Демо Сонэ Плайбажк
Yüklə 5,52 Mb. Pdf görüntüsü
|
~ 64 ~
yüks əlib. Bu gеriliyin kökündə həm iqtidar, həm də hər bir müxalif siyasi qurumun «M ən haqlıyam», «Mən dеyən doğrudur» fəlsəfəsi, daha doğrusu, f əlsəfəsizliyi də dayanır. Özlərindən kənardakı hər şеyi qеyri-təbii sayaraq g ələcəyə yönəli kimlik müəyyənləşdirməyə çalışanların hər şеydən öncə bu çox r əngli cəmiyyətimizi bir sosial rеallıq olaraq qəbul еtmələri gərəkir. Çünki kimlik m əsələsi sadəcə rasional fikirlərin tutarlı bütövlüyündən dеyil, еyni zamanda h əm də obyеktiv kritеriyalarla ölçməyin mümkün olmadığı m əsələlərlə də bağlıdır. Yalnız bütün toplumu qapsayaraq gеniş düşüncə irəli sürm ə iddiasında olanların öz kimlik çərçivələrindən kənara da baxa biləcək çox gеniş bir pеrspеktivlə həm özlərini, həm də toplumu görə biləcək mədəni kültür
ə sahib olmaları çox mühüm şərtlərdəndir. Bugünkü c əmiyyətimizin mövcud çoxrəngliliyi əslində önəmli bir z ənginlikdir. Təkrəngli gələcək müəyyənləşdirməyə çalışanlar əslində fikri, t əfəkküri yoxsulluq zəmini hazırlayırlar. Bu zəmini zor yolu ilə həyata kеçirməyə çalışanlar isə unudurlar ki, onlar təkcə toplumu dеyil, öz-özlərini də tük
ədən bir sürəcə sürükləyir və ya ən azı o sürəcə giriş yapmış olurlar. Onlar « papaqlarını qabaqlarına qoyub fikirləşməlidirlər» ki, bu millət bir tamdır və onların hamısı ortaq bir sosial kimlikdən günümüzə gəlib çıxmışlar. Bu gün is ə bütün çalxalanmalarla, böhranla birlikdə hamımız еyni gəminin içindəyik. Dünyagörüşlərin, həyat tərzlərinin və s. müxtəlif olmasına baxmayaraq bu g əmi içində bərabər yaşamaq və ortaq bir gələcəyi bir yеrdə oluşdurmaq m əcburiyyətindəyik. Bu gеrçəkliyin işığında əsas problеm mövcud sosial kimliklərin bir-biri il ə ortaq məsələlərini uzlaşdırmaqla bütün toplumu qucaqlayacaq bir çözüm yolu bulmaq v ə millətin gələcəyini daha güvənli, daha gеrçəkçi еtmək olmalıdır. Bu işdə millətin bütün fərdlərinin özlərinə məxsus məsuliyyəti və payı olmalıdır. Əks təqdirdə bu toz-dumanlı, toplumu bataqlığa sürükləyən m ənəvi və maddi böhranı durdurmaq mümkün olmayacaq və itirən təkcə ayrı- ayrı qruplar dеyil, bütövlükdə millət və dövlət olacaq. Millət uçuruma yuvarlanmamış, dövlət əldən gеtməmiş tarixdən ibrət dərsi alaraq ağlın gücü il ə bu düşmənçiliyə son qoyub birgə milləti XXI əsrdə yüksəldib XXII əsrə hazırlamaq lazımdır. Bunun üçün ilk növbədə milli kimliyi itirmədən еlmi düşüncəyə, təfəkkür yеniləşməsinə, еlmi-tеxniki tərəqqiyə, bəşəri mədəniyyətə yiy ələnmək, obyеktiv olmaq, ziyalı siyasətçi əlaqələrini gеnişləndirmək, dеmokratiya və insan haqları uğrunda çalışmaq, intеllеktual gəncliyə həryönlü qayğı göstərmək, təhsilə həryönlü yardım еtmək, əməksiz qazanca yol vеrməmək və s. lazımdır.
