259
də, öz-özümə dedim: «Şübhəsiz, ruhi oyanış insanın daha
şərəfli durumu, həyatdakı məqsədidir. Lakin, məgər
sivilizasiya bütün mürəkkəbliyi ilə özünəməxsus ruhi oyanış
deyilmi? Varlığın mövcudiyyəti onun məhsədəuyğunluğu
haqqında şəhadətlik edən zaman biz, varlığı necə inkar edə
bilərik? Ola bilsin ki, muasir siviilizasiya – təsadüfü, ötəri
təzahürdür. Lakin, məgər əbədi qanun bu təzahürü mütləq
varlığa doğru aparan nərdivanın pilləsinə çevirməmişdirmi?».
Mən bir daha Yusif əl-Fəxri ilə görüşmədim. Payızın
axırlarında yaranmış vəziyyət məni Livanın şimalını tərk
etməyə məcbur etdi və mən tufanların sakitləşdiyi, zahidliyin
isə divanəlik hesab olunduğu uzaq bir məmləkətə sürgünə
yollandım.
Balla qarışdırılmış zəhər
Qızıl payız gününün səhəri, Livanın gözəlliyinin
valehedici bir şəkildə göz önündə canlandığı zaman Tuli
kəndinin sakinləri gözlənilməz xəbərdən təşvişə düşərək
kilsəyə üz tutdular. Faris ər-Rəhhalın gözlənilməz səfəri nə
demək idi? O gənc xanımını tərk edərək – onların nigahı altı ay
əvvəl kəsilmişdi – naməlum istiqamətdə qeyb olmuşdu.
Faris ər-Rəhhal kəndxuda idi və bu vəzifə ona irsən
atasından və babasından keçmişdi. Onun iyirmi yeddi yaşı
tamam olmasa da, o həmkəndlilərinin hörmət və ehtiramını
qazanmışdı. O ötən baharda Süsən Bərəkətə evlənən də
260
insanlar: «Bu insanın xoşbəxt ulduz altında doğulduğunu, otuz
yaşı olmasa da, bu dünyada arzuolunan hər şeyi əldə etdiyini»,
söyləmişdilər.
Həmin səhəri isə Tuli kəndinin sakinləri kəndxudanın nə
doğmaları, nə də dostları ilə vidalaşmadan, atlanaraq kiçik
məbləğdə pulla kəndi tərk etməsindən xəbər tutdular. Bu
qaçaqaçın səbəbləri haqqında neçə cür fərziyyələr quruldu!
Farisi gənc xanımını, bağlı-bağatlı, meynəli malikənəsini,
həmkəndlilərini tərk etməyə sövq edən nə idi?
Livanın şimalındakı həyat icma quruluşlu həyata meylli
idi. O yerlərdə həyatın sevincli anları və iztirabları birlikdə
qarşılanırdı. İstənilən hadisə bütün kənd tərəfindən uzun
müddət müzakirə olunurdu. Bu, zaman keçdikcə yeni hadisənin
baş verməsinə qədər davam edir.
Həmin səhər Tuli sakinləri bütün işlərini başlı-başına
buraxdılar. Onlar Mar Tula kənd kilsəsinin ətrafında toplanıb,
baş vermiş hadisə haqqında ucadan söhbət edərək, müxtəlif
fərziyyələr qururdular. Kənd rahibi Stefan da kütləyə qoşuldu.
Onun simasında dalğın və qəmgin ifadə var idi. Kəndlilər yeni
bir xəbər eşitmək arzusu ilə onu dərhal dövrəyə aldılar. Rahib
əvvəlcə yumruqlarını sıxıb sussa da, sonra həyəcanını və
heyrətini gizlətmədən dedi:
– Mənim övladlarım, sizə nə cavab verəcəyimi bilmirəm.
