Darsning texnologik xaritasi


 Jadvalda ko`paytirish va bo`lishni o`rgatish metodikasi



Yüklə 0,76 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə4/7
tarix10.05.2022
ölçüsü0,76 Mb.
#86448
1   2   3   4   5   6   7
Darsning texnologik xaritasi

2. Jadvalda ko`paytirish va bo`lishni o`rgatish metodikasi 

 Jadvalda  ko`paytirish  va  bo`lish.  O`quvchilar  ko`paytirish  jadvalini  bilibgina 

qolmay,  balki  jadvalning  tuzilish  jarayonini  ham  bilishi  muhimdir.  Har  bir  son  bilan 

ko`paytirish  va  bo`lishning  jadval  hollari  taxminan  bir  xil  reja  asosida  o`rganiladi. 

Ko`paytirish  va  bo`lish  jadvalining  har  bir  holini  o`rganish  ishi  o`zgarmas  birinchi 

ko`paytuvchi bo`yicha jadval tuzishdan boshlanadi. 

 

Bu  holda  jadval  tuzishda  har  bir  keyingi  misolning  natijasini  oldingisidan 



foydalanib  hosil  qilish  oson.  (Masalan,  agar  3x2=6  bo`lsa,  3x3=3x2+3  bo`ladi). 

Jadvalda tuzishda boshqa usullardan ham foydalaniladi: 

1) Bir xil qo`shiluvchilarni topish 2x3=2=2=2 

2) Ko`paytirishning qo`shishga nisbatan taqsimot xossasidan foydalanish:  

4x5=4+4+4+4+4=4x3+4x2=12+8=20  

3)  O`rin  almashtirish  xossasidan  foydalanish  4x5=5x4  2  sonini  ko`paytirish  jadvali 

bilan  tanishishda  o`qituvchi  taxta  2x2=4,  2x3=6,  2x4=8  yozuvini  yozadi.  O`quvchilar 

o`qishadi.  «2  ni  2  ga  ko`paytirish,  2  ni  3  ga  ko`paytirish,  2  ni  4  ga  ko`paytirish». 




O`qituvchi:  “Biz  bu  misollarning  natijalarini  hisoblab,  2  ni  ko`paytirish  jadvalni 

tuzamiz”  2x2=2+2=4,  demak,  2  ni  2  ga  ko`paytirilsa  hosil  bo`ladi,  2x2=4; 

2x3=2+2+2=6  demak,  2  ni  3  ga  ko`paytirilsa  6  hosil  bo`ladi  2x3=6  bu  natijani 

oldingisidan  foydalanib  ham  hosil  qilish  mumkin,  ya'ni  2x2=4,  2x3=2x2=2+6, 

2x4=2x3+2=8.  

2  ni  5,  6,  7,  8,  9  ga  ko`paytirish  jadvalini  tuzishda  boshqa  usullar  ham  ko`rsatiladi. 

Natijada  2 ga ko`paytirishning to`liq jadvali hosil qilinadi: 

 

2+2   



 

 

 



         2x2= 

2+2+2 


 

 

 



   

2x3= 


2+2+2+2 

 

 



 

          2x4= 

2+2+2+2+2   

 

 



 

2x5= 


2+2+2+2+2+2 

 

 



 

2x6= 


2+2+2+2+2+2+2   

 

 



2x7= 

2+2+2+2+2+2+2+2 

 

 

2x8= 



2+2+2+2+2+2+2+2+2 

 

 



2x9= 

3; 4; 5; 6; 7; 8; 9 ga ko`paytirish jadvalari ham shunga o`xshash tuziladi. Har bir yangi 

jadval  ikkita  bir  xil  sonlarni  ko`paytirish  holidan  boshlanadi,  chunki  berilgan  sonni 

ko`paytirishning  oldingi  hollari  tanish  hisoblanadi  ularni  ilgari  qaralgan  jadvallarda 

ko`paytuvchilar o`rinlarini almashtirish yo`li bilan hosil qilish mumkin.  

Hisoblash  usullari  bolalarga  to`la  tushunarli  bo`lishi  uchun  ularni  ko`rsatma-

qo`llanmalar  yordamida  aniqlashtirish  maqsadga  muvofiq,  bunda  buyumlarning 

rasmlari  ikkitadan,  uchtadan….  qilib  chizilgan  kartochkalardan,  sonli  figuralardan, 

kvadrat  Santimetrlarga  bo`lingan  kvadrat  ditstimetrlardan  foydalanish  mumkin. 

Ayniqsa,  bunda  kataklarga  bo`lingan  to`g`ri  turtburchak  tasvirlangan  moslamadan 

foydalanish yaxshi natija beradi.  

 

 




Yüklə 0,76 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə