Carl gustav jung
Yüklə 3,33 Mb. Pdf görüntüsü
|
156 ANALtTtK PSİKOLOJİ ederler, üstelik sadece «psikolojik-kafalı» kimselerde değil. Akıl sağlığından profesyonel psikologun dahi hiçbir kuşku duymayacak olduğu kişilerin ağzından nice ilginç düşler ve vizyonlar anlatıldığını duymuşumdur. Arketipin yaşantısı çoğunluk, kişinin en büyük sim gibi saklanır, çünkü insan varlığının özü ile ilgilidir. Ben-olmayan’ın, anlayışa meydan okuyan bir iç muhalifin ilksel yaşantısı gibidir. Bu durumda, doğal olarak, bize yardımcı olabilecek paralel olaylar ararız; farkına vardığımız şey özgün vakanın, birtakım çıkarsamalı fikirlerle yorum landığıdır. Tipik bir örneği Flüe’li Nikolas Kardeşin üçleme vizyonu, ya da kendisinin ilkin tanrısal bir vahiy gibi sonra da şeytan gibi gördüğü Aziz Ignatius’un gök gözlü yılan vizyonu gibi. Bu dolambaçlı yorumlar la, otantik yaşantının yerini, yabancı bir kaynaktan alınmış imgeler ve sözcükler almaktadır; kendi toprağımızda yetişmiş olmayan, yürekleri mizle değil de kafalarımızla bağlantısı olan görüşler, fikirler ve biçimler almaktadır. Doğrusu, düşüncelerimiz bile kendi ürünü olmadığı için bun ları kolaylıkla anlayamamaktadırlar. Bu gibi ikameler, insanları gölgeli, gerçekdışı yapmaktadır; yaşayan hakikatler yerine boş sözcükler koy maktadır ve acı dolu, karşıtların geriliminden, canlı ve yaratıcı her şeyin solup öldüğü, soluk, iki-boyutlu hayaller dünyasına kaçmaktadır. Regresyon ile bebeklik-öncesi dönemle ortaya çıkan, o sözle ifade edilemeyecek olayların ikamelere ihtiyacı yoktur; her insanın yaşamına ve işine göre tek tek biçimlenmeyi isterler. Bunlar, atalarımızın yaşamı, sevinçleri ve üzüntülerinden türeyen imgelerdir ve sadece yaşantı olarak değil, aynı zamanda fiilen de hayata dönmeyi arzu etmektedirler. Bilinçli zihne ters düştüklerinden, doğrudan doğruya dünyamıza aktarılamamak- ta, bilinç ile bilinçdışı hakikat arasında aracılık yapacak bir yol bulunması gerekmektedir.
VI SENTETİK YA DA YAPICI YÖNTEM IB iL İN Ç D IŞ I ile uyuşma süreci, bir iştir bayağı, hem eylem hem de eziyet söz konusudur. Gerçek, ya da «hayalî», rasyonel ve akıldışı veri ler üzerine dayandırılan bir işlevi canlandırdığı için, bilinç ile bilinçdışı arasında açılan uçurum üzerinde bir köprü oluşturduğundan buna «doğaüstü işlev» denmiştir. Bu doğal bir süreçtir, karşıtların geriliminden doğan enerjinin tezahürüdür, düşler ve vizyonlarda kendiliğinden ortaya çıkan bir dizi fantezi-olaylarından ibarettir. Aynı süreç bazı şizofreni biçimlerinin başlangıç evrelerinde de gözlemlenebilir. Bunun klasik bir örneği Gerard de Nerval’in özyaşam öyküsü Aurelia’da vardır. Ama ede biyattaki en önemli örneğini Faust Il’de görüyoruz. Karşıtları birleştiren doğal süreç, aşağıda anlatacağım şeyden ibaret bir yöntem geliştirmeme örnek ve temel oluşturdu: bilinçli bilinçsiz doğanın buyruğu ile vaki olan her şey, bile bile çağırılmış ve bilince ve bilincin görünümüne entegre edilmiştir. Başarısızlığa uğrama çoğu zaman, bunların, kendi içlerinde gerçekleşen olaylara egemen olabilecek zihinsel ve ruhsal teçhizata sahip olamamalarından doğmaktadır. Burada özel bir tedavi yöntemi olarak tıbbî yardımın işin içine girmesi gerekir. Görmüş olduğumuz gibi, bu kitabın başında ele alınan kuramlar, düşü (veya fanteziyi), kendisini oluşturan anı birimlerine ve arkadaki içgüdüsel süreçlere ayırarak çözümleyen, tamamiyle nedensel ve indirgeyici bir usule dayanmakladır. Bu usulün uygunluğunu ve sınırlarını yukarda anlattım. Bu, düş simgelerinin kişisel hatıralara ya da arzulara artık indirgenemeyeceği, yani, ortak bilinçdışının imgelerinin belirmeye başladığı noktada, işlemez duruma gelmektedir. Bu ortak fikirleri herhan gi kişisel bir şeye indirgemeye çalışmak boşunadır — boşuna olması bir 158 ANALİTİK PSİKOLOJİ yana, acı deneyimler sonucu öğrendiğime göre, aynı zamanda zararlıdır da. Nice güçlüklerden, uzun tereddütlerden sonra ve birçok başarısızlıklar sonucu bulduğum doğru yol sayesinde, sözü edilen anlamda, tıp psikolo jisindeki katıksız kişiselci tutumumu bıraktım. Sadece indirgemeden ibaret olduğu çapta, analizin sonunda ister istemez bir sentezin gelmesi gerektiğini, bazı psişik malzemenin, incelemek için parçalara ayrıldığında hemen hemen hiçbir şey ifade etmediğinin, tersine, parçalara ayrılacağına, anlamın, amplifıkasyon yöntemi dediğimiz yöntemle — elimiz altındaki bütün bilinçli vasıtalarla takviye edilip yaygınlaştırıldığı takdirde zengin leşeceğini temelden saptamam gerekti. Ortak bilinçdışmın imgeleri veya simgeleri, sentetik tedavi yöntemi değerlerini ortaya çıkarmaktadır. Nasıl ki, analiz, simgesel fantezi malzemesini, kendisini oluşturan parçalarına ayırıyorsa, sentetik usul de bu malzemeleri evrensel ve anlaşılabilir bir ifadede bütünleştiriyor. Bu usul sanıldığı kadar basit değildir, sürecin bütününü açıklamaya yardım edecek bir örnek vereyim. Kişisel bilinç- dışının analizi ile ortak bilinçdışından içeriklerin yüzeye çıkmak üzere olduğu o kritik sınır çizgisine gelmiş olan bir kadın hasta şöyle bir düş görmüştü: Geniş bir ırmağın karşı yakasına geçmek üzereyim; arada köprü filan yok, ancak geçebileceğim sığ bir yer buluyorum. Tam ayağımı suya atmışken, suda gizlenmiş bir yengeç ayağımı kıskaçlarıyla tutuyor ve gitmemi engelliyor. Derken korku içinde uyanır. Çağrışımları: Irmak: «Aşılması güç bir sınır — bir engeli aşmam gerek — belki de ağır ilerle diğim için — karşı yakaya geçmem gerek.» Sığlık: «Güvenle karşıya geçilebilecek bir fırsat — olağan bir yol, yoksa ırmak çok geniş olurdu — tedavide engel olanağı var.» Yengeç: «Yengeç suda iyi gizlenmiş, göremedim — Kanser (Almanca’da yengeç krebs = İngilizcede crab) korkunç bir hastalık (kanserden ölen Bayan X ’e atıf) — bu hastalıktan korkuyorum — yengeç gerisingeri yürüyen bir yaratık — doğal olarak beni ırmağa çekmek isti yor — beni feci şekilde yakaladı, feci korktum — karşı kıyıya geçmem den beni alıkoyan nedir? Tamam, arkadaşımla (kadın) yeniden kavga ettik.»
Bu arkadaşı ile olan ilişkilerinde bir gariplik var. Yıllar boyu sürmüş olan, eşcinselliğe yakın, duygusal bir bağ var aralarında. Arkadaşı da bir Yüklə 3,33 Mb. Dostları ilə paylaş:
|