Mən özüm də heç nə anlamıram. Bu gün hələ günəş üfüqdən
boylanmamış Faris evimə gəlib qapımı döydü. Mən qapını
açdım və onu atının cilovundan yapışdığını gördüm. Onun
261
simasında iztirabın izləri var idi. Mən təəccüb edərək nə baş
verdiyini soruşdum. O dedi: «Müqəddəs ata, səninlə
vidalaşmağa gəlmişəm. Uzağa, dənizin o biri sahilinə
yollanıram. Buraya bir daha qayıtmayacam». O, dostu Nəcib
Məlikin adına möhürlənmiş məktubu mənə uzatdı və məktubu
əlbəəl çatdırmağı xahiş etdi. O, dərhal atlanıb çaparaq getdi.
Mən nə baş verdiyini ondan soruşmağa belə macal tapmadım.
Vəssalam, bildiklərim bunlardır.
– Çox yəqin ki, məktubda onun bivaxt gedişinin səbəbi
haqqında bir iki kəlmə yazılmışdır, – deyə iştirakçılardan biri
qeyd etdi, – axı Nəcib Məlik Farisin ən yaxın dostudur.
– Müqəddəs ata, bəs sən onun xanımını görmüsənmi? –
deyə bir başqası soruşdu.
– Mən səhər duasından sonra ona baş çəkdim, – deyə
rahib cavab verdi. – Pəncərənin qarşısında oturub, şüşəni
xatırladan gözləri bir nöqtədə donub qalmışdı, uzaqlara baxır
və sanki heç nə anlamırdı. Mən onu sorğu – suala tutdum, o isə
başını tərpədərək: «Heç nə bilmirəm, heç nə bilmirəm» – deyə
təkrar edirdi. Sonra da ağlamağa başladı.
Rahib sözünü bitirməmiş kəndin Şərq tərəfindən güllə
səsi eşidildi. Dərhal da hiddətli qadın bağırtısı həyəcanlı ab-
hava yaratdı. Kəndlilər ani olaraq donuxub qaldılar, sonra
simalarında qorxunun həkk olunduğu kişilər və qadınlar
ürəklərinə pis fikir damıbmış kimi Faris ər-Rəhhalın evinin
qarşısındakı bağa tərəf götürüldülər. Onların gözləri önündə
qanı damarlarda donduran dəhşətli bir mənzərə canlandı. Onlar
262
torpaqda uzanaraq qan dənizində boğulan Nəcib Məliki, onun
yanında isə Faris ər-Rəhhalın xanımı Süsəni gördülər. O,
saçlarını yolub paltarını cıraraq: «O özünü öldürdü! O, sinəsinə
atəş açdı!» deyə nalə çəkirdi.
İnsanlar quruyub qalmışdılar. Sanki amansız taleyin əlləri
onların qəlbini sıxırdı. Rahib mərhuma yaxınlaşdı və Nəcib
Məlikin sağ əlində səhər ertədən ona verdiyi məktubu gördü: o
məktubu elə bir qüvvə ilə sıxmışdı ki, sanki məktub onun
barmaqlarına yapışmışdı. Rahib, bunu başqalarına hiss
etdirmədən məktubu dartıb götürdü və cibində gizlətdi, daha
sonra kənara çəkilərək üzünü əlləri ilə örtdü.
Özünə intihar edəni bədbəxt anasının evinə apardılar.
Yeganə oğlunun cansız bədənini görən ana ağlını itirdi.
Qadınlar həyatla ölüm arasında çabalayan Faris ər-Rəhhalın
xanımı ilə məşğul oldular.
Rahib evinə daxil olaraq qapını bağladı, eynəyini taxaraq
məktubu cibindən çıxartdı və titrək səslə bu sətirləri oxudu:
«Qardaşım Nəcib!
Mən kəndimizi tərk edirəm, çünki mənim burada
qalmağım səni də, mənim xanımımı da, elə mənim özümü də
bəxtəvər etmir. Mən sənin nə qədər nəcib olduğunu bilirəm.
Sən dostuna və qonşuna xəyanət etməyə cəsarət etməzsən. Mən
həmçinin xanımım Süsənin ləkəsiz olmasına da inanıram.
Lakin eyni zamanda mən qəlbinizi bir-birinə bağlayan
məhəbbətin sizin iradənizdən güclü olduğunu da bilirəm. Sən
Kadiş çayının axınının qarşısını almaq iqtidarında olmadığın
Dostları ilə paylaş: |