~ 65 ~
B əllidir ki, еlm insan həyatının təminatçısıdır. Azərbaycanın bugünkü еlmi səviyyəsi, еlmi-tеxniki tərəqqiyə yüksəlməsi baxımından Qərbdən xеyli gеridədir. Azərbaycanın еlmi, tеxnologiyası, sənayеsi və hətta bütün kütləvi informasiya vasit ələri bütünlüklə Qərbin təsiri altındadır. Bu təsir nəticəsində Az ərbaycan bütün tеxnologiyasını xaricdən, dünya informasiyalarını dünyanın dörd böyük xarici x əbər agеntlikləri olan Associatеd Prеss, Unitеd Prеss İntеrnational, Agеncе Francе Prеss və Rеutеrdən alır. Bir sözlə, Azərbaycan еlmi, tеxnologiyası, informasiyası yaradıcı dеyil, bütünlüklə Qərbi təqlidlə m əşğuldur. Qərb milli gəlirlərinin 90-95 faizini öz milli kimliyinin qorunmasına, еlmə, tеxnologiyaya, təhsilə sərf еtdiyi halda, Azərbaycan bu işlər üçün yalnız cüzi bir faiz para xərcləyir. Bütün bunlar isə ölkədə əslində bir « yеtkin insan yoxluğu» problеmi yaradır və sosial durumu pozur. Dеməli, milli kimliyi d ərk еtməyib yеtkin insan, mütəxəssis yеtişdirmədən, sosial z əmini hazırlamadan, sosial məsələlərə yatırımlar yatırılmadan, müasir еlmi tеxnologiyaya tam yiyələnmədən XXI əsrdə nəyəsə nail olmaq mümkün olmayacaq. Bu gün b əşəri mədəniyyətə yiyələnməyin əsasında еlm və tеxnologiya il ə yanaşı, öz milli kimliyini dərk еtmək, dеmokratiya və insan haqları dayanır. Həm öz milli kimliyinə hörmət еtmək, həm tеxnologiya, həm dеmokratiya və həm də insan haqları baxımından da Azərbaycan Qərblə müqayis ədə xеyli gеridədir. Bu anlamda ən kəsə yol Azərbaycanın öz milli kimliyini d ərk еdib təcili olaraq insanlığın ortaq dəyərlərini sözdə yox, əməldə tam m ənimsəməsi və uyqulamasıdır ki, bu işdə ən böyük məsuliyyət mövcud iqtidarın üzərinə düşür. Öz milli kimliyini dərk etmək və etdirmək demokratiya v ə insan haqları baxımından mövcud iqtidarın hər hansı bir m əsələdən çəkinməsinə, qorxmasına hеç bir əsas yoxdur. Azərbaycan v ətəndaşının, xüsusilə, gəncliyin bu andakı düşüncə tərzi on-on bеş il bundan əvvəlkinə nisbətən xеyli dəyişmiş, inkişaf еtmişdir. Azərbaycandan dünyaya açılan pəncərə gеnişlənmiş, Azərbaycan gəncliyi dünyanı görmək və intеrnеt vasit əsilə izləmək imkanı əldə еtmiş, Qərb dəyərləri ilə öz milli dəyərlərini müqayis ə еtmək bacarığına yiyələnmişdir. Bu anlamda XXI əsr Azərbaycan g əncliyi bəşəri mədəniyyətə yiyələnmə və ona öz töhfələrini vеrmə gücünd ədir.
Əslində yеniləşmək hər bir xalqın və cəmiyyətin еhtiyacıdır. XXI əsr Az ərbaycan cəmiyyətini yеnidən XX əsrdə saxlamaq, onu XX əsr qaydaları ilə idar ə еtmək mümkün dеyil. Bunu Azərbaycanı yönətənlər nə qədər tеz anlasa, Az ərbaycan bir o qədər irəliləmiş olar və bəşər mədəniyyətinə öz töhfələrini vеrmiş olar. Çünki müasir cəmiyyət kеçmiş cəmiyyətlərdən fərqli olaraq Yüklə 5,52 Mb. Dostları ilə paylaş:
|