113
hun Əbiyev ilkin səddi asanlıqla keçdi. Növbəti rəqibi türkiyəli Yalçın Ataqaya ilə
görüş gərgin rəqabətdə keçdi. İdmançımız 20:33 hesabı ilə uduzduruldu. Sonra-
dan videotəkrarlara baxdıqca, Ceyhunun açıq-aşkar görünən dəqiq zərbələrinin
qeydə alınmaması ikrah hissi doğurmaya bilməzdi.
Şahin İmranovun yarışdan kənarlaşdırılması isə idmanın ən çox təəssüf do-
ğuran məqamlarındandır. O, rusiyalı Aleksey Tişşenko ilə dueldə rəqibindən üs-
tünlüyünü əyani göstərmişdi. Hesab 31:21 ikən 3-cü raundun 52-ci saniyəsində
onun qaşı çapıldı və həkimlər görüşü dayandırmaq göstərişini verdilər. Boks
qaydalarına görə, belə halda yalnız finalda hesabda irəli olan qalib sayılır. Qalan
mərhələlərdə isə zədə alan idmançı məğlub elan edilir.
Cavid Tağıyevin (75 kq) tailandlı Sureya Prasatifimayla dueli heç-heçə (19:19)
başa çatdı. Lakin idmançımız xəbərdarlıq aldığı üçün qələbə asiyalı boksçuya ve-
rildi. Döyüş zamanı Cavid rəqibini nokdaun vəziyyətinə salsa da, yeni qaydalara
görə, belədə idmançı yalnız 1 xal qazanır.
Sidneydə 75 kq-da boksumuzun ilk olimpiya medalını qazanmış Vüqar
Ələkbərov 4 il sonra birdən-birə 2 dərəcə yuxarı - 91 kq-da çıxış etdi. Təbii ki, bu
keçid izsiz ötüşmədi. Ancaq Vüqar bu dəfə qeyri-rəsmi komanda hesabımıza xal
yaza bildi.
Rövşən Hüseynov (60 kq) və Ruslan Xairov da (69 kq) layiqli çıxış etdilər.
Hər iki idmançımız rinqin dünyada tanınmış simalarından sayılan kubalı boksçular-
la görüşdülər. Ruslan Lorenso Araqon Armenterosla, Rövşən isə qarşısına çıxan
bütün rəqibləri asanlıqla keçən Mario Sezar Kindelan Mesa ilə qarşılaşmalarında
bərabər döyüş səviyyəsi nümayiş etdirdilər.
“Medal qazana bilməyən idmançıları da qeyd etməliyəm. Yarışları izləyər-kən
çox sevinirdim ki, belə iradəli, cəsarətli idmançılarımız var”, - deyən prezident
İlham Əliyev idmançılarımızın yarış meydanlarındakı fədakarlığını da xüsusi vur-
ğulayır və bununla olimpiya devizinin də əsas meyarlarına diqqət çəkir. “Əsas
iştirakdır” prinsipini tamamlayan “daha sürətli, daha yüksək, daha güclü” şüarına
uyğun olaraq, qələbə tək zəfərlər, zirvələr fəthi deyil. Onun meyarları daha geniş,
mütərəqqi və bəşəridir.
Bununla belə, boksçularımızın ötən olimpiadada təməli qoyulan ənənəni da-
Afina: Çətin sınağın uğurları
Afinada Azərbaycan günü.
Prezident İlham Əliyev
idmançıların əhatəsində
114
10 il öncə başlanan yol
vam etdirəcəyinə, bu dəfə Afinadan medal gətirəcəklərinə ümidlər böyük idi.
Ağası Məmmədov (54 kq) bundan əvvəl ölkəmizə tək dünya tacını gətirən ilk
boksçu kimi idman tariximizə düşməmişdi. O, üç il ərzində bir görüşdə belə uduz-
mayan kubalı çempion Gilyermo Ortisə, finalda rusiyalı Gennadi Kovalyova qalib
gəlməklə, “yenilməz Kuba və Rusiya” imicinə ciddi zərbə vurmuşdu. Bu oyunlarda
isə Rövşən Hüseynov, Ruslan Xairov da kubalılarla döyüşməyin mümkün olduğu-
nu bir daha göstərdilər. Bu da Azərbaycan boks məktəbinin ən böyük uğurları
sayıla bilər.
