D əniz neftqaz yataqlarının tikinti layihəsinin əsas mərhələləri

Daxili
– M
ədən daxilində müxtəlif texnoloji obyektləri bir-birilə əlaqələndirir; 
Yerli
– daxili k
əmərlərdən fərqli olaraq daha uzaq məsafələrə çəkilir və mədənləri 
magistral boru k
əmərləri stansiyası ilə birləşdirir; 
Magistral
– 
böyük uzunluğu (yüz və min km-lərlə) ilə xarakterizə edilir, boru kəməri 
boyunca bir yox, m
əsafədən asılı olaraq bir neçə nasos stansiyasından istifadə edilir. 
Magistral neft k
əmərləri, normativ sənədlərə əsaslanaraq, kəmərin diametrindən asılı 
olaraq aşağıdakı dörd sinfə bölünür: 
Sinif 
I 
II 
III 
IV 
Borunun şərti 
diametri-D, mm-l
ə 
1000-1200 
500-1000 
300-500 
< 300 
Magistral qaz k
əmərləri işçi təzyiqindən asılı olaraq iki sinfə bölünür: 
Sinif 
I 
II 
İşçi təzyiqi, MPa 
2,5-10 
1,2-2,5 
Magistral qaz k
əmərlərinin məhsuldarlığı (qazburaxma qabiliyyəti) borunun 

---

diametrind
ən asılıdır. 
Sualtı magistral neft və qaz kəmərlərini, quru sahələrdə çəkilən kəmərlərdən 
f
ərqləndirən əsas parametr qurudakı boru kəmərləri ancaq daxilindəki nəql edilən 
m
əhsulun təzyiqinə məruz qalır, sualtı, neftqaz kəmərləri isə həm daxili, həm də xarici 
t
əzyiqə məruz qalırlar. 
Bundan başqa sualtı magistral neftqaz kəmərləri layihələndirilib çəkilərkən kəmər 
ç
əkiləcək rayonun hidrometroloji və dib-izobatik şəraiti diqqətlə öyrənilir. 
2)
Tankerl
ərlə nəql edilmə – Neftin, sıxılmış qazın (maye qaz) və kondensatın 
kontinentl
ər arası daşınmasında əsas rolu tankerlə daşınmalar oynayır. 
Neft daşıyan gəmilər (tankerlər), gəmilərin nəqliyyat tipinə aiddir və bu gəmilər 
dünya üzr
ə nəqliyyat gəmiləri parkının 50%-dən çoxunu təşkil edirlər və bu rəqəm 
durmadan artır və inkişaf edir. Bu gəmilər vasitəsilə əsasən xam neft daşınır, lakin bununla 
b
ərabər neft məhsulları (benzin, kerosin, dizel yanacağı, mazut, yağ və s.) sıxılmış qaz 
(maye qaz) v
ə kondensatda daşınır. Hal-hazırda 100-150.000 yükgötürmə qabiliyyətli 
tankerl
ərdən çox istifadə edilir (daha böyüklərinin 150.000 tondan çox yaradılmasının 
üz
ərində işlənilir). Ümumiyyətlə tankerlər nəqliyyat-ticarət donanmasının əsas böyük 
g
əmilər qrupunu təşkil edirlər. 
D
əniz nəqliyyatı ilə daşınmalar iqtisadi cəhətdən ən əlverişli daşınma üsuludur, çünki 
xüsusi k
əmərlərin və yolların çəkilməsinə qoyulan kapital xərclərinə ehtiyac qalmır. Dəniz 
n
əqliyyatı ilə daşınma dəmiryolu ilə daşınmadan 40-45%, avtomobil nəqliyyatı ilə 
daşınmadan isə 27 dəfə ucuz başa gəlir.