Denov Tadbirkorlik va Pedagogika instituti Pedagogika Fakulteti Matematika va Informatika yo’nalishi 8 mi guruh talabasi Yo’ldosheva Gavharning Linux server boshqaruvi fanidan Tayyorlagan Taqdimoti

Denov Tadbirkorlik va Pedagogika instituti Pedagogika Fakulteti Matematika va Informatika yo’nalishi 8 MI guruh talabasi Musayeva Marjonaning Linux server boshqaruvi fanidan Tayyorlagan Taqdimoti

Mavzu: Kompyuterni qayta yuklovchi script dasturini yozish. Reja: 4.1. Sodda shell skriptlarini yozish. 4.2. Parametrlar va o‘zgaruvchilar. 4.3. Jarayonlar. 4.4. Buyruqlarni qayta ishga tushirish va tahrirlash.

4.1. Sodda shell skriptlarini yozish 11Shell qobig‘i buyruq interpretatori va yuqori sath dasturlash tili hisoblanadi. Buyruq interpretatori sifatida shell komandalar qatoriga kiritilgan komandalarni qayta ishlaydi. Yuqori sath dasturlash tili sifatida shell scripts nomli faylda saqlanuvchi buyruqlarni qayta ishlaydi. Boshqa tillar kabi shell o‘zgaruvchilar va oqimni boshqarish buyruqlariga ega(masalan, for sikllari va if shart operatori).

Shellni buyruqlar qatori interpretatori sifatida foydalanilganda ishlaydigan muhitingizni sozlashingiz mumkin. Siz o‘z displeyingizda joriy katalog nomini, funksiya yaratishni yoki cp psevdonimini qo‘yishingiz, aspektlarni o‘zgartirish uchun kalitso‘zlardan foydalanish va boshqalarni amalga oshirish mumkin. Siz bundan tashqari hisobotlar to‘plamini ishga tushuruvchi uzun script uchun qiyin buyruqni saqlovchi ish bajarilgandan so‘ng sizga chop etishni va yuborishni eslatishdan iborat shell ssenariysini yozishingiz mumkin.

Boshqa ssenariylar dasturlar hisoblanib, ular faqatgina dasturni ishga tushurmaydi. Ko‘pchilik shell ssenariylari Bourne Again Shell ostida ishga tushurilish uchun yozilgan. Bir foydalanuvchili rejimda tizim yuklanishini yoki tizimga texnik xizmat ko‘rsatishni, ma‘murlashni yoki ta‘mirlash ishlarini amalga oshirish shell bilan tanishishni eng yaxshi usuli hisobalandi.

Sodda shell skriptlar yozish Shell ssenariylari shell bajarishi mumkin bo‘lgan buyruqlardan iborat bo‘lgan fayl hisoblanadi. Shell ssenariysidagi buyruqlar tinmasdan shellga javob tariqasida kiritishingiz bo‘lgan har qanday buyruq tushuniladi. Masalan, shell ssenariylaridagi buyruqlarni Linux utilitasi, kompilyatsiyalangan dastur yoki shellning boshqa ssenariysi ishga tushurishi mumkin.

Buyruqlar qatorida berilgan buyruq shell ssenariysidagi faylga havoladan foydalanishi mumkin va chiqishga yo‘naltirishi yoki quvur orqali faylni yuborishi mumkin. Qo‘shimcha qilib aytganda, buyruqlardan buyruqlar qatorida foydalanish mumkin, buyruylar oqimini boshqarish esa ko‘pincha shell skriptlarda foydalaniladi. Bu guruhga tegishli buyruqlar strukturalashgan dasturlash tilidan foydalangan holda ko‘rsatmalarni bajarilish tartibini o‘zgartirilgani kabi ssenariyda buyruqlar bajarilish tartibini o‘zgartirishi mumkin. Shell birin-ketin shell ssenariysidagi buyruqlar bajaradi va interpretatsiyalaydi. Shunday qilib shell ssenariysi oddiy va tez qaytariluvchi va murakkab vazifalar seriyasini boshlashni imkonini beradi.

Foydalanilgan adabiyotlar. 1. A Practical Guide to Fedora and Red Hat Enterprise Linux, fifth edition, Mark G. Sobell, U.S. Corporate and Government Sales. 2. A-Practical-Guide-to-Linux-Commands-Editors-and-ShellProgramming-2nd-Edition. 3. A Practical Guide to Linux Commands, Editors, and Shell Programming, second edition. 4. http://opensource.com 5. http://distrowatch.com

E’tiboringiz uchun raxmat!