Carl gustav jung
Yüklə 3,33 Mb. Pdf görüntüsü
|
BİLİNÇDIŞI ZİHNİN BAĞIMSIZLIĞI 303
durumlar çok iyiye doğru gitmekte ve insanın bütün karakteri düzelmek tedir. Uygulama iyiye doğru gitmektedir. Bu sebeplerden dolayı bana göre söz konusu süreç bir geriye gidiş diye açıklanmamalıdır. Bence daha çok, Orta Çağların başında ve hatta daha önce Hıristiyanlığın başlangıcında ortaya çıkmış psikolojik süreçlerin gerçek bir devamıdır. Ana simgelerin birinci yüz yılda var olduğuna dair belgesel kanıt var elde. «Baş Rahip Komarios, Klcopatra’ya Tanrısal Sanatı Öğretiyor» adlı Yunan kitabından söz ediyorum. Metnin, kaynağının putperestlik ve Mısır olduğuna şüphe yok. Aynı zamanda III. yüzyılın bir filozofu olan Zozimos’un mistik metinleri de var. Bununla birlikte, her ne kadar ana sembolizmi putperestliğe ait olup Corpus Hermeticum’vm felsefesiyle yakından ilgiliyse de burada Yahudi ve Hıristiyan etkileri belirgin. Mandalayla ilgili simgeciliğin yakın akrabalarını eski putperestlik kaynaklarına kadar götürmesi, bu görünürde psikolojik olaylara bir ışık tutuyor. Doğrudan doğruya gelenekle desteklenmeden bir Gnostik fikir eğilimini sürdürüyorlar gibi. Her dinin belli bir ileri gelen psikolojik duru mun kendiliğinden ortaya çıkan bir ifadesi olduğunu düşünmekte haklıysam, o zaman Hıristiyanlık Miladi yılın başlangıcında ileri gelmiş olan ve sonraki yüz yıllarda geçerli olan bir durumun ifadesidir diyebili rim. Ama aynı şekilde dinsel ifadeyle belirebilecek başka durumların varlığını dışta bırakmayan, tam o sırada üstün gelen bir durumu ifade ediyordu. Hıristiyanlık yaşayabilmek için bir süre Gnostisizm ile savaşmak zorunda kaldı, buysa «Hıristiyan» önkoşuluna hemen hemen eşit bir başka koşuldu. Gnostisizm tamamiyle silinip atıldı, kalıntıları öyle bir şekilde parçalandı ki, iç anlamına girebilmek için özel bir inceleme gerekir. Ama simgelerin tarihsel kökleri Orta Çağlara uzanıyorsa, bunlar elbette Gnostisizmde bulunacaktır. Önceden ortadan kaldırılmış olan psikolojik bir durum, ortadan kaldırılma durumunun ana fikirleri dibe çökerken, kendini yeniden belli ederse, pek mantığa aykırı olmaz. Gnostik sapkın mezhep, ortadan kaldırılmasına rağmen, simyacılık adı altında Orta Çağ boyunca sürmüştür. Simyacılığın birbiri için elzem olan iki bölümü olduğu bilinir, bir yanda doğru dürüst kimya araştırması, öte yanda «theoria veya
304 ANALİTİK PSİKOLOJİ ta fizika ke ta mistikçi1 gösterdiği gibi iki bölümde Miladın başlangıcında birlikte vardırlar. Aynı şey III. yüzyılda Zozimos’un yazılan ile Leyden Papirüsleri için de varittir. Antikite simyasının dinsel ve felsefi görüşleri de açıktan açığa Gnostikti. Bu son görüşler acayip ve açık olmayan bir fikir çevresinde toplanmaktadır. Belki şöyle ifade edilebilir: başlangıcın kaotik sularını kuluçkaya yatıran anima mundi yaratıcı amil veya tannsal ruh, madde de potansiyel bir durumda kalmış ve baştaki kaotik durum onunla birlikte sürmüştür. Böylece filozoflar veya kendilerine dedikleri gibi «Bilgelik çocukları» ünlü prima materia’larını, ruha gebe, başlangıçtaki kaos’un bir kısmı gibi gördüler. «Ruh»dan anladıklan yan maddi bir pneuma bir çeşit nazik bir beden idi, buna «uçan» da diyorlar ve oksidlerle diğer eriyebilen bileşkenleri kimyasal olarak tanıtıyorlardı. Kimyada cıva ve felsefede vahiy tanrısı Hermes denen ruha Merkür dendi ki bu Hermes Trismegistos gibi simyanın baş yetkilisiydi. Niyetleri kaostan esas tanrısal ruhu çıkarmaktı, buna öz, Tanrılar suyu, âbu hayat