Ağası Afinadan da ən yüksək nəticə ilə dönə bilərdi. Lakin bolqar Detelin
Dalakliyevə, sonra ukraynalı Maksim Tretyaka özünəxas, tam fərqli və bəzən
ənənələrdən kənar çıxan döyüş üslubu ilə qalib gəlmiş dünya çempionumuz
tailandlı Vorapoy Petşkompla yarımfinal görüşündə psixoloji sindroma düşdü.
Amma Ağası Məmmədov Vətənə gözlənilən medalla döndü.
Boksumuz bu Olimpiya Oyunlarında tək bir medalla kifayətlənmədi. Fuad
Aslanov da (51 kq) Azərbaycana bürünc medal gətirdi. O, Afinada boksse-
vərlərə özünü tam fərqli prizmadan göstərə bildi. Fuad boksa hərtərəfli bağlılığı
ilə seçilir. 10 yaşında ikən bu növlə məşğul olmağa başlamış boksçu bundan
10 il sonra məşqçiliyə də başlayıb. Sonra Ukraynanın Donetsk şəhərində çalışıb.
Bu ölkənin boks federasiyasında da etiraf edirlər ki, F.Aslanov bu şəhərdə bok-
sun inkişaf etməsinə əməli kömək göstərib. Ancaq İlham Əliyevin perspektivli
idmançıları Vətənə qaytarmaq xəttinin boksda Ağasıdan sonra daha bir kəşfi
də məhz o, oldu. Azərbaycanda idmanın hər bir sahəsində yüksəliş olduğunu
görən Fuad Aslanov ürəyinin səsi ilə Azərbaycana qayıtdı və iki il sonra Afina-
da özünü təsdiqlədi. Madaqaskarlı Jüve Rakotoarimbelo onun qarşısına çıxmadı.
Bokssevərlərimizə tanış gürcü Nikolas İzoriya, polşalı Andrey Rjanı ilə görüşlərdə
o, üslubunun verdiyi üstünlük və fərqlərlə, hərəkətlərində ardıcıllıq və zərbələrin
dəqiqliyinə meyli ilə parlaq qələbələr qazandı. Fransalı Tomas Jeromla döyüşdə
isə Fuad həm də hakim səhvləri ilə mübarizə aparırdı. Odur ki, son raundadək
istəyini reallaşdırırdı. Fəqət, həlledici an, bu aludəçilik ona baha başa gəldi. Buna
baxmayaraq, ilk dəfə boksçularımız olimpiadada medal boğçamıza 2 bürünc qat-
dılar. Komandanın ümumi çıxışı isə hər bir bokssevərdə gələcəyə inam hissini bir
Afina Olimpiadasının bürünc
medalçısı Fuad Aslanov Vətəndə
əsl qalib kimi qarşılandı
115
az da gücləndirmiş oldu.
“İstəyirik ki, ölkəmizin idman şöhrəti daha yüksəklərə qalxsın. Hər dəfə
Azərbaycanın bayrağı qaldırılanda, dövlət himni səslənəndə, hər bir Azərbaycan
vətəndaşı qürur hissi keçirir, o cümlədən mən də”, - deyən prezident İlham
Əliyevin sözlərindəki həqiqətə əmin olmaq üçün ötən dövr ərzində hər birimizin
kifayət qədər şansı olub. Məhz belə qələbələrdən birini də Afinada yaşaya bil-
dik.
25 avqust. Bu tarix də Azərbaycanın Olimpiya salnaməsinə əbədi yazılacaq.
O gün Azərbaycan himni qədim Olimpiya yurdunda səsləndi. Yunan-Roma
güləşçimiz Fərid Mansurov fəxri kürsünün ən yüksək pilləsinə qalxdı. Bu zəfər tək
bununla əlamətdar olmadı, 4 il əvvəl Namiq Abdullayev sərbəst güləşimizin ən
böyük uğuruna imza atdığı kimi, Azərbaycan “klassik” güləşinin də tarixinə ilk bö-
yük şərəf yazıldı. Doğrudur, 1988-ci ildə Azərbaycan güləş məktəbinin yetirməsi
Kamandar Məcidov Seulda qızıl medala sahib çıxmışdı və onun uğuru da bi-
zim üçün doğmadır. Ancaq Kamandar o vaxt sovet yığmasında Belarusu təmsil
etdiyindən medalın
şan-şöhrəti, adı da bu respublikaya məxsus idi.
