DərslġK / TƏLƏBƏLƏR ÜÇÜn n. Qreqorġ menkyu
Yüklə 6,69 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Ġstehlak gəlirinin təyini üçün tələbat əyrisinin istifadə edilməsi
- Çox aĢağı qiymət istehlak gəlirinin artması deməkdir
Економиксин принсипляри
149 80$ vermişdir. Pol, corc və Rinqo heç bir xeyir əldə etməmişlər, çünki onlar istədikləri albomu almamışlar. İndi də nisbətən fərqlənən misal gətirək. Güman edək ki, siz Elvis Pres- linin iki eyni valını təklif edirsiniz və yenidən dörd mümkün olan alıcı üçün auksion keçirirsiniz. Ehtimal ki, albomların ikisi də eyni qiymətə satılır və alıcılardan heç biri bir valdan artıq almaq istəmir. Deməli, auksionda iki alıcı iştirak edənə qədər qiymət artır. con və Pol 70$ təklif edən kimi, alver qurtarır. con və Pol albomu bu qiymətə almağa hazırdılar, corc və Rinqo isə 69,99$-dan artıq pul vermək istəmirlər. con və Polun gəliri valın qiymətini çıxmaqla onların pul vermək hazırlığına bərabərdir. conun istehlak gəliri 30$, Polun isə 10$-dır. Bu halda conun istehlak gəliri əvvəlkindən çoxdur, çünki o həmin albomu aşağı qiymətə alır, bazarda ümumi istehlak 40$-a bərabərdir.
İstehlak gəlirinin əmtəəyə tələbat əyrisinə bilavasitə aidiyyəti var. Buna əmin olmaq üçün gətirilən misalın təhlilini davam etdirək və Elvis Preslinin ilk albomuna olan tələbat əyrisini öyrənək. Alboma olan tələbat cədvəlini tərtib etmək üçün, biz alıcıların pulvermə hazırlığı haqqında məlumatları istifadə edək. 7.1-ci cədvəl məlumatlarına uyğun gələn tələbat haqqında məlumatlar 7.2-ci cədvəldə verilmişdir. cədvəl 7.2. Qiymət, $ Alıcılar Tələbatın həcmi 100-dən çox Heç kim 0 80-dən 100-dək con 1 70-dən 80-dək con, Pol 2 50-dən 70-dək con, Pol, corc 3 50 yaxud ondan az con, Pol, corc, Rinqo 4
Əgər valın qiyməti 100$-dan artıqdırsa, bazar tələbatının həcmi 0-a bərabərdir, çünki tələb edilən məbləğlə ayrılmaq istəyənlər yoxdur. 80$-dan 100$-dək qiymət intervalında tələbatın həcmi 1-ə bərabərdir, çünki tələb olunan məbləği yalnız con verməyə hazırdır. Qiymət 70$ və 80$ arasında olanda, tələbat həcmi 2-ə bərabərdir, çünki albomu əldə etmək istəyini həm con, həm də Pol bildirir. Digər qiymətlər üçün də biz bu təhlili davam etdirə bilərik. Beləliklə, istehlakçıların əmtəəyə pul vermək hazırlığı haqqında məlu- matlara əsasən, dörd mümkün olan alıcı üçün tələb cədvəli tərtib edilir. Н. Грегори Менкйу
150
ġəkil 7.1. Tələb əyrisi Tələb cədvəli əsasında tərtib olunmuş əyri 7.1-ci şəkildə verilmişdir. Tələb əyrisi və alıcıların pulvermə hazırlığı arasında olan asılılığı qeyd edin. Hər bir miqdarda tələbat əyrisi ilə təyin olunan qiymət son həddə çatdırılmış alıcının, yəni qiymətin artdığı halda bazarı tərk edən alıcının, pulvermə qabiliyyətini göstərir. 4 alboma bərabər olan təklifin həcminə 50$ bərabər olan qiymət uyğun gəlir – Rinqo bu məbləği verməyə hazırdır (son həddə çatdırıl- mış alıcı). 3 alboma bərabər olan təklifə 70$ təşkil edən qiymət uyğundur, bu məbləği corc (o, Rinqonun azad olunmuş yerini tutur) verməyə hazırdır.