Ünlü bir simyacı Johannes Rupescissa esas öze le cici humain, insan göğü veya gök demektedir. Ona göre bu mavi bir sıvıydı ve gök gibi bozulmaz cinstendi. Esas özün gök renginde olduğunu söylüyor, et nötre soleil Va orne, tout ainsi que le soleil orne le ciel ,63
Güneş altının bir allegorisidir. Şöyle diyor «Iceluy Soleil est vray or» ve devam ediyor «ces deux choses conjointes ensemble influent en nous... des conditions du ciel des cieux et du soleil celeste.64 Fikri, belli ki, göğün ve içimizdeki göksel güneşin simgelerini yaratan özünözü, mavi gök ve içindeki altın güneştir. G uillaum e’un göksel vizyonuna, doğru çizilmiş bir paralel gibi gördüğüm, altın bir mikrokozmosun resmidir bu. Bununla birlikte renk lerin sırası terstir; Rupescissa da yassı, yuvarlak, altın ve gök mavisi rengindedir Aynı düzeni olan hastam daha çok simyacı yönde gibi görünüyor. ® Fizik ve mistisizm. 63 G üneş göğü nasıl süslerse, onu da öyle süsledi. 64 Bu güneş gerçek altından, bu iki şey birlikte G öklerin göğünün ve göksel güneşin şartlarını etkiliyor.
BİLİNÇDIŞI ZİHNİN BAĞIMSIZLIĞI 305
Mucizevi sıvı, tanrısal su, gök veya sema denen herhalde Tekvinin 1.6 «Gök üstü sulan»nı ima ediyor. Görevsel bakımdan bunun içinde yaratıcı ve biçim değiştirici niteliği olan kilisenin kutsal suyuna benzeyen bir çeşit vaftiz suyu olduğu düşünülüyordu. Katolik kilisesi hâlâ benedic- to fontis65 eylemini Paskalyadan önce sabbathum sanctum’da66 icra eder. Ayin descensus spiritus sancti in aquam'm67 tekrarından ibarettir. Adi su, bu yolla insanı değiştirme ve ruhi bakımdan yeniden can verme gibi tanrısal bir nitelik kazanır. Bu tanrısal suyun simyasal fikridir, aqua per- manens (Değişmez su) putperestlikten gelmeseydi, ikisinden de olmadığı simyanın aqua permanens’ini benedictio fontis eyleminden türemekte zorluk çekilmezdi. Mucizevi suyu Birinci yüzyıla ait ilk Simya kitap larında görüyoruz. Üstelik Physis’c giren descensus spirutus Mani üstünde büyük etkisi olan bir gnostik efsanedir bu. Herhalde manişeizm etkisiyle, Latin simyasının ana fikirlerinden biri olmuştur. Filozofların niyeti mükemmel olmayan maddeyi kimyasal olarak, altına, panaccea'ye, her derde deva ilaca ya da hayat iksirine çevirmekti. Ama felsefi veya mistik bakımdan, tanrısal hermaphroditus'a. ikinci Adem’e, dirilişin ulu ve bozulmaz vücuduna veya lumen luminum’af’8 insan zihninin aydın durumu olan splentia'ya69 çevirmişti. Richard Wilhelm ile birlikte Çin simyasının da aynı fikri doğurduğunu, opus magnum’m 70 amacının «elmas vücut» yaratma olduğunu gösterdim. Bütün bu ayrıntılar, psikolojik gözlemlerimi tarihsel dekoruna yerleştirmek için bir girişimdir. Tarihsel bağ olmaksızın havada asılı sırf bir merak olarak kalır. Göstermiş olduğum gibi modem simgeciliğin eski kuramlar ve inançlarıyla olan bağı, her zamanki dolaylı veya dolaysız gelenekle hatta sık sık tahmin edildiği gibi, gizli bir gelenekle dahi tesbit olunamaz. En dikkatli araştırmalar bile, hatanın bu çeşit kitaplar okudu ğunu veya bu konuda herhangi bir bilgisi olduğunu açığa çıkarmış değildir. Öyle görünüyor ki, bilinçdışı zihinler, kendini defalarca şu son 65 K utsal su. 66 Kutsal sabat. w Ruhul kudüsiın suya inişi. 68 N urun nuru. 69 Bilgelik. ™ Büyük eser.
Yüklə 3,33 Mb. Dostları ilə paylaş:
|