Ġdeya və layihə müəllifi

259 
 
1988-ci  ildə  ermənilər  tərəfindən  Qərbi  Azərbaycanda  yaĢayan  200  minə 
yaxın  soydaĢımızın  öz  dədə-baba  torpaqlarından  zorla  deportasiya  olunmasına 
baxmayaraq,  Nüvədi  camaatı  öz  kəndlərini  1991-ci  ilin  avqust  ayının  8-nə  qədər 
qoruyub saxlaya bilmiĢlər. 
Nüvədi kəndi Qərbi Azərbaycanda bütün azərbaycanlı yaĢayıĢ məntəqələri 
boĢaldıldıqdan  sonra  belə  kəndin  qəhrəman  özünümüdafiə  dəstəsinin  əzmi 
sayəsində 3 ilə yaxın bir müddətdə ermənilərə təslim olmadı. Yalnız baĢında Ayaz 
Mütəllibovun  və  Viktor  Polyaniçkonun  dayandığı  moskvapərəst  Azərbaycan 
hökumətinin  xəyanəti  və  təslimçilik  siyasətinin  nəticəsində  ermənilər  Nüvədi 
kəndini ələ keçirdilər. 
Nüvədililər  torpaqlarımızın  bütövlüyü  uğrunda  gedən  mübarizədə 
həmiĢə  fəal  olmuĢlar.  Qarabağın  azadlığı  uğrunda  Ģəhid  olmuĢ  Xəqani 
Qurbanov,  Orxan  Hüseynov  və  Yanvar  ġahməmmədov  qəhrəman  Nüvədi 
torpağının yetirmələridirlər. 

---

260 
 
ƏLAVƏ 1 
 
"Urud və Ġsgəndər qalası livalarının müfəssəl" 
dəftərinə görə məskun və qeyri-məskun yerlərin 
 
ADLARI 
 
(1593-cü il) 
 
XVI  əsrin  90-cı  illərində,  yəni  osmanlıların  Zəngəzur  diyarını  ələ 
keçirdikləri dövrdə tərtib olunan bu dəftər Ankarada "Tapu ve Kadastro Kuyum-i 
Kadime  ArĢivi"nde  saxlanılır  (199,  vərəq  111a  -  191a).  Səhvən  "Bəyazid 
vilayətinin  müfəssəl  dəftəri"nə  əlavə  edilmiĢ  bu  dəftər  tex.  e.d.  Akif 
Muradverdiyevin  və  t.  e.  n.  Hüsaməddin  Məmmədovun  yaxından  köməkliyi  ilə 
2003-cü  ildə  Ankarada  Türkiyə  Dövlət  arxivindən  tapılmıĢ  və  əski  əlifbadan 
müasir Azərbaycan dilinə çevrilmiĢdir. Ġlk dəfə çap olunur. 
 
Urud livası, Urud qəzası Urud nahiyəsi 
 
1. 
Urud 
azərb. kəndi 
(10 ailə) 
2. 
Tatev 
erm. kəndi 
(12 ailə) 
3. 
Tatev vəngi 
erm. kəndi 
(5 ailə) 
4. 
Süvari 
azərb.kəndi 
(dağıdılıb) 
5. 
Ağakəndi 
azərb. kəndi 
(dağıdılıb) 
6. 
ġataq 
azərb. kəndi 
(dağıdılıb) 
7. 
Tasudər məzrəsi 
azərb. 
(dağıdılıb) 
8. 
Lor 
erm. kəndi 
(11 ailə) 
9. 
Moris 
azərb. kəndi 
(dağıdılıb) 
10. 
Vəğadi 
azərb. kəndi 
(dağılıb) 
11. 
Vəğadi vəngi 
erm. kəndi 
(18 ailə) 
12. 
Kərətaq 
erm.kəndi 
(12 ailə) 
13. 
ġeĢiyer 
erm.kəndi 
(13 ailə) 
14. 
Xöd 
azərb.kəndi 
(dağıdılıb) 
15. 
Muradlı 
azərb.kəndi 
(dağıdılıb) 
16. 
ġənadiğ. Yaycı kimi tanınır 
azərb. kəndi 
(dağıdılıb) 
17. 
Nurs. Kürdlər kimi tanınır 
azərb. kəndi 
(dağıdılıb) 