ġəkil 7.2. Tələb əyrisinin köməyilə istehlakçı gəlirinin müəyyən edilməsi
İstehlak gəlirinin təyini üçün biz tələb əyrisini istifadə edə bilərik, çünki o alıcıların mala pulvermə hazırlığını əks etdirir. İstehlak gəlirinin hesablanması üçün 7.2-ci şəkildə verilən tələb əyrisini istifadə edirik. Qrafikdə (a) valın Албомун гиймяти, $ Албомларын мигдары 0 1 2 3 4 Тяляб 70
80 100
50 Рингонун юдямя щазырлыьы
Жоржун юдямя щазырлыьы Полун юдямя щазырлыьы
Жонун юдямя щазырлыьы Албомун гиймяти, $ Албомларын мигдары 0 1 2 3 4 Тяляб
7 0 8 0 10 0 5 0 Жонун истещлак артыглыьы ($ 20) (а) Албомун гиймяти = 80$ Албомун гиймяти, $ Албомларын мигдары 0 1 2 3 4 Тяляб 7 0 8 0 10 0 5 0 Жонун истещлак артыглыьы ($ 30) Полун истещлак артыглыьы ($10)
Цмуми истещлак артыглыьы ($ 40) (б) Албомун гиймяти = 70$
Економиксин принсипляри
151 qiyməti 80$-a (yaxud, nisbətən çox) bərabərdir, tələb olunan miqdar – 1-dir. Fikir verin ki, qiymətin üstündə və tələb əyrisi altında olan düzbucağın sahəsi 20$-a bərabərdir və bir albomu cona satmaq üçün bundan əvvəl hesabladığımız istehlak gəlirinə dəqiq uyğun gəlir. Tələb əyrisinin köməyi ilə istehlak gəlirinin təyini (qrafik (b)) malın qiyməti 70$ olan halda istehlak dəyərinin qiymətini göstərir. Bu halda, qiymətdən yuxarıda və tələb əyrisindən aşağıda yerləşən fiqurun sahəsi iki düzbucağın ümumi sahəsinə bərabərdir: yəni conun 30$-a bərabər olan istehlak gəlirinə və Polun 10$-a bərabər olan istehlak gəlirinə. Ümumi sahə 40$-a bərabərdir və bundan əvvəl hesabladığımız istehlak gəlirinin qiymətinə uyğun gəlir. Alınan nəticə tələbin bütün əyrilərinə aiddir: tələb əyrisi altında və qiymətin üstündə yerləşən fiqurun sahəsi bazarda istehlak gəlirinin ölçüsünü təyin edir. İş ondadır ki, tələb əyrisinin hündürlüyü istehlakçı tərəfindən malın dəyərinin dərk edilməsini, onun pulvermə hazırlığını təyin edir. Pulvermə hazırlığı və bazar qiyməti arasında olan fərq də bir alıcı üçün istehlak gəlirini göstərir. Beləliklə, tələb əyrisi altında və qiymətin üstündə yerləşən fiqurun ümumi sahəsi mal, yaxud xidmət bazarında olan bütün alıcıların istehlak gəlirinin məcmusudur.
Aşağı qiymətlər istehlakçıların həyatını yaxşılaşdırır, çünki alıcılar həmişə alınan mallara mümkün olan qiymətlər vermək istəyirlər. Lakin qiymət daha aşağı olanda, alıcıların rifahi hansı dərəcədə artır? Dəqiq cavab almaq üçün biz istehlak gəliri konsepsiyasını istifadə edirik.
Гиймят
0
Г 1
Тяляб Илкин истещлак
артыглыьы Ямтяянин мигдары А Ж Б
П 1
(б) П 2 гиймятиндя истещлак
артыглыьы П 2 Г 2 Д Е Ф Илкин истещлакчыларын ялавя истещлак артыглыьы Йени истещлакчыларын истещлак артыглыьы Гиймят
0
Г 1
Тяляб Истещлак
артыглыьы Ямтяянин мигдары А Ж Б П 1 (а) П
1 гиймятиндя истещлак артыглыьы Yüklə 6,69 Mb. Dostları ilə paylaş:
|