
olmağa hər hansı əsas yoxdur. Əgər mən damaq taxsaydım, inanıram ki, o, bu damağı da
çıxarıb, çarpayımın böyründəki xırda masanın üstündəki kibritlə, zəngli saatla və digər
xırda-xuruşla yanaşı duran stəkandakı suya salardı. Mənim şalvarım səliqəylə qatlanıb,
şlyapam və paltom isə qapının yanındakı asılqandan asılıb. Hər şey öz yerindədir. Çox
gözəl! Əgər sizin də həmdəminiz bir qəhbə olarsa, hesab edin ki, misli-bərabəri olmayan
bir xəzinə tapmısınız…
Və ən əsası da odur ki, bütün bunlar sizin könlünüzcədir. Çox sarsıdıcı, haradasa mistik
bir duyğudur. Bundakı mistik cəhət isə varlığın birliyindən, vəhdətindən doğur. İnsan
özünü bu həyatın bir zərrəciyi hiss eləyir, ona qarışır, onun axarında əriyib gedir…
Özümün müqəddəs, yoxsa kafir olmam, düzünü desəm, heç vecimə də deyil.
Müqəddəslərin bəxtinə əbədi əzablar və Kəşməkəşlər yazılır. Mən isə başdan-ayağa
hüzur və durğunluq içindəyəm.
Elə hey Klod üçün yeni müştərilər tapmaqla məşğulam və indi, onun yanından ötəndə
gördüm ki, baxışlarındakı qüssə harayasa yox olub. Az qala hər gün onunla nahar edirik.
Məni ən bahalı restoranlara çəkib aparmağa çalışır və mən daha buna heç etiraz
eləmirəm. Həyatın hər anından zövq almağa çalışıram: axı, bahalı məkanlar ucuzlardan
heç də geri qalmırlar. Əgər bu onun könlüncədirsə, qoy…Pourtant je pense a quelque
chose. (fransızca: «Amma mən müəyyən bir məsələ barədə düşünürəm» - A.Y.).
Boş bir şeydir, amma axır vaxtlar fikrimi daha çox özünə cəmləşdirir bu. İlk dəfə bu fikri
eşidəndə heç nə deməyib susdum. Öz-özümə: «Bu, qəribə, qismən də ağrılı bir hissdir.
Boş ver» - dedim. Eyni zamanda da xoş şeydir. Bir başqa səfər isə bunun ağrılı, yoxsa
təsadüfü ehtiyatsızlıq olduğuna heç cür qərar verə bilmədim. Təkrar rien a dire (fransızca:
«Deyəcək söz yoxdur» - A.Y.).
Ən nəhayət, ona xəyanət elədim. Bir gecə özümü Böyük bulvarda, yüngülvarı kefli halda
buldum. Respublika meydanında yaramazın birisi, yekəpərliyindən qadın dəllalına
bənzəyən bir «öküz» mənə ilişdi. İçkili olmasaydım, o pəzəvəngi görcək, bəlkə də