---

261 
 
18. 
ġame-misir 
azərb. kəndi 
(dağıdılıb) 
19. 
Crsəton. Kürdək (Küzdək) kimi tanınır 
azərb. kəndi 
(dağıdılıb) 
20. 
XoĢənan məzrəəsi. 
Nurs kəndi yaxınlığındadır 
azərb. kəndi 
(dağıdılıb) 
21. 
Dərəbas 
10 azər. ailəsi + 40 er. ailəsi 
22. 
ġame-altun 
azərb. kəndi 
(dağıdılıb) 
23. 
Xaçıngah 
azərb. kəndi 
(dağıdılıb) 
24. 
Til 
azərb. kəndi 
(dağıdılıb) 
25. 
Danzətap 
azərb. kəndi 
(dağıdılıb) 
26. 
Çinaq 
azərb. kəndi 
(dağıdılıb) 
27. 
Halizor 
azərb. kəndi 
(dağıdılıb) 
28. 
Yəhərbeli 
azərb. kəndi 
(dağıdılıb) 
29. 
Tərin 
3 azər.ailəsi  + 8 er.ailəsi 
30. 
Ġrmis 
azərb. kəndi 
(dağıdılıb) 
31. 
Purpur 
azərb. kəndi 
(dağıdılıb) 
32. 
Ağadi 
erm. kəndi 
(15 ailə) 
33. 
Qançı məzrəəsi. Üçtəpə yaxınlığındadır. 
Dərəbas kəndinin əhalisi burada 
əkinçiliklə məĢğuldur. 
azərb. kəndi 
(dağıdılıb) 
34. 
Xorendus 
azərb. kəndi 
(dağıdılıb) 
35. 
KeĢiĢ 
azərb. kəndi 
(dağıdılıb) 
36. 
Qutyel 
 
 
 
azərb. kəndi 
(dağıdılıb) 
 
Kiği nahiyəsi: 
 
1. 
Açatu 
erm. kəndi 
(4 ailə) 
2. 
Yuxarı Kerd 
erm. kəndi 
(4 ailə) 
3. 
Kes 
erm. kəndi 
(2 ailə) 
4. 
Acbacı 
erm. kəndi 
(3 erməni) 
5. 
Pakhan 
azərb. kəndi 
(dağıdılıb) 
6. 
AĢağı Kerd 
azərb. kəndi 
(dağıdılıb) 
7. 
Axuri 
azərb. kəndi 
(dağıdılıb) 
8. 
Kurud 
azərb. kəndi 
(dağıdılıb) 

---

262 
 
9. 
Kiği 
erm. kəndi 
(2 ailə) 
10. 
Səncərağıl 
azərb. kəndi 
(dağıdılıb) 
11. 
Surun Acbacı. Mahmudlu kimi tanınır 
azərb. kəndi 
(4 ailə) 
12. 
Dərnacır. Kəndin baĢqa adı Kirmanlıdır 
azərb. kəndi 
(4 ailə) 
 
Muğancıq nahiyəsi 
 
1. 
Tanzevir 
erm. kəndi 
(11 ailə) 
2. 
Yuxarı və AĢağı Hacılı 
azərb. kəndi 
(dağıdılıb) 
3. 
Məfruqlu 
azərb. kəndi 
(dağıdılıb) 
4. 
Səhtarlı 
azərb. kəndi 
(dağıdılıb) 
5. 
QarıqıĢlaq. Kəndin Evkanlar məzrəəsi 
azərb. kəndi 
(dağıdılıb) 
6. 
Kəhriz. BaĢqa adı Xacəlidir 
azərb. kəndi 
 
(dağıdılıb) 
7. 
Əfralı məzrəəsi 
azərb. kəndi 
(dağıdılıb) 
8. 
ÇayqıĢlaq. ArifĢahlı kimi tanınır 
azərb. kəndi 
(dağıdılıb) 
9. 
Gölcük məzrəəsi 
azərb. kəndi 
(dağıdılıb) 
10. 
Yuxarı Qonuratlı 
azərb. kəndi 
(dağıdılıb) 
11. 
AĢağı Qonuratlı 
azərb. kəndi 
(dağıdılıb) 
12. 
Kavlı. Vəli kəndi kimi tanınır 
azərb. kəndi 
(dağıdılıb) 
13. 
Davudlu 
azərb. kəndi 
(4 ailə) 
14. 
ġahmahmudlu 
azərb. kəndi 
(dağıdılıb) 
15. 
Qazılı 
azərb. kəndi 
(dağıdılıb) 
16. 
Pürdavudan 
azərb. kəndi 
(dağıdılıb) 
17. 
Kənir. BaĢqa adı ġahilərdir 
azərb. kəndi 
(dağıdılıb) 
18. 
ġeyx Mahmudlu 
azərb. kəndi 
(dağıdılıb) 
19. 
QuĢçu 
azərb. kəndi 
(dağıdılıb) 
20. 
ĠrəĢcik 
azərb. kəndi 
(dağıdılıb) 
21. 
Kərətab. BaĢqa adı Dəlibağbanlardır 
azərb. kəndi 
(dağıdılıb) 
22. 
Yenicə məzrəəsi. BaĢqa adı Zuğudur 
azərb. kəndi 
(dağıdılıb) 
23. 
Xəlilabad 
azərb. kəndi 
(dağıdılıb) 
24. 
BaĢqa Yenicə. Sərt kimi tanınır 
erm. kəndi 
(1 ailə) 
25. 
Kosakəran 
erm. kəndi 
(7 ailə) 

---