Fərid isə Olimpiya Oyunlarının vətənində müstəqil Azərbaycanın adını ucaltdı.
Özü də bunu Mərkəzi Ordu İdman Klubunun təmsilçisi - Azərbaycan ordusunda
Vətən xidmətində müsəlləh əsgər kimi etdi. Gənc olmasına baxmayaraq, onun
idman karyerası “çətinliklərdən zirvəyə” dramatizmi ilə zəngindir. Hələ uşaqkən
“taekvondo, yoxsa güləş” seçimində qocaman ustad Əliqulu Həsənoğlunun rəyi
həlledici olmuşdu. İranda ilk beynəlxalq turniri ilə başlayan bu yol 15 yaşında
yeniyetmələrin dünya birinciliyindəki gümüş medalla möhkəmləndi. 2000-ci ildə
ölkə çempionu adını qazanan Fərid ilk böyük zirvəsini bir il sonra Daşkənddə
fəth etdi. Qabırğasında çat olsa da, Fərid fikrindən dönmədi, xalça üzərinə çıx-
dı və gənclərin dünya çempionu titulunu qazandı. Olimpiadaya lisenziyanı da
məhz belə əldə etdi. “Çalışqan, fikri-zikri qələbə olan, heç vaxt ruhdan düşməyən
uşaqdır” - vaxtilə Əliqulu Həsənoğlu öz yetirməsini şəxsi keyfiyyətlərinə görə
belə qiymətləndirirdi. Məşqçisi bir də onu deyirdi ki, Fəridin fəndləri əks-fəndə
çevirmək, məqamı duymaq qabiliyyəti çox güclüdür. Biz bunun olimpiadada bir
daha şahidi olduq. Həm də necə?
Fərid yarış boyu yalnız ən güclü, dünya şöhrətli nəhənglərlə güləşdi. Qrup
yarışında 1992-ci ildən bu yana olimpiya kürsüsündən düşməyən kubalı Xuan Luis
Marini 3:0-lıq qələbə ilə yendi. Atlanta Oyunlarının çempionu, döşəkdə tuğyan
edən polşalı Riçard Volnıya da eyni üsulu tətbiq edib 6:2 hesabı ilə qalib gəldi. Bu
görüşlərdə Fərid taktiki-texniki fəndlərlə rəqiblərinə aman vermədi, onları döşək
üzərində vurnuxmağa vadar etdi. 1/4 finalda o, ikiqat Asiya çempionu Pərviz
Zeydvəndlə bir qədər fərqli üslubda mübarizə apardı. 2 xal qazanıb gözləmə
mövqeyi tutdu. 3 xal həddini aşmadığı üçün əlavə vaxt təyin edildi. Fərid rəqibə
cəmi 1 xal qazanmağa fürsət verdi. Yarımfinalda daha prinsipial rəqabət olacaq-
dı. 2002-ci ildə məhz norveçli Cimmi Samuelson onu “dünya qızılı”ndan məhrum
etmişdi. Fəridin döyüşdə üslub, taktika seçimi, hər fəndi vaxtında yerinə yetirmək
bacarığını burada gördük. Əvvəlcə, skandinaviyalı idmançı 1 xal qazandı. Sonra
6 dəqiqə gərgin rəqabət oldu. Bu həm də fərqli psixologiyaların döyüşü idi.
Əlavə vaxta bu hesabla da keçiləcəyi gözlənilən an, Fərid 2 xallıq fənd işlətdi
və artırma dəqiqələrinə üstünlüklə yollandı. Çoxları bu vaxt hesabı qorumağa
çalışardı. Amma Fərid tam əminlik üçün hesabına 1 xal da yaza bildi və bu ona
qələbə gətirdi. Onun son 3 Avropa çempionatının qalibi türkiyəli Şərəf Əroğlu
ilə mübarizəsi isə əsl dərslik nümunəsidir. Rəqib idmançı rəqibi parter vəziyyətinə
salarkən işlətdiyi fəndlə məşhurdur. Ancaq Fəridlə bu, keçərli olmadı. Şərəf
Əroğlu elə bu niyyəti həyata keçirmək istərkən, əks-hərəkətdə yaxalandı və sinə
Afina: Çətin sınağın